Bezoekerscentrum Unesco Werelderfgoed Kinderdijk






Introductie
Het Werelderfgoed Kinderdijk ontvangt iedere dag duizenden bezoekers. Het bezoekerscentrum verlicht de druk op het gebied en omgeving door de slimme ontvlechting van de bezoekersstromen. Terwijl de identiteit en samenhang van het landschap wordt versterkt door de precieze inpassing en ingetogen architectuur van het gebouw.
Toelichting categorie
Kinderijk is de icoon van het Nederlandse polderlandschap. In 1997 werdt het landschappelijke ensemble van molens en gemalen in Kinderdijk uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. Plots veranderde Kinderdijk tot een logistieke ramp. De molenkades en het dorp Kinderdijk werden overlopen door busladingen toeristen. Het entreegebied veranderde tot een parkeerplaats vol bussen, het verzakte IJsvereniging clubhuisje verbouwd tot een provisorische souvenirshop en de kade gevuld met toiletcabines. Bij aankomst waren de molens verdwenen achter een muur van toeristische wildgroei.
Kinderdijk heeft nu eindelijk een Werelderfgoed waardige entree. Met het door M& DB architecten ontworpen landschappelijke plan en Bezoekerscentrum is het entreegebied tot Kinderdijk herstelt en vormt het een integraal onderdeel van de ervaring van het landschap. Het gebied wordt door verschillende bruggen, paden en bezoekersfaciliteiten op een ingenieuze wijze ontsloten. De bussen zijn verbannen naar de stop&go aan de rand van het gebied. In plaats van de IJsclub staat nu half in het water het nieuwe Bezoekerscentrum. Het langgerekte zwevende volume van het gebouw versterkt de lange lijn van de kade. En door de positie aan de rand van de kade zijn de molens, de iconen van Kinderdijk, bij binnenkomst weer in alle glorie te zien.
De functionele vormgeving maakt het gebouw herkenbaar als hedendaagse toevoeging en de vormentaal sluit aan bij de waterstaatkundige identiteit van het gebied. Een gebied dat door de eeuwen heen is gevormd door de strijd tegen het water. Nog steeds zichtbaar in de 18de eeuwse molens en gemalen, sluizen en maalkommen van latere datum. De architectuur vertelt daarmee het bredere verhaal van Kinderdijk. Kinderdijk is meer dan alleen een pittoresk molenlandschap maar een nog werkend hydrologisch landschap. Een watermachine dat de polder beschermd tegen de rivier. Kinderdijk is levend erfgoed.
Toelichting ontwerp
Het bezoekerscentrum wordt gekenmerkt door zijn ogenschijnlijke eenvoud: een dak en vloer met daartussen twee glazen volumes. EÊn volume met voorzieningen voor de ontvangst en ÊÊn volume met voorzieningen voor het vetrek van de bezoekers aan Kinderdijk. Door deze eenvoudige opzet is voor alle bezoekers aan Kinderijk, uit Japan tot Amerika, het gebruik van het bezoekerscentrum te begrijpen.
Het ontvangstvolume bevat de kaartverkoop en een filmzaal met informatie over het bezoek. De filmzaal ligt verdiept in de vloer, in het water. Het vertrekvolume bevat een cafÊ, een souvenirwinkel en, in de kelder, de toiletten en keuken. Tussen het ontvangst- en vertrekvolume biedt een trap toegang tot het dak. Vanaf het dak hebben de bezoekers aan Kinderdijk een panoramisch uitzicht over het molengebied.
Het langgerekte volume van het bezoekerscentrum voegt zich naar de lange kades van het landschap. Dit wordt versterkt door de opstaande gevel van het dak. De opstaande gevel fungeert als balustrade, onttrekt de bezoekers op het dak uit het zicht en geeft visueel richting aan de uitkijk.
Het bezoekerscentrum zweeft net boven de kade. De lange lijn van de kade wordt onder het gebouw door getrokken het entreegebied in. Dit wordt versterkt door de - tussen de twee glazen volumes gelegen - patio. In de patio opent het gebouw zich naar de twee belangrijkste elementen van het polderlandschap: het alom aanwezige water en de Hollandse lucht. Ook hier loopt de kade zichtbaar onder het gebouw door. Daa
aast creÃĢert de patio een nieuwe zicht-as tussen de kade en het 19de eeuwse gemaal aan de overkant van het water.
De aluminium gevelbekleding van het dak reflecteert subtiel de kleuren van de lucht. Afhankelijke van de jaargetijden of tijdstip veranderd het gebouw licht van kleur. Vanaf de molens gezien gaat het gebouw zo volledig op in de weidse Hollandse lucht.