Korte beschrijvingen van de vijf testcases van de ontwerpstudie
1. Tuindorp Oostzaan, Amsterdam – de eengezins-rijwoning
Het lager gelegen westelijke deel van Tuindorp Oostzaan (focusgebied van deze studie) is gebouwd in de jaren ’30 van de vorige eeuw. Tussen de wereldoorlogen in werden in Amsterdam tuindorpen gebouwd om een tegenwicht te bieden aan de verpauperde volksbuurten in de binnenstad. Bovendien wilde men de groeiende groep arbeiders van de nieuwe industrieën en scheepsbouw aan de noordoevers van het IJ dicht bij hun werk huisvesten.Karakteristiek is de stedenbouwkundige opzet met zeer smalle straten en veel verharding in de openbare ruimte. De woningen zijn gemiddeld 67.2 m2 groot en gemiddelde huurprijs van 554 €.
2. Waterlandpleinbuurt, Amsterdam Noord – de portieketage in een herstructureringswijk
De Spanderswoudstraat ligt in de Waterlandpleinbuurt in Amsterdam Noord, een gebied dat de afgelopen jaren is geherstructureerd, op een aantal complexen na. Een van de in slechte technische staat verkerende complexen staat tussen Spanderswoudstraat, Volendammerweg en Bussumstraat en bestaat uit vier gebouwen uit 1966, met in totaal 168 sociale huurwoningen. Rondom de woningen heeft de openbare ruimte een vrij groen, rustig en vriendelijk karakter, maar heeft bij piekbuien te kampen met grote wateroverlast.
3. Assendorp, Zwolle – eengezins-rijwoningen in een extreem verharde wijk
Assendorp is een levendige vooroorlogse (volks)wijk ingeklemd tussen de singels rond de oude binnenstad en het spoor. Het merendeel van de woningen is gebouwd in de periode 1900-1930. Het gaat hoofdzakelijk om grondgebonden, relatief kleine woningen (70-90 m2) met twee lagen (1 laag en de kap).
De woningen zijn deels in eigendom van woningcorporatie SWZ (o.a. 72 woningen in de Tulpstraat) en deels particulier (huur en koop). De woningen hebben kleine achtertuinen en geen voortuinen. De straten zijn over het algemeen van gevel tot gevel bestraat. Er is geen/zeer beperkt groen.
4. Feijenoord, Rotterdam – de portieketagewoning
Feijenoord is een wijk gelegen aan de zuidzijde van de Maas. Het noordelijke gedeelte tot aan de Oranjeboonstraat (de locatie van de testcase) ligt buitendijks. De wijk is gerealiseerd in de periode 1880-1900, gedomineerd door particuliere bouwmaatschappijen, die snel huisvesting ontwikkelden voor de toestromende havenarbeiders. Feijenoord bestaat uit langgerekte gesloten bouwblokken, die door verschillende bouwers gerealiseerd werden.
Er is flinke waterproblematiek. Met name in de souterrains, inpandige bergingen en begane grond woningen is er geregeld wateroverlast. Woonstad Rotterdam heeft ruim 2700 woningen in haar bezit, 95% van de bestaande voorraad.
5. Het Lage Land, Rotterdam – galerijflats (GEM blokken)
Het Lage Land is één van de tien wijken die tussen 1950 en 1975 in een ring rond Rotterdam zijn gebouwd. De behoefte aan nieuwe woningen was groot, omdat in het stadscentrum 25.000 woningen door het bombardement verloren waren gegaan. Daar kwam bij dat veel mensen uit de landelijke gebieden naar Rotterdam trokken, op zoek naar werk in de binnenstad en de snel groeiende haven.
Het Lage Land wordt gekarakteriseerd door de schematische bebouwingsvlekken, hoogbouw, gestapelde – en laagbouw, symmetrie, herhaling, ruim opgezet met een gunstige ligging. In deze groene rustgevende woonomgeving is het prettig verblijven, als contrast naast het stadse leven.
De wijk telt 10.000 inwoners, verdeeld over 6.000 huishoudens.
Het gebied ligt zo laag dat het maaiveld op singelhoogte ligt. De infiltratiecapaciteit van de bodem is door de hoge waterstand, maar ook door de aanwezige grondlagen nagenoeg nihil. Na een flinke regenbui zwemmen de eendjes in de plassen in het gras.