Stimulerende Omgevingen
de Architekten Cie. & Wiersema architecten

Academie Tien

Academie Tien is een nieuw, beeldbepalend schoolgebouw in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn, waarbij het multifunctioneel gebruik van stedelijke ruimte centraal staat. Naast onderwijsfaciliteiten omvat het complex een grote wedstrijdsporthal.
Fotografie
Ernst van Raaphorst

Toelichting categorie

Academie Tien is een VO school voor 1600 leerlingen van 10 tot 18 jaar. De school is opgedeeld in kleinschalige thuisunits, waarbinnen de leerlingen een eigen community vormen. Het kunstencluster, een docenten opleidingshuis met collegezaal én de grote, verdiepte wedstrijdsporthal hebben eigen entrees aan de omliggende straten. Op het dak van de sporthal is een groen en openbaar plein gerealiseerd met plantenkas en sportveldjes. Deze rijke programmamix maakt het gebouw een maatschappelijke spil voor de nieuw verrezen buurt leidscherijn centrum. Kunstenaar Elisabet Stienstra heeft zeven larger-than-life bronzen beelden ontworpen op, aan en om het gebouw, van personages waarbij de verwondering centraal staat. Het middelbare schoolkind is een mens in transformatie. Deze transformatie gaat gepaard met grote grillen: onzekerheden, overwonnen angsten, verworven trots en een intense feedback loop van peers. Het schoolgebouw is de ruimtelijke conditie waarin deze transformatie gestalte krijgt. Op het ene moment is het kind onzeker, en zal het behoefte hebben aan geborgenheid, kleinschaligheid en voorspelbaarheid, een ander moment is het vol bravoure en kan het midden op een podium staan stralen. Het schoolgebouw moet dit kind in elk moment kennen en een plek bieden waar het zich prettig voelt. En je prettig voelen, dat voel je je met al je zintuigen. Dat is dus niet alleen het beeld, maar juist ook de onbewuste factoren als het binnenklimaat, de akoestiek, schaal, overzicht en mate van contact met anderen die de doorslag geven. Het is dan ook naar deze visie dat het gebouw een veelheid aan ruimtelijke condities aanbiedt waarin het kind zelf kan kiezen te verblijven, en waarin het zelf op zoek kan naar de ontmoeting waar het op dat moment behoefte aan heeft. Een gebouw met ruimtes van heel klein en intiem tot openbaar en massaal, en alle fasen daar tussenin. Om in een school van liefst 5 verdiepingen iedereen dicht bij elkaar te brengen is het centrale plein van de school op de 2e verdieping geplaatst. De algemene units als gym, science en cultuur zijn als 'steppingstones' in de hoogte verspreid over het gebouw. Zo kom je onderweg altijd de ander tegen. Het interieur is opvallend chique gematerialiseerd. Het nodigt de leerlingen uit om zorgvuldig met hun omgeving en elkaar om te gaan. Het exterieur doet zich met een levendig mozaïek van 360.000 tegeltjes onderscheiden van de omringende woongebouwen. Een beetje disco aan het Berlijnplein.

Toelichting ontwerp

Academie Tien is een nieuw, beeldbepalend schoolgebouw in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn, waarbij het multifunctioneel gebruik van stedelijke ruimte centraal staat. Naast onderwijsfaciliteiten omvat het complex een grote wedstrijdsporthal. Op het dak van de sporthal komt een openbaar groen plein dat als ontmoetingsplaats dient voor zowel de school als de buurtbewoners. Het gebouw, naast de Pathé bioscoop gelegen, huisvest naast leerlingen ook studenten van docentopleidingen van MBO, HBO en de Universiteit, in een school van 11.700 m². De sporthal beslaat 2.600 m² met een openbaar plein van 2.000 m² op het dak. De ingang van de school is aan het Berlijnplein 300, terwijl sporthal en plein via de Zagrebstraat bereikbaar zijn. Met veel glas, erkers, een open indeling en een openbaar plein op het dak is het een toegankelijk en uitnodigend gebouw. Academie Tien is een openbare, brede middelbare school voor mavo, havo en vwo en is onderdeel van NUOVO Scholengroep. De school is opgedeeld in 8 thuisunits; kleinschalige en huiselijke leergebieden voor groepen van 180 leerlingen. Deze thuisunits liggen met een eigen toegang rond de centrale hal en een deel van de werkplekken ligt aan de balkonranden rond deze hal. De centrale hal is daarmee een collectieve werkplek die doet denken aan moderne bibliotheken of werkcafés. Binnen het integrale denken bevindt de grote sporthal zich direct aanpalend aan de school. Overdag gebruiken de leerlingen van Academie Tien de sporthal voor hun bewegingsonderwijs. ’s Avonds en in het weekend is deze te huren via de gemeente Utrecht. De sporthal is voor 2/3 ondergronds geplaatst en biedt daardoor ruimte voor een riant verhoogd openbaar plein. Het openbare dak sluit aan op het hoofdniveau van de school. Dit openbare plein fungeert als ontmoetingsplek voor de buurt en als pauzeruimte voor de leerlingen. De gevels van het gebouw trekken van veraf de aandacht. Ze zijn bekleed met een levendig mozaïek van keramische tegels, waarin de voorgeschreven opbouw van plint, middendeel en top herkenbaar is. Daarmee voegt het gebouw zich op een eigentijdse manier naar het klassieke beeldkwaliteitsplan van supervisor Jo Coenen. Kunstenaar Elisabet Stienstra heeft zeven kunstwerken ontworpen, die in het voorjaar van 2024 worden geplaatst. De bronzen beelden zijn geïnspireerd op het Geheugentheater van Giulio Camillo.

Ja! Ik sluit mij aan bij de BNA omdat ik ...

  • Gebruik wil maken van gratis modelcontracten, online kennisbank en juridisch advies
  • Mezelf wil ontwikkelen en/of mijn bureau om te kunnen onderscheiden en het collectief voordeel te benutten
  • Mijn kennis en netwerk wil vergroten en gebruik wil maken van de belangenbehartiging voor de architectenbranche