Projectbeschrijving
Duurzaam knooppunt in historische omgeving
Aanleiding voor de aanpak van het station was de vergroting van het capaciteit van het spoor, plus het verminderen van de voortdurende overlast in en de verrommeling van de omgeving. Ook de verkeersverbinding tussen Driebergen en Zeist onder het spoor door oplossen was onderdeel van de vraag. Arcadis was vanaf de eerste verkenning in 2005 door opdrachtgever Prorail betrokken bij de planvorming, tot en met de uiteindelijke oplevering in 2020. De belangrijkste ontwerpingreep was de omdraaiing van de betekenis van het station: niet meer als scheiding in de omgeving, maar juist als verbindend element dat alles samenvoegt. Dat geldt in het bijzonder voor de verbinding met de omringende landgoederen. Het begrip 'stationslandgoed' gaf een positieve identiteit die voor alle betrokkenen aansprekend werkte en zo ook in het proces een verbindende factor vormde. Bijzonder in het proces was dan ook dat de architect van het begin af aan, nog voordat er uberhaupt wat getekend, was alle partijen heeft weten te binden met een richtinggevende, heldere ambitie
De ontwikkeling van een volledig vernieuwd stationslandgoed loste niet alleen de verkeersknelpunten op maar transformeerde het hele gebied tot een compact, veilig en duurzaam verkeers- en OV-knooppunt. Vanwege de identiteit is ervoor gekozen om het station op de bestaande plek te houden, dat daarmee letterlijk op de knoop ligt. De groene omgeving van de landgoederen in Engelse landschapsstijl vormde de logische inspiratiebron voor het stationslandgoed. Dit komt terug in de zichtlijnen naar het groen, de hoogteverschillen en de glooiende en gebogen routes, maar ook in de toepassing van veel natuurlijke materialen en bijvoorbeeld het terugbrengen van de monumentale kappen. Zo werd het mogelijk om de puzzel te leggen en op een krappe plek toch op een organische en vanzelfsprekende manier veel te laten gebeuren. Een mooi voorbeeld is de fietsroute die in een grote golfbeweging onder het station door gaat, waarmee tegelijkertijd lengte wordt ontwikkeld om op hoogte te kunnen komen.
Bij een stationslandgoed hoort uiteraard ook een natuurinclusieve benadering van de nieuwe inrichting van het gebied. Al in een vroeg stadium zijn de architecten in gesprek gegaan met ecologen en boomspecialisten om structureel te kunnen werken aan natuurinclusiviteit. Zo zijn er onder meer 330 bomen geplant en konden faunatunnels worden aangelegd. Zo oogt de omgeving nu heel natuurlijk, terwijl hier een gigantische infrastructurele ingreep heeft plaatsgevonden. Het station en haar omgeving liggen feitelijk in een enorme betonnen bak. Inmiddels zijn er vanuit de gemeenten al plannen voor de verdere ontwikkeling van het bredere gebied rondom het station. Door het groene karakter plus de grote bereikbaarheid met zowel trein, bus, auto als fiets is dit gebied als poort naar de Randstad én naar het Nationaal Park zeer aantrekkelijk om te wonen, werken en recreëren.
‘Het station is een echte mobiliteitsplek geworden die tegelijkertijd stevig is verbonden met zijn omgeving.’
Karin van Helmond, projectmanager Prorail, opdrachtgever.