Leefbaarheid & Sociale Cohesie
VenhoevenCS architecture+urbanismAMST
AMST is een mixed-use wooncomplex dat het stedelijk ecosysteem van stationsgebied Amsterdam Amstel intensiveert. De twee blokken hebben een groot aantal voorzieningen in de basis van de gebouwen, met daarbovenop 252 woningen. Het complex is een sociale en comfortabele woonomgeving op hoogstedelijke locatie, met stadsfuncties en OV op loopafstand.
Fotografie
Ossip van Duivenbode
Toelichting categorie
‘AMST kan een dode plek in de stad tot leven wekken’ – kopte Het Parool. En de gemeente Amsterdam beweerde trots: ‘Energiezuinig bouwproject voor grote gezinnen’. Allebei waar. Want de oostzijde van het Amstelstation wordt van desolaat gebied ontwikkeld tot levendig stuk stad. AMST doet in die transformatie mee met twee bouwblokken waarin wonen, buurtgevoel en commercieel aanbod samenkomen, met OV-knooppunt Amsterdam Amstel (trein, tram, metro, bus) op loopafstand.
In de basis van de gebouwen zijn de supermarkt (met logistieke ruimte intern om buurt-overlast te voorkomen), restaurant, fietsenberging en mobiliteitshub vol in gebruik. De invulling van mercado, ateliers, broedplaats en gedeelde bewoners-huiskamer is in gang gezet. In AMST zijn daarnaast 252 woningen gerealiseerd en inmiddels bewoond. 80% daarvan is middenhuur en toegewezen aan Amsterdammers die de stad graag behoudt. Binnen de flexibel ontworpen structuur zijn daartoe 25 woningtypen ontwikkeld, variërend in grootte van 40m2 tot 210m2: studio’s, appartementen voor grote en samengestelde gezinnen, atelier- en werkwoningen.
‘Community hub’ AMST is een beloftevolle bijdrage aan de toekomstbestendige verstedelijking van het stationsgebied rond Amsterdam Amstel. Het resultaat is een ‘stad in een stad’: een complex wat alle stadsvoorzieningen huisvest om een gemeenschap te faciliteren in al hun behoeften. Met betaalbare woningen en esthetisch hoogwaardige architectuur op een knooppunt in de stad, krijgt hoogstedelijk verdichten extra betekenis. Heel aannemelijk dat dit stuk stad de komende jaren vol tot leven wordt gewekt, met AMST als verbindende factor.
Toelichting ontwerp
AMST biedt een grote variatie aan woningen, maar dit laat zich niet direct aflezen. De gevels zijn immers alzijdig, opgebouwd uit slanke, diepe kaders en handmatig beweegbare houten luiken waarmee bewoners zelf zonlicht kunnen weren. Bovendien zijn de gevels geluidluw. De kleur van de betonnen kaders vinden aansluiting bij die van het stationsgebouw ertegenover; de diepte ervan biedt bewoners privacy en geeft passanten in het langsgaan een ritmisch wisselend open en gesloten gevelbeeld.
Vanaf de straat zijn alle openbare stadsvoorzieningen rondom toegankelijk. Het hart van het gebouw herbergt voor de bewoners nog een collectieve huiskamer, een huiswerkcentrum en een creatieve broedplaats. Aan de Bertrand Russelstraat en aan de tussenstraat op het verhoogde maaiveld liggen stadswoningen met bedrijfsunits van bewoners, intern verbonden met hun woonverdieping op dek-niveau en met de slaapverdieping daar weer boven.
De woningen boven de plinten liggen in een carré aan een dek op hoogte. De façades aan dit hof zijn geheel uitgevoerd in prefab houtskeletbouw. Ook zijn de hoofddraagconstructie, de gevel en zelfs de badkamers grotendeels geprefabriceerd. Hierdoor is de bouwkwaliteit hoog, de hoeveelheid afval geminimaliseerd, de bouwtijd flink verkort en de overlast op deze complexe bouwlocatie beperkt.
De twee dekken-op-hoogte fungeren als collectieve buitenruimte. Het is de locatie-specifieke vertaling van het wonen aan een hof; de basis van menig sterke gemeenschap. Die sociale cohesie wordt eveneens versterkt door gedeeld gebruik van de daktuinen. Hier zijn voor bewoners ontmoetings-, relax-, en doe-plekken gecreëerd, met ruimte voor gezamenlijke eigen kweek, met waterbassins en schaduwplekken onder pergola’s met zonnepanelen en met uitgekiende beplanting voor een biotoop vol diverse stadsnatuur. De daken zijn verrassend rustig, en bieden tegenwicht aan de dynamische omgeving.
AMST is waterneutraal. Regenwater wordt opgevangen, vastgehouden en hergebruikt in het gehele complex. De daktuinen, de gemeenschappelijke ruimtes en de waterpartijen op de daken zijn onderdeel van een circulair systeem voor water-opslag en -hergebruik. Het water op de daken zorgt voor een hoger rendement van de zonnepanelen en draagt bij aan de biodiversiteit in de gemeenschappelijke tuinen. Doordat een deel van de bassins op de daken zichtbaar is, maken ze bewoners bewust van het uiteenlopend (dubbel)gebruik van opgevangen regenwater.