De Visserijschool

Gebouw met betekenis De visserijschool is gebouwd in 1952 naar een ontwerp van de architecten J. Jonkman en P. van Dorp. Het maakte onderdeel uit van de invulling van het gebied aan de zuidkant van de Rijnmond in het kader van de wederopbouw na de 2e wereldoorlog. Voor die tijd was het gebied een wantveld (een veld om visnetten te drogen en te kunnen repareren). De Visserijschool is het eerste gebouw in Katwijk dat speciaal voor het visserijonderwijs is gerealiseerd. De visserij en Katwijk aan Zee waren eeuwenlang nauw verbonden aan elkaar. Het vak van visser ging vaak van vader op zoon. Als tiener hielpen ze al mee in de visserij. Het goede vakmanschap van de Katwijkse vissers werd echter niet alleen gevormd door praktijkervaring, maar ook door de opleiding aan de Visserijschool. In de visserijschool werden zowel theorie- als praktijklessen gegeven. Voor deze praktijklessen beschikte de school over een lokaal voor motordrijvers en voor visbehandeling en een zolderruimte waar het boeten van netten geoefend kon worden. De toren diende als oefenruimte voor het leren navigeren. Bovenop het dak van de (navigatie)toren was een kompas aanwezig en met een zeerailing en houten scheepsvloer was het enigszins ingericht als op een schip. In bijna zestig jaar volgden veel Katwijkers hier hun opleiding in de zeevaart en de visserij. Het gebouw heeft daarom naast monumentale waarde een grote cultureel-maatschappelijke betekenis voor het vissersdorp. Binnenterrein als verbinder. De Visserijschool had vroeger een schoolplein, bedoeld voor spel en ontmoeting van de kinderen, van ouders en leerkrachten. Ook in het nieuwe ontwerp is er een binnenterrein, doordat de oud- en nieuwbouw elkaar omarmen. Er ontstaat een gemeenschappelijk plein dat koop en sociale huur met elkaar bindt; een plek van ontmoeting voor alle bewoners. Vrijwel alle ontsluitingsstructuren liggen geheel aan dit binnenterrein of kijken er op uit, waardoor er automatisch levendigheid ontstaat. De inrichting en geplande activiteiten zijn het resultaat van bewonersparticipatie onder begeleiding van de woningcoöperatie.

De voormalige Vissserijschool in Katwijk is herbestemd tot woongebouw met 11 koopwoningen. Daarnaast is een nieuw appartementencomplex met 21 sociale huurappartementen ontworpen, dat in combinatie met de monumentale Visserijschool een nieuw ensemble vormt. Het plan is zorgvuldig ingepast in de bestaande omgeving door rekening te houden met de bezonning, de richtingen uit het omringende stratenpatroon, het uitzicht en de privacy van omliggende woningen. Contrast én verbinding Er is een eigentijdse aanvulling ontworpen, die verbinding zoekt met het oude schoolgebouw. Het witte metselwerk en de niet-haakse gebouwhoeken van de Visserijschool komen terug in de nieuwbouw. Het bergingenblok van de nieuwbouw schermt het binnenterrein af van het verkeerslawaai, net zoals een hoge muur dat vroeger deed voor het schoolplein. Aan de andere kant contrasteert het wit juist met de baksteen en rode pannen van de kleinschalige, naastgelegen woningbouw. Op een grotere schaal voegt het nieuwe appartementengebouw zich goed in de serie naoorlogse flats langs de Katwijkse Rijnmond. Tevens accentueert het plan samen met de eveneens witte villa Allegonda de belangrijkste hoekpunten op de Rijnmond. Het ontwerp speelt zo een spel van contrast en verbinding met de bestaande omgeving. Ontworpen met aandacht voor historie en gebruik De nieuwe sociale huurwoningen voorzien in een grote behoefte aan moderne appartementen in Katwijk aan Zee. Behalve een mooi uitzicht richting de zee bieden de appartementen met ruim 75 m2 woonoppervlakte ook een goede gebruikskwaliteit. De Visserijschool is zorgvuldig gerestaureerd. De kenmerkende elementen van de voormalige school zijn in het ontwerp zoveel mogelijk behouden en gerestaureerd. De navigatietoren, de bestaande gevelopeningen, de dakstructuur en het siermetselwerk in de gevels zijn hier voorbeelden van. Door de woningen in het hoofdgebouw en de laagbouw te oriënteren op de naastgelegen straten konden de bestaande gevelopeningen behouden blijven en kon de voormalige gang van de school worden hergebruikt als ontsluitingsstructuur. De originele tegelvloer en de gemetselde wanden van de gang zorgen voor extra karakter. Ook zijn de verdwenen de radiozoeker op het torentje en de scheepsmast weer teruggeplaatst. Een viertal teruggevonden oude schoolbanken zijn weer helemaal opgeknapt en staan nu in de algemene hal. De oude leslokalen zijn woningen geworden. De geur van vis, motorolie en netten ruik je niet meer, maar de sfeer hangt er nog.