Samen het gesprek voeren over een vakgebied in transformatie
In het voorjaar van 2014 organiseerden Dana Ponec architecten en BNA Onderzoek een uniek project met een nieuwe format: De Christopher Alexander leesclub. In rondetafelgesprekken ontmoetten vertegenwoordigers van de verschillende disciplines uit de bouwkolom elkaar en bespraken – aan de hand van het gedachtengoed van Christopher Alexander – de status quo en mogelijke toekomsten van de gebouwde leefomgeving.
Er werd onderzocht welke betekenis het theoretische werk van Christopher Alexander (het boek ‘The Timeless way of building’) voor de huidige bouwpraktijk zou kunnen hebben. De leidende vraag was: kunnen we tijdsbestendigheid vanuit een ander perspectief bekijken, niet enkel gericht op het gebouwde eindproduct, maar vanuit de totstandkoming? Wat zijn de relevante opgaven van nu? Hoe kun je het huidige ‘bottom up’ verbinden aan de traditionele organisatieschaal van een stad? Hoe organiseer je in deze nieuwe situatie het bouwproces, kom je gezamenlijk tot een ruimtelijke ontwikkeling? Onder leiding van initiatiefnemers Dana Ponec en Katja de Winter is over deze vragen gediscussieerd.
Enkele bevindingen die tijdens de rondetafelgesprekken naar voren kwamen:
“Als we architectuur met muziek vergelijken, benaderen we het ontwerpproces teveel als een klassieke partituur, waarin elke noot exact is vastgelegd. Vergelijk dat met de jazzy aanpak, zoals je die bijvoorbeeld in Braziliaanse steden ziet: de toonsoort, de basiskwaliteiten spreek je met elkaar af, maar de invulling komt tot stand door improvisatie.”
“Alexander geeft aan dat observatie essentieel is om patronen te ontdekken en begrijpen: goed kijken, luisteren en daar de tijd voor nemen. Dat gebeurt nu veel te weinig. We denken nu veel te snel dat we het wel weten.”
“Tijdloos bouwen gaat vooral over mensen die zich verbonden voelen met een plek, met de winkel, het café waar iedereen komt of de bioscoop waar ze altijd heen gaan. Het gaat over connectiviteit. De kwaliteit van netwerken is leidend.”
