Particuliere Woonbeleving
FRANTZEN et al
PATCH22
Een gebouw is pas echt duurzaam als het de bewoners dierbaar is. Daarom hebben we naast vele duurzaamheidsmaatregelen, nodig om de ontwikkelingstender te winnen, veel aandacht besteed aan de indelingsvrijheid van de bewoners van PATCH22, voor nu en in de toekomst. 21 Eigenaren hebben in de houten hoogbouw zelf 26 unieke appartementen gerealiseerd.
Toelichting categorie
Natuurlijk zijn villa's dé aangewezen gebouwen om persoonlijke leefomgevingen in te realiseren. Maar hoe kun je villas realiseren in de dichtbebouwde stad? Zeker in een stad als Amsterdam zou je het dan over persoonlijke leefomgevingen voor de zéér "happy few" hebben. Wij hebben ons daarom de opgave gesteld om in een stedelijk appartementencomplex iedere bewoner de ruimte te bieden om zijn eigen villa-interieur te realiseren binnen een casco gebouw met een herkenbare uitstraling. Als ontwerpers hebben we ons daarom geconcentreerd op wat we allemaal vooral niet binnen de woning moesten ontwerpen zodat de bewoners alle ruimte zouden krijgen voor hun wildste indelingswensen. Zo gaan er geen verticale schachten, die in appartementencomplexen altijd de plaatsingsmogelijkheden voor keukens en badkamers vastleggen, door de woonruimtes van het gebouw. Zo zijn er ook geen leidingen gefixeerd ingestort in de vloeren en plafonds van het gebouw, waarmee in de normale woningbouw de posities van lichtpunten, waterpunten, ventilatie en toiletafvoeren worden vastgelegd. Zo zijn ook de meterkasten, waarvoor strenge regelgeving bestaat voor de positie in de woningplattegrond, door ons buiten de woningen gerealiseerd. In plaats van alle reguliere woningbouwprincipes hebben wij gekozen voor holle vloeren met een verwijderbare topvloer zodat de eerste maar ook de volgende bewoners de volledige vrijheid hebben om alle techniek die nodig is voor een woning zelf aan te (laten) leggen. De hoogte van de holte in de vloer werd ruim bepaald. Mocht een bewoner de wens hebben om in de uiterste hoek van het gebouw een toilet voor het raam te plaatsen dan is er in de vloer voldoende ruimte om de afvoer met het benodigde afschot naar de verticale schacht in de gemeenschappelijke kern buiten de woning te leiden. En na oplevering waren de bewoners aan zet! Ons bureau heeft niet de interieurs ontworpen maar we hebben de individuele bewoners wel gecoached in hun eigen ontwerpproces. Sommigen schakelden interieurarchitecten in, andere bewoners maakten ontwerpen met potlood op ruitjespapier. Toen alle ontwerpen klaar waren heeft ons bureau ze omgezet naar werktekeningen zodat voor de kopers die dat wensten al het benodigde leidingwerk in de holle vloer al tijdens de ruwbouwfase van het gebouw door de hoofdaannemer geïnstalleerd konden worden. Na de oplevering van het casco konden de kopers zèlf of met hun privé aannemers hun volledige interieur, dus alles (!) zelf realiseren.
Toelichting ontwerp
PATCH22 is door de opvallende vormgeving met de losjes als dozen op elkaar gelegde verdiepingen en de naar het industriële verleden verwijzende vakwerkspanten van iconische waarde voor de transformatie van Buiksloterham als voormalig industriegebied naar een nieuw woongebied. Als winnaar van de Duurzaamheidstender Buiksloterham in 2009 zit het project dan ook vol met duurzaamheidsmaatregelen. In PATCH22 wordt “duurzaamheid” bereikt door energiezuinigheid, de toepassing van hernieuwbare grondstoffen maar vooral zeer flexibele indelingsmogelijkheden die zeer persoonlijke woonomgevingen in een gemeenschappelijk appartementencomplex mogelijk maken. PATCH22 is in 2009 ontworpen met een GPR score van 8,9 en een EPC van 0,2. Het dak is volledig gevuld met PV panelen waardoor het gebouw energieneutraal is. Regenwater wordt opgevangen en hergebruikt in een grijswater circuit. De warmte wordt opgewekt met CO2 neutrale Pelletketels, gestookt op geperst afvalhout uit de houtindustrie. Het 30m hoge woon-werkgebouw is vervaardigd met de hernieuwbare grondstof hout als voornaamste constructie en gevelmateriaal. De hoogbouw van het 5200m2 grote gebouw kan veranderen van een werkgebouw naar een woongebouw en andersom zonder dat er aanpassingen aan het casco nodig zijn. De verdiepingen kunnen gebruikt worden als maximaal 540m2 grote loft-appartementen met enorme balkons, als maximaal 8 kleinere appartementen of als ongedeelde kantoorvloeren vanwege het ontbreken van constructieve scheidingswanden, de hoge verdiepingshoogtes van 4m en de hoge vloerbelastingen van 4KN. De appartementen hebben volledige indelingsvrijheid doordat het leidingwerk door bewoners zelf aangelegd kan worden in de holle vloeren met demontabele toplaag. Zo zijn er in het in maart 2015 opgeleverde gebouw uiteindelijk 5 eengezinswoningen en 26 totaal verschillende woon-werkruimtes gerealiseerd waarin de huidige eigenaar maar ook de volgende eigenaar en diens opvolger kunnen doen en laten wat zij willen.