Inzichten van architecten van circulaire projecten

Samen Circulair Ontwerpen & Bouwen

Veel partijen in de sector willen aan de slag met circulair bouwen en zijn zoekende naar de manier waarop zij dat vaker kunnen doen. Gelukkig zijn er steeds meer projecten waar circulaire principes in worden toegepast. Tijdens het leernetwerk ‘Samen Circulair Ontwerpen & Bouwen’ met een tiental architecten die persoonlijk betrokken zijn (geweest) bij het ontwerp en de realisatie van een circulair project hebben we ervaringen opgehaald, ideeën uitgewisseld en samen gekeken hoe we als architectenbranche circulair ontwerpen en bouwen een stap verder kunnen brengen

Hierna volgt een overzicht van de belangrijkste inzichten en ervaringen die uit de groep naar voren zijn gekomen. Hiermee willen we zowel architectenbureaus als andere betrokkenen bij bouwprojecten inspireren en motiveren om met circulair ontwerpen en bouwen aan de slag te gaan.

Tijdelijke Rechtbank, Amsterdam

Om circulair bouwen op te schalen helpt het als opdrachtgevers circulaire ambities sterker meenemen in hun uitvraag. Uit de ervaringen van de verschillende projecten komen de volgende tips aan opdrachtgevers naar voren:

  • Start met een heldere, inhoudelijke visie op circulariteit, die aansluit op de opgave die er ligt. Bij een nieuwbouwproject is dat dus een andere visie dan bij een transformatie. Vraag vervolgens een architect om zijn visie op de opgave, aansluitend op jouw visie als opdrachtgever.
  • Doe een gezamenlijke uitvraag aan zowel de ontwerpende als de bouwende disciplines, waarbij deze partijen elkaar opzoeken en samen tot één inschrijving komen. Daarmee vormen partijen zelf combinaties waarbinnen zij graag samen willen werken, in plaats van ‘gedwongen huwelijken’ bij de losse selectie van de verschillende disciplines.
  • Selecteer je partners op tijd, zodat iedereen voldoende vroeg in het proces vanuit zijn expertise bij kan dragen aan de circulaire ambitie.
  • Neem duurzaamheid op een integrale manier mee in de uitvraag: energieneutraal / -positief, circulair, gezond en klimaatadaptief. Besef daarbij dat circulariteit nog niet eenduidig te meten valt, en wees dus voorzichtig om de mate van circulariteit objectief te vergelijken.
  • Geef onderhoud mee in de scope van de uitvraag, en kies daarbij voor een periode van minimaal vijftien jaar: omdat tien jaar de meest voorkomende garantietermijn is, wil je partijen uitdagen om verder te denken dan die termijn.
  • Stimuleer gelijkwaardige samenwerking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, en tussen opdrachtnemers onderling. Vertrouw op de kennis, kunde en ervaring van opdrachtnemers, én op hun motivatie om een goed en circulair project te realiseren.
  • Wees tijdens het hele proces betrokken bij een goed eindresultaat. Stuur daarbij niet alleen op planning en budget, maar ook op het vasthouden van de circulaire ambities die aan het begin van het traject zijn uitgesproken. De meeste ambities sneuvelen vak bij de realisatie om praktische en financiële redenen.
‘Laten we bij álle uitvragen in Nederland stellen dat uit de technische cyclus een bepaald % hergebruikt materiaal moet worden toegepast. Dan jagen we echte innovatie aan. Joost Heijnis, Cepezed’