Kantongerecht Tilburg

Al meerdere jaren groeide binnen het bureau de wens de werkomgeving een meer eigentijds karakter te geven. Daarom werd de unieke kans om in het Kantongerecht te trekken met beide handen aangegrepen. Het gebouw ligt op een prominente locatie in het centrum van Tilburg met een goede verbinding tot het openbaar vervoer. Maar het is bovenal een gebouw met karakter en overmaat waar we kunnen werken zoals we dat ambiëren. Grotere werkvloeren in combinatie met meer intieme werkplekken waar je je kunt terugtrekken. Plekken waar maquettes, tekeningen en monsters uitgestald kunnen worden en waar het spelende en experimenterende element van ontwerpen volledig tot zijn recht kan komen. Dit allemaal in het eigen erfgoed van het bureau. Met het nieuwe gebruik van het gebouw worden er ook andere eisen gesteld aan het ruimtegebruik en de circulatie. De gemaakte ingrepen zijn gedaan om fysieke en visuele verbindingen binnen het gebouw te introduceren of te versterken. Ons bureau betrekt de tweede verdieping, de oude archiefvloer en de grote zittingszaal op de eerste verdieping. Deze verdiepingen zijn door een nieuwe subtiel geïntegreerde houten trap met elkaar verbonden. Deze nieuwe verbinding maakt de oude archiefvloer, die altijd lastig bereikbaar was, een beter geïntegreerd onderdeel van het geheel. Waar zich op de tweede verdieping de vaste en flexibele werkplekken bevinden is er op de tussenvloer ruimte voor ontwerp en experiment. Met het vertrek van veel gerechtelijke functies uit de stad kwam het Kantongerecht leeg te staan en ontstond er een kans voor een nieuwe programmatische invulling. Niet alleen het Kantongerecht maar ook het gebied rondom het Paleisraadhuis, het Forum, ondergaat momenteel een grote transformatie. Van een locatie aan een drukke verkeersader komt het gebouw straks te liggen aan een fraai ingericht en autoluw plein. Naast ons eigen bureau zullen meerdere bedrijven zich in het pand vestigen. Het idee is om met andere disciplines een kruisbestuiving binnen het gebouw op gang te brengen. Het collectieve gebruik van de centrale hal en de patio lenen zich hier uitstekend voor. Hoewel er zich meerdere bedrijven in het pand zullen vestigen, blijft het concept dat het één gebouw, één instituut is dat zich ook als zodanig aan het Forum presenteert.

Het Kantongerecht is een gemeentelijk monument en door Rijksbouwmeesters Jo Coenen en Floris Alkemade aangemerkt als inspirerende naoorlogse bouwkunst in Nederland. Het was een belangrijk onderdeel van de stedelijke vernieuwing in de jaren ’60 in Tilburg. Jos. Bedaux ontwierp in 1963 het Kantongerecht als een autonoom en alzijdig volume. Het perceel is nagenoeg vierkant en de ruimtelijke opzet is ontworpen als een L-vorm rondom een grote patio aan de zuidoostzijde. Binnen deze L-vorm wordt gespeeld met ruimtes door afwisseling van hoog en laag, ruim en smal en licht en donker. Ruimtes zijn georganiseerd rondom een royale centrale trappenhal en de patio. Aan de buitenzijde oogt het gebouw als een massief en eenduidig volume. De gevels zijn afwisselend gesloten of juist heel transparant, maar altijd dynamisch en ritmisch. In het interieur is het gebruik van steenachtige materialen doorgezet. Het totaal is een binnen het idioom van Jos. Bedaux veelvuldig toegepast materialenpalet voor publieke gebouwen. Het bestaande gebouw kent een ruimtelijke overmaat en een ambachtelijke kwaliteit. Het originele ontwerp is dan ook opgevat als basis van waaruit we werken. De ingrepen die we doen staan in dienst van het originele monumentale en steenachtige karakter van het gebouw. De door de jaren heen ontstane verrommeling is verwijderd of op subtielere wijze geïntegreerd. Het bestaande materialenpalet en de specifieke ruimtelijke toepassing ervan is het uitgangspunt. De toevoegingen die we doen zijn vormgegeven in het bestaande palet of in zorgvuldig uitgekozen materialen die hierop aansluiten. Altijd meebewegend maar nooit contrasterend. De belangrijkste toevoegingen zijn vormgegeven in hout; een puur en ambachtelijk materiaal dat mooi aansluit bij het bestaande palet van baksteen, beton en natuursteen, en bovendien een duurzaam en hernieuwbaar materiaal dat mooi veroudert en zich zowel nu als in de toekomst gemakkelijk laat in- en aanpassen. Door het huidige investeringsklimaat, uitloop van de bouwwerkzaamheden en stijgende bouwprijzen houden we nu kantoor houden in een pand dat nog in ontwikkeling is. Deze traagheid schrikt ons niet af en is misschien wel eigen aan een oud bureau als het onze. Onze voorwaarden zijn dat alles wat we doen, we goed en gedegen doen. Als we hier nu niet aan kunnen voldoen, wachten we af en doen we het later. Het gebouw transformeert op deze manier traag, dus zullen we de komende tijd blijven voortbouwen en meebewegen.