kop-hals-klooster

Nijkleaster is opgericht om leefbaarheid en sociale cohesie te bewerkstelligen. Het klooster Westerhûs is een plek van stilte en rust voor mensen die in de hectiek van alledag behoefte hebben aan bezinning. Gasten worden ontvangen door de kloosterlingen en opgenomen in een vast ritme van korte bijeenkomsten in de kapel door de dag heen. Verder bestaat het programma uit licht werk op het erf, het gezamenlijk bereiden van de maaltijd of soms een speciaal programma op maat met een bepaald thema. Men ontmoet elkaar, naast de korte ‘vieringen’ in de kapel, bij de maaltijden, het werk of bij een wandeling. Op een ongedwongen wijze kunnen mensen bij elkaar herkenning, inspiratie, ontroering, troost of onverwachte inzichten vinden. Een kort verblijf op Westerhûs kan je nog lang bij blijven en kan voor sommigen misschien zelfs sturing geven. Nijkleaster wordt voor het grootste deel gerund door een kloostergemeenschap van vrijwilligers. Zij vinden elkaar in een gemeenschappelijk gevoelde kijk op het leven. De peilers van Nijkleaster: stilte, bezinning en verbinding, vormen voor velen een aantrekkelijke basis om iets goeds te doen. Langzamerhand wordt Nijkleaster een open en wellevende gemeenschap van mensen uit alle hoeken van het land. De leefbaarheid van het dorp op het platteland kreeg een impuls met de komst van het klooster in een verlaten boerderij. Westerhûs trekt mensen die anders niet snel naar Hilaard zouden zijn gekomen. Nijkleaster heeft daarnaast gezorgd voor een fiets en wandelpad door de weilanden. De route loopt over het erf van het klooster en naastgelegen boerderijen.

Het ontwerp is gericht op de uniciteit van deze nieuwe functie op het platteland. Het moest daarom geen verbouwde boerderij worden maar een waarachtig kloostercomplex van samenhangende oude en nieuwe onderdelen. Daarbij moest er wel rekening worden gehouden met de status van rijksmonument. De typologie van de boerderij met de zo kenmerkende binten rondom het hooivak is verrijkt met het type van de kloostergang. Tezamen vormen zij de structuur van het nieuwe kloostercomplex. De kloostergang verbindt de nieuwe volumes op het erf van woonhuizen en gastenkamers. Om ruimte te maken voor deze nieuwbouw is een aangebouwde ligboxstal gesloopt. De kloostergang omsluit een leeg midden dat in kloosters van symbolische betekenis is. In dit open landschap biedt het vooral ook beschutting tegen weer en wind. En beschutting is op zijn beurt voor Westerhûs weer van symbolische waarde. De karakteristieke ruimtes van de kop-hals-romp boerderij zijn zo goed mogelijk voorzien van een passende functie. De keuken is gewoon keuken gebleven, de opkamer is nu bibliotheek en de melkkelder is een zeer intieme kapel. Op zolder wordt gemediteerd. De grotere ruimtes voor ontvangst en maaltijden vinden als vanzelf een plek onder de grote kap van de schuur. Sommige typische kenmerken van de boerderij zijn afgezwakt ten gunste van het nieuwe kloosterkarakter. Zo zijn rondom, ook in het monument, de ‘kloosterramen’ van onbehandeld hout toegepast. Alle daken zijn bedekt met een donkere dakpan terwijl op grote schuren van boerderijen rode dakpannen of riet gebruikelijk zijn. Dit was mogelijk omdat de asbest daken en de ramen en kozijnen uit de ‘80-er jaren van de boerderij geen monumentwaarde hadden. Een cementsluier brengt het metselwerk van de nieuwbouw in harmonie met het door de tijd getekende oude metselwerk. Westerhûs is de oudste bekende naam van deze terp. In een 17e eeuwse gevelsteen bij de schuurdeuren is de naam te lezen. Naast deze naam is op oude kaarten ook een klooster opgetekend. De gevel van het voorhuis is deels met kloostermoppen opgemetseld. Met de komst van Nijkleaster is de cirkel historisch gezien rond.