Stimulerende Omgevingen
MVRDVTripolis Park
Tripolis Park laat zien hoe een verouderd kantorencomplex duurzaam kan worden getransformeerd en weer aantrekkelijk kan worden gemaakt met speelse elementen, terwijl de nieuwbouw ‘het Venster’ een belangrijke bescherming vormt voor Van Eycks’ Tripolis-complex en het Burgerweeshuis.
Fotografie
Ossip van Duivenbode
Toelichting categorie
Bij oplevering van het Burgerweeshuis lag het nog aan de rand van de weilanden maar bij oplevering van Tripolis in de jaren negentig was de context al meer urbaan. In november 2017 heeft het college van B&W in Amsterdam de Principenota Verdi vastgesteld voor het gebied waar Tripolis en het Burgerweeshuis binnen vallen. Het gebied wordt onderdeel van de uitbreidende Zuidas, een gebied dat zelf ook aan veranderingen onderhevig is. Ooit een eenzijdig zakendistrict, nu een grootstedelijk gemengd gebied. Deze veranderende context brengt een opgave met zich mee op gebied van verdichting, vergroening en verbinding, waarmee ook het monumentale Tripolis wordt geconfronteerd.
Door het Venster in te zetten als bescherming tegen geluid en fijnstof van de snelweg speelt het in op de ontwikkelingen uit de Principenota. Direct aan de A10, zo zuid als mogelijk, wordt een geluidsscherm, de ‘landscraper’ toegevoegd. Door dit scherm de gewenste dikte voor kantoorgebouwen te geven krijgt het scherm massa; het voegt programma toe aan de locatie maar maakt ook nieuw (woon)programma mogelijk in het achterliggende gebied.
De nieuwbouw is niet alleen ontworpen als een programmatische additie; het zorgt er ook voor dat de plattegronden van Tripolis heroverwogen kunnen worden. Het Venster neemt de verticale circulatie en ondersteunende functies over van de Tripolis gebouwen, elementen die nu voorkomen dat de plattegrond als één groot vloerveld kan worden gebruikt. Vanuit de liften in het Venster en met een loopbrug door ‘de Tussenruimte’ worden de nieuwe open vloervelden en het daklandschap van Tripolis toegankelijk. De bestaande gevel krijgt een ecologische upgrade met behoud van het kenmerkende Tripolis karakter van Van Eyck’s late werk. Samen met de nieuwe plattegronden zorgt het totaalplan ervoor dat de bestaande gebouwen weer aansluiting kunnen vinden bij de huidige kantorenmarkt. Eén grote huurder is er al ingetrokken, een andere is ermee bezig.
Er is speciale aandacht besteed aan het creëren van een gezonde werkomgeving. Het hoogwaardige klimaatsysteem, de slimme werkplekervaring, het natuurlijke daglicht, het groene landschap, de dakterrassen en de voorzieningen gericht op gezondheid en welzijn zullen er samen voor zorgen dat het gebouw een "Well Platinum" certificering verwerft.
De komende jaren zal verder worden gewerkt aan Gebouw 100, waar het de bedoeling is woningen te creëren en de verdere opening van Tripolis Park dat via wandel- en fietspaden goed bereikbaar wor
Toelichting ontwerp
Het door Aldo van Eyck ontworpen Tripolis bestaat uit drie gebouwen en staat bekend om zijn met hout beklede gevels en de gekleurde kozijnen. De ontstaansgeschiedenis is onlosmakelijk verbonden met het eveneens door Van Eyck ontworpen Burgerweeshuis: toen in 1986 sloop dreigde om plaats te maken voor kantoren, werd er succesvol actiegevoerd voor het behoud van dit hoogtepunt van het structuralisme. Het land ernaast werd door de gemeente Amsterdam beschikbaar gesteld voor kantoren, op voorwaarde dat Aldo en Hannie van Eyck zelf deze nieuwe ontwikkeling én de restauratie zouden ontwerpen. Zo ontstond begin jaren negentig Tripolis, als symbolische beschermer van het Burgerweeshuis.
Deze beschermende beweging wordt voortgezet met een transformatie die snijdt aan twee kanten. Aan de ene kant is het originele Tripolis, dat jarenlang leegstond, op essentiële punten aangepast om het geschikt te maken voor de huidige tijd waarbij kantoren vooral ontmoetingsplekken zijn en thuiswerken wordt gecombineerd met werken op kantoor. Aan de andere kant is er ruimte en een behoorlijk aantal vierkante meters gecreëerd door middel van nieuwbouw.
Bij de renovatie is nauw samengewerkt met de erven van Van Eyck. De originele plattegronden vormden het uitgangspunt, wat tot tal van verbeteringen leidde met behoud van originele details. Zo bleven het centrale trappenhuis en de natuurstenen vloeren behouden, evenals het kleurschema van de kozijnen. De kantoorruimtes zijn ontdaan van hun vele scheidingswanden, toiletblokken en liften zodat het gebouw minder verkamerd aanvoelt. Het gebouw is verduurzaamd, onder meer door vergroening van daken, de ecologische upgrade van de gevels en plaatsing van zonnepanelen, wat resulteerde in BREAAM-excellent. Op de daken zijn paviljoens gecreëerd die gebruikt kunnen worden voor stiltewerkplekken en vergaderruimtes tot een boardroom.
Een belangrijke toevoeging aan het park is de imposante landscraper die ‘het Venster’ is gedoopt en op de rand van de kavel staat, pal naast de A10. Uit de strakke zuidgevel van het kantoorgebouw is een rechthoekig venster gesneden dat vanuit de snelweg een doorkijk biedt op het originele Tripolis-complex, iets wat de zichtbaarheid van dit erfgoed en goede komt. De noordelijke gevel reageert juist op speelse wijze op Tripolis door de vorm ervan tot in detail na te bootsen. Door deze ingreep ontstaat er een golvende ‘binnenzijde’ en een spannende, geluidsluwe tussenruimte, waarbij bruggen oud- en nieuwbouw verbinden.