Stimulerende Omgevingen
EGM architecten
Erasmus MC
De nieuwbouw van het Erasmus MC transformeert het academisch ziekenhuis van een verzameling losse gebouwen naar een medisch centrum waar de patiënt overal centraal staat. Atria, publieke gebieden, groen en uitzicht geven het gebouw identiteit, creëren intieme plekken en zorgen voor een helend en gezond gebouw om te verblijven en te werken.
Toelichting categorie
Alles in het Erasmus MC draait om het creëren van een Healing Environment: een prettig, gezond en veilig gebouw dat het welzijn van patiënt en staf bevordert en stress en fouten reduceert. Daglicht, oriëntatie, (uit)zicht en zelfregie spelen hierin een belangrijke rol. De ruimtelijke organisatie rondom nieuwe werkprocessen en de inzet van daglicht als bouwsteen verhogen het welbevinden van alle gebruikers: patiënt, medewerker, bezoeker en student.
Om het grote gebouw zijn menselijke maat te geven is het publieksgebied opgedeeld in straten en pleinen, met naambordjes. Duidelijke ijkpunten als receptiebalies, monumentale kunst en uitnodigende zitjes zijn ingezet om op natuurlijke wijze de weg te kunnen vinden. Het vele groen op doorgaande routes biedt oriëntatie, maar ook beschutting. Wachtruimtes en trappen liggen aan de gevel met zicht op stad, atria, groen of daktuin. De beleving binnen-buiten is maximaal, zorgt voor afleiding en nodigt uit tot bewegen. Aanmeldbalies hebben overal dezelfde vormtaal en zijn met hun afgeronde hoeken, lichte kleuren en bamboebekleding duidelijk herkenbaar, ook in stressvolle situaties.
Het Erasmus MC is zodanig opgezet dat functies met de meeste hectiek (veel mensen, korte bezoeken, korte looplijnen) als winkels, poli’s en Spoedeisende Hulp (SEH) op de onderste verdiepingen liggen, terwijl de verpleegafdelingen, waar patiënten het langst verblijven, van de rust op de bovenste verdiepingen genieten; ver weg van de drukte en toegang tot de unieke daktuin (3.000m²). De verschillende afdelingen hebben waar mogelijk dezelfde indeling, waardoor een gevoel van vertrouwdheid, flexibiliteit en efficiëntie (foutreductie) ontstaat voor patiënt en staf.
Waar daglicht of uitzicht onmogelijk is, zorgen verdiepte patio’s, biometrisch licht, skyceilings en wandvullende fotoprints voor een stressverlagende omgeving. Bij Radiotherapie, SEH en de Intensive Care heeft dit een bewezen rustgevende werking en op de SEH is het aantal incidenten significant verminderd na ingebruikname.
Het begrip Healing is misschien wel het meest prominent in de eenpersoons patiëntenkamers. Daglicht, groen, houten kozijnen, lage inbouwkasten en rustige kleuren creëren een welkome bijna huislijke sfeer. Het herstelproces wordt ook versterkt door meer privacy, rust en de grote aandacht voor zelfredzaamheid. De patiënt heeft zelf regie over wat er in de kamer gebeurt en kan zelf o.a. internet, verlichting, zonwering, temperatuur, tv en eten regelen.
Toelichting ontwerp
Het nieuwe Erasmus MC is zorgvuldig ingebed in de stedelijke omgeving en op alle schaalniveaus met veel aandacht voor detail uitgewerkt. Het ontwerp heeft een logische onderliggende lay-out: de nieuwe centrale verbindings-as vormt de publieke ruggengraat, waarvandaan alle afdelingen gemakkelijk te bereiken zijn en die structuur en overzicht biedt. Vanaf de eerste schetsen zijn daglicht en groen (incl. landschapsarchitectuur) integraal onderdeel van het ontwerp.
Het Erasmus MC is geen in zichzelf gekeerd complex, maar gaat met grotere structuren de verbinding met de stad aan. Door te werken met atria en de raakvlakken van de entrees en de stad te benutten, loopt de landschappelijke component door in het complex. Horizontale en verticale raampartijen, diepe neggen en erkers en toegepaste materialen breken de gevel visueel op, waardoor de indruk ontstaat van een rij afzonderlijke gebouwen. Zo wordt het enorme complex teruggebracht naar een menselijke maat. De hoofdentree aan het voorplein met vriendelijke klinkers, groen en bankjes is duidelijk herkenbaar. Kantoren, horeca, retail en een patiënteninformatiepunt in de transparante plint verlevendigen het straatbeeld.
Bezoekers worden bij binnenkomst verrast door het sfeervolle entreegebied. Hoge plafonds, veel daglicht en uitzicht creëren een levendige, aangename ontmoetingsplek. Met winkels, grand café, uitnodigende zitjes en veel groen heeft het publieksgebied een hoge verblijfskwaliteit en is een nieuw stuk stad gecreëerd. In dit gebied zijn stoere materialen als hardsteen en cortenstaal toegepast met warme bamboeaccenten en groen. Verder de gebouwen in is gekozen voor rondere vormen, zachtere materialen en meer uitgesproken kleuraccenten om een frisse en rustgevende sfeer creëren.
Het publieksgebied ontsluit met verschillende entrees de functionele zones als poliklinieken, dagbehandeling en verpleging. Het Erasmus MC onderscheidt zich hier van het klassieke ziekenhuis: zorg is hier verticaal geclusterd rondom een specifieke zorgvraag. De functies zijn zo georganiseerd dat er beneden bij de poli’s en de spoedeisende hulp dynamiek heerst en rust bovenin bij de verpleegkamers.
Loopbruggen, poorten en trappenhuizen aan de gevel helpen patiënt en staf hun weg te vinden. Wachtruimtes liggen zoveel mogelijk aan de gevel met zicht op passage, atria, stad en groen. Overal zorgen kleurgebruik, licht en uitzicht voor oriëntatie en afleiding om stress van een ziekenhuisbezoek te verminderen.