Familieburcht aan de IJssel

De opdrachtgevers, twee broers, zijn geboren en getogen vlakbij de plek waar nu het nieuwe landgoed ligt. Vreugderijk ligt aan de Zalkerveerweg, een kronkelende landweg met kleinschalige landbouw, meidoornhagen en de invloed en schoonheid van de rivier de IJssel op loopafstand. Één van de twee is boer met land langs de IJssel. Omdat een intensief boerenbedrijf op bezwaar stuitte deed hij mee met de prijsvraag ‘nieuwe landgoederen’ die vervolgens gewonnen werd. Nu mogen de twee broers er wonen met twee gezinnen; vier volwassen, zes pubers/adolescenten (met aanhang) en twee grootouders. Donna en Suus, de Duitse Staande en Golden Retriever van beide gezinnen, begroeten iedere gast en bewaken onder het muizen speuren ook het terrein. Het inrichten, bewonen en onderhouden van dit landgoed is veel leuker met elkaar. Iedereen heeft zijn specialiteiten en inzet. Grote klussen zoals straat- en pootwerk van oude hoogstam fruitrassen, meidoornhagen en wilgengrienden doen ze met z'n allen. De kinderen houden schapen en zoogkoeien, ieder lammetje en kalfje wordt blij verwelkomd. Twee Belgische trekpaarden worden geschoold in landbewerking, ze zijn nu al graag gezien en gefotografeerd door recreanten die langsfietsen. Op drukke dagen wordt samen gegeten. De familiekamer is ideaal voor het Sinterklaasfeest en kerst. De krant gaat van deur tot deur, opa doet taxidienst en boodschappen en oma is altijd bereid voor een troostende knuffel. Als dank krijgt ze een muzikale serenade van haar kleinzonen onderaan het balkon. De jaargetijden zorgen voortdurend voor afwisseling. Vanuit het huis heeft iedereen volop zicht op de zon die op komt en onder gaat, af en toe een regenboog en opkomende Hollandse stormen. Maar ook op hoog- en laag water, passerende vrachtschepen, vele soorten en groepen watervogels, valken, zeearenden en ook de ijsvogel. Aan de landzijde is zicht over de wilgengrienden, de boomgaard en het hooi- en weideland. Het oostelijk gezinshuis heeft als blikvanger de spoorbrug. Het westelijke het torentje van Zalk. Opa en oma hebben het hooggelegen appartement met een wijde blik op noord en zuid, polder en rivier.

Het landgoed vervult een schakelrol tussen het natuurgebied de Vreugderijkerwaard enerzijds en het aangrenzend polderlandschap anderzijds. In dit landschap lag een landgoed met aangeplante loofbossen, lange lanen en een streng symmetrisch landhuis niet voor de hand. Vreugderijk is minder formeel van karakter. Het ontwerp van het gebouw is eerder geïnspireerd op de middeleeuwse roofridder-burcht ‘Buckhorst’ in de uiterwaarden van de IJssel die uitkeek naar schepen met kostbare waren. Niet gericht op één punt maar op een zichtveld met maximale lengte over de waterweg om schepen tijdig aan te zien komen. Daarom is het nieuwe landgoed op de dijk gebouwd. Want voor de woonfunctie is ‘het kijken’ ook wezenlijk, met zicht op de rivier, het silhouet van de stad , de polder en markante punten als de spoorbrug en de kerktoren van Zalk. Voor de nieuwe natuur bij Vreugderijk is gekozen voor streekeigen elementen. Het nieuwe erf rondom het gebouw is aangeplant met een boomgaard van hoogstammen, bosjes van hazelaar, wilgen en kruidenrijk grasland. De aankomst is informeel door een benadering van opzij. De compositie van het gebouw is niet symmetrisch. Vanuit verschillende zijden heeft de vorm een ander silhouet dat door de schoorstenen nog een verfijning krijgt. Er is een grote maat baksteen gebruikt, passend bij het forse volume. Het geheel omsluit een centrale binnenplaats die zich aan de zuidzijde opent richting de rivier. In deze ‘buitenkamer’ is het gebouw lichter van kleur met hout als gevelbekleding. De drie woningen worden allemaal ontsloten via de gemeenschappelijke poort. Daarmee is vermeden dat het zou ogen als een meer standaard appartementengebouw. Achter de poort is een kleine galerij met drie ‘voordeuren’. Verder delen de drie een familiekamer boven de poort voor divers gebruik en een omsloten buitenruimte aan de zuidzijde met zicht op de rivier.