RAADhuis Schijndel






Introductie
Op de markt in Schijndel is het leegstaande gemeentehuis getransformeerd naar een toegankelijke publieke plek voor jong en oud. Boeken en kunst gaan hier samen een nieuwe combinatie aan. De kunstcollectie van de gemeente is op een unieke wijze laagdrempelig ontsloten en de boeken ondersteunen het verhaal. Een nieuwe ontmoetingsplek voor iedereen.
Toelichting categorie
De herbestemming van het gemeentehuis in Schijndel is uniek in meerdere opzichten. De versmelting van de verschillende functies is zo goed gelukt doordat de architectuur, het kunstconcept en het interieurontwerp zo goed op elkaar aansluiten. Daarbij stonden laagdrempeligheid en verduurzaming centraal.
Gemeente, architect, ontwerpers, gebruikers en bewoners bedachten samen voor het centraal gelegen karakteristieke gebouw de nieuwe invulling. De samenwerking tussen de ontwerpende partijen was ontzettend leuk en inspirerend. Het samenbrengen van de verschillende expertises heeft geleid tot een samenhangend en rijk ontwerp.
De belangrijkste architectonische ingreep was het verlagen van de trouwzaal-vloer om op het maaiveld aan te kunnen sluiten.
Het RAADhuis biedt onderdak aan een bibliotheek, een brede gemeentelijke kunstcollectie, een klantcontactcentrum en een toeristisch informatiepunt. In de voormalige raadzaal kan worden getrouwd, er zijn verschillende cursus- en werkruimtes om te verhuren en een lees-bar als nieuwe ontmoetingsplek.
Mensen komen er om te werken, af te spreken, een boek te lenen, kunst te kijken. Het is geen museum. Er mogen juist dingen die in veel musea verboden zijn, zoals voelen aan de werken.
De karakteristieke indeling van het gebouw met kamers (burgemeester, wethouders, griffier, etc.) werd als concept gebruikt voor de bibliotheek met kunstcollectie. âdwalen van schatkamer naar schatkamerâ.
Duinzand ontwikkelde de overkoepelende verhaallijn en koppelde daarmee de verschillende functies in het gebouw door middel van kunst aan elkaar.
Een interactief spel âDe kunst van hetâĻâ fantaseren, vertellen, ontdekken, voelen, kijken, etc. laat de bezoekers kennis maken met de collectie. De speurtocht leidt door de verschillende kamers met een eigen thema waar kunst, boeken en poÃĢzie elkaar aanvullen.
Designwolf ontwierp het interieur. Zij zochten in materialisering de verbinding met het oorspronkelijke gebouw en voegden daar kleur aan toe. In nauw contact met alle verschillende gebruikers werd het gebouw verder ingekleurd.
Door de betrokkenheid van zoveel verschillende mensen is het RAADhuis echt een plaats voor jong en oud geworden.
Het is open en licht, met zorg aangepast en goed geïsoleerd zodat het nu een A+ label voor energieverbruik heeft.
Het gebouw is weer teruggegeven aan Schijndel met een nieuwe, bredere culturele en maatschappelijke betekenis voor heel Meierijstad. Nederland is een (kleine) culturele hotspot rijker.
Toelichting ontwerp
Het voormalige gemeentehuis is een bijzonder gebouw. Het oorspronkelijke ontwerp dateert uit 1959 en is van de Amersfoortse architect J.C. van Buijtenen.
Het gebouw staat op de markt in het centrum van Schijndel en vormt een drie-eenheid op het plein samen met de kerk en de glazen boerderij van MVRDV.
Het vrij strenge bakstenen gebouw is van binnen rijk gedetailleerd. Marmeren omlijstingen rond de deuren, natuurstenen vloeren met ingelegd marmer, gemetselde wanden met gefrijnde natuursteen banden en een prachtig plafond in de centrale hal. Ten Bras Westinga maakte in opdracht van de gemeente Meierijstad het ontwerp om de bibliotheek en de kunstcollectie van de gemeente - samen met andere functies â in het gebouw onder te brengen. Het statige gemeentehuis, met een bel-etage, moest een voor iedereen toegankelijke plek in Schijndel worden. Een open en flexibel gebouw waar kruisbestuiving en menging van functies gestimuleerd worden.
Bij het ontwerp is zo veel mogelijk rekening gehouden met de rijkdom in het gebouw.
Door een ingenieuze verlaging van de voormalige trouwzaal-vloer tot het niveau van het omliggende maaiveld ontstond er een dubbelhoge ruimte met een entree zonder drempels.
Binnen leverde de verlaging van de vloer een split-level op, waardoor de bel-etage en het souterrain met elkaar verbonden werden. De eerst wat kelder-achtige ruimte in het souterrain is nu licht, open en toegankelijk en grenst aan de lager gelegen tuin die opnieuw is ingericht.
Het oude gemeentehuis werd in 1990 uitgebreid en gekoppeld aan de nieuwbouw. Deze koppeling is afgebroken waardoor het oude gedeelte weer solitair is komen te staan en er een nieuwe doorgang is ontstaan van de Markt naar het Verlengde Kloosterpad. De littekens die zichtbaar werden in de gevel gebruikten we om vitrine-ramen en de nieuwe entree te maken. Ook in de kopgevel aan het nieuwe straatje maakten we een nieuwe glazen pui. Hier is nu de lees-bar gevestigd.
Aan de marktzijde werd de voormalige trap naar het bordes weer teruggeplaatst. Een trap waar veel mensen nog herinneringen aan hebben, door bezoek aan het gemeentehuis of omdat hun trouwfoto daar is gemaakt. Ook hier kunnen mensen nu het gebouw weer binnentreden, en daarmee is er geen voor- of achterkant meer.
Het gebouw is geen monument, maar is wel met die zorg behandeld. Zonnepanelen en goede isolatie geven het daarbij een A+ label voor energieverbruik. Het bewijs dat ook een bestaand gebouw COâ-uitstoot kan beperken.