Aan de rand van het dorp Werkhoven staat sinds kort een wijk met vrije kavels. Onze opdrachtgevers kochten hier een kavel op een hoek. Alle andere kavels in deze wijk zijn rechthoekig, maar dit kavel heeft door de aparte situering een driehoekige vorm. De vraag van onze opdrachtgever was om op dit kavel een Schuurwoning voor hen te realiseren.

De Schuurwoning is ons laatste project en één van onze mooiste projecten. En dat komt met name door de manier waarop we de opdracht hebben gekregen en het ontwerpproces.

Van 2010 tot 2017 had het bureau veel last van de crisis. In 2017 besloten we om ons als bureau in te schrijven op de offerte-website: ‘wat-kost-een-architect’. Op deze sites zoeken mensen niet zozeer naar goede architectuur, maar naar een goedkope architect.

Onze missie was om - ondanks de crisis - in beweging te blijven en architectuur te blijven maken. Daarom ontwikkelden we een specifieke aanpak. Als we een aanvraag kregen, maakten we binnen twee weken een goed ontwerp en probeerden we de opdrachtgever te verleiden met een maquette. Als ze er niet in mee gingen, dan was het niet een project voor ons bureau. Bij de opdrachtgevers van de Schuurwoning was het raak. Het klikte meteen.

De opdrachtgevers kochten een kavel op het hoekpunt van een buurt met vrije kavels in Werkhoven. De vraag was om op dit kavel een schuurwoning te realiseren.

Omdat we veel voor particulieren werken hebben we direct te maken met de gebruiker van ons ontwerp. Meestal hebben ze aan het begin slechts een vaag idee van hun wensen, die ze dan voo
amelijk van Pinterest halen. Maar gaandeweg het ontwerpproces zorgen we ervoor dat steeds duidelijker wordt wat er mogelijk is. Dat vergt een andere benadering dan van een gebouw waarbij de gebruiker niet zo persoonlijk is betrokken.

In de opleiding tot architect leren we dat je eerst een ontwerp maakt en vervolgens dit ontwerp uitwerkt. Hoe standvastiger de architect vasthoudt aan zijn oorspronkelijk ontwerp, hoe beter het wordt. Dat is echter heel anders bij een huis met een particulier als opdrachtgever die weinig weet van architectuur.

Wij zorgen ervoor dat een ontwerpsessie eerder voelt als een workshop, waarbij je bijna letterlijk samen het huis opbouwt. Gedurende het ontwerpproces komen er steeds meer data bij: constructie, kostenraming, bouwmethode, bouwfysica. In plaats van deze data te zien als belemmering die het ‘zuivere ontwerp’ aantasten, zijn dit juist de tools waarmee we ontwerpen in onze workshop. Dat vergt ook iets van de opdrachtgever. Namelijk dat zij open staan en zich niet vastpinnen van tevoren op een beeld van hoe hun huis er echt uit gaat zien. Dit beeld ontstaat gedurende het ontwerpproces.

Dat maakt ontwerpen met en voor de opdrachtgever iedere keer weer een avontuur. En bij de Schuurwoning is dat avontuur ook daadwerkelijk te zien.

Een Schuurwoning in de tuin

Als basis voor onze Schuurwoning namen we ‘het zadeldak’. Vanuit de nok van het dak, verdeelden we de woning in twee helften. De éne helft is ‘lege ruimte’ tot aan de nok. De andere helft is massa tot aan de nok. In dit volume zitten de slaapkamers en de keuken.

De naastgelegen woningen staan allemaal op een rechthoekig kavel. De woningen staan zo in positie dat er aan de voorzijde een kleine voortuin wordt gevormd en aan de achterzijde een grote achtertuin. Maar door de driehoekige vorm van ons kavel kan de Schuurwoning niet voorin worden geplaatst. We kunnen hier dus geen standaard voor- en achtertuin creëren. Maar dit blijkt uiteindelijk een gelukkig toeval.

Aan de achterzijde is er vanaf het kavel prachtig uitzicht op een bos. En ook blijkt de voortuin juist op het zuiden te staan. Daarom besloten we de Schuurwoning midden in de tuin te plaatsen. Het uitzicht aan de achterzijde zoveel mogelijk te benutten en de voortuin juist te benaderen als ‘achtertuin-met-zon’.

Aan de twee elementen: het zadeldak en de massa waarop het dak rust, hebben we nog een derde element toegevoegd: een massa die zich krult, vanuit de tuin naar binnen. De ‘krul’ omvat alle voorzieningen: keukenkasten, wasruimte, toilet, meterkast, garderobe, fietsenberging. De krul eindigt als tuinhek die het zonterras (de voortuin), scheidt van de entree met parkeerplaats.

Voor de constructie zijn we uitgegaan van vier houten spanten voor het dak. Deze vier houten spanten rusten op de buitengevels en de twee tussenwanden van de slaapkamers.

In het open gedeelte van het huis steunen de spanten van het dak op drie houten kolommen. Door ze iets schuin te zetten, zorgen ze tegelijk voor stabiliteit. Bij de positionering van de schuine kolommen hebben we rekening gehouden met het uitzicht. Aan één zijde is de zijkant wat meer gesloten. Aan de andere zijde is de hoek juist meer open, vanwege het uitzicht. Ook de V-kolom staat dusdanig dat het uitzicht optimaal is.

Maar we wilden ook een vrij uitzicht naar de voortuin, de tuin met middagzon. Door de trapboom X-vormig te maken werkt de trap als een hefboom die de verdiepingsvloer omhoog tilt. Zo kan de verdieping een overspanning maken van 10 meter, zonder hinderlijke kolommen.

Om kosten te besparen hebben we de bouwkundige aansluitingen zo puur mogelijk gehouden. Afgezien van 3 schuifpuien zijn er geen kozijnen. Er zijn geen boeiboorden of aftimmeringen. Alle bouwelementen liggen koud op elkaar.