SRON is het instituut voor innovatief fundamenteel ruimteonderzoek. Een spannende aangelegenheid omdat de ruimte enorm tot de verbeelding spreekt. In dit BREEAM-Excellent gebouw worden in state-of-the-art laboratoria sensoren voor satellieten ontworpen en gebouwd. Kennisuitwisseling, research, creatie en mens vs ruimte waren leidend in het ontwerp.

Kennisuitwisseling is het centrale thema in het ontwerp van de nieuwe huisvesting van SRON. Dit wordt gestimuleerd door het terrassend oplopende atrium, waar alle kantoren, labs en werkplaatsen transparant omheen liggen. Door de transparantie is het onderzoek waaraan gewerkt wordt zichtbaar voor iedereen, je komt elkaar op natuurlijke wijze tegen en diverse werk- en overlegplekken rondom het atrium stimuleren de kennisuitwisseling.

Het gebouw is van beneden naar boven en van rumoer via ruis naar rust georganiseerd. Waar medewerkers elkaar in het oude gebouw hooguit per toeval tegenkwamen bij de koffieautomaat of in het trappenhuis, is in het nieuwe gebouw juist veel ruimte voor spontane ontmoetingen en kennisuitwisseling. Zo ontstaat een natuurlijke synergie tussen de verschillende onderzoeksthema’s, zoals tussen de astronomen die zwarte gaten bestuderen en technici die bezig zijn met het ontwerp van een nieuwe sensor om leven op exoplaneten te detecteren.

De transparante plint brengt het gebouw in contact met de omgeving en maakt het onderzoek letterlijk zichtbaar voor de buitenwereld. Van de reis door het interieur is een verbeelding prikkelende experience voor gebruikers en bezoekers gemaakt. Dat begint al bij de entree, waar je langs en ‘door’ een raket heen binnenkomt en een blik in de cryolabs krijgt. En dan de route naar boven, eerst door de mysterieuze tussenverdieping, waa
a het gebouw zich als het ware openvouwt en je naar het licht toe loopt. Als in een ruimtereis, ontdek je nieuwe werelden. Door het terrassende atrium is de route naar boven op elke verdieping een belevenis, je ziet steeds nieuwe satellieten hangen waar SRON aan heeft gewerkt. En helemaal bovenaan, refereren spiegelwanden aan de oneindigheid van het heelal.

Om optimale werkprestaties te realiseren is het gebouw heel gezond en duurzaam, met de hoogste klimaatklasse A. EHA heeft met parametrische tools een slimme, oriëntatieafhankelijke gevel ontworpen, waardoor het interieur de hele dag door daglicht heeft en contact met omgeving blijft bestaan, maar het gebouw toch niet opwarmt. Ook in het atrium is de akoestiek en temperatuur goed, met veel levend groen en het is er prachtig licht.

Ook het exterieur draagt bij aan de stimulerende werkomgeving: de verschillend vormgegeven, gestapelde gevels zijn als een satelliet samengesteld en als ingenieurskunst afgestemd op hun functie. Daarmee vormt het gebouw voor alle gebruikers de inspiratie voor grensverleggend onderzoek.

Ingegeven door de relatief kleine kavel hebben we een compact gebouw gemaakt dat uniek is door zijn stapeling van vier herkenbare eigen werelden. De transparante begane grond etaleert de activiteiten van SRON en integreert de SRON-community met het LBSP en is uitgevoerd in ‘aards’ materiaal: hydrothermisch verduurzaamd hout. De gesloten eerste verdieping met installatie- en opslagruimten is één naadloos volume, waarvan de dichte gevel is voorzien van spuitpleister. De drie verdiepingen met kantoren, laboratoria en overlegruimten, hebben oriëntatieafhankelijk ontworpen gevels, die daglicht maximaliseren en opwarming minimaliseren, van aluminium en glas. De hoge installatielaag is uitgevoerd in aluminium sandwichelementen en roosters, met zonnepanelen en schoorstenen op het dak, en oogt abstract.
Eenmaal binnen wordt de bezoeker verwelkomend in het experience center dat laat zien wat er bij SRON gebeurt. Van hieruit loopt een spannende route, dwars door de tussenverdieping heen, naar de ontvangstruimte en het vergadercentrum aan de westgevel. De route loopt slingerend door het atrium, het ruimtelijke en sociale hart. Het atrium op de eerste verdieping verbindt de verschillende kantoor- en laboratoriumfuncties, zorgt voor natuurlijk daglicht en stimuleert de visuele interactie tussen medewerkers. In het atrium zijn schaalmodellen opgehangen van de satellieten waaraan SRON heeft gewerkt.
De architectuur combineert ruimteonderzoekthema’s zoals de relatie tussen massa en leegte en het reizen door onbekende werelden, met de tastbare machine-esthetiek van de producten en processen van het ruimteonderzoek. Zo wordt het oneindigheidselement binnenin het gebouw benadrukt door de spiegelwanden, richt het grote glazen dak de blik naar boven en wordt er contact met de aarde gezocht door het gebruik van hout, zicht op het groen en op de mensen.
Als BREEAM-NL Excellent gecertificeerd gebouw is het duurzaam en gezond. De energievraag is geminimaliseerd door de compacte gebouwvorm en oriëntatieafhankelijke gevels. De levensduur wordt gemaximaliseerd door een hoge mate van indelings- en gebruiksflexibiliteit: alle gebruiksruimten zijn eenvoudig te vergroten, te splitsen of voor ander gebruik geschikt te maken. In het interieur zijn natuurlijke materialen en levend groen toegepast. In de gevel dragen parametrisch vormgegeven zonweringelementen bij aan een gezond binnenklimaat en vrij uitzicht. Door het plaatsen van nestkasten en voedselplekken is er ecologische meerwaarde.