Door uiteenlopende ambities en functies die normaal over een gebied verspreid zijn samen te voegen in de Bovenbouwwerkplaats, ontstaat middenin het onlangs gerealiseerde Wisselspoorgebied een kleinschalige stadskern waar van alles kan gebeuren. Onder het bestaande dak hebben we één open ruimte gecreëerd die plek zal bieden aan nieuwe voorzieningen voor de buurt en creatieve ondernemers. De ruimte wekt gevoelens op, maar nodigt tegelijk uit tot een eigen interpretatie van het gebruik.

Studioninedots ontwerpt, in samenwerking met DELVA, ook het Utrechtse ontwikkelgebied Wisselspoor, waarvan deelgebied 1 de Bovenbouwwerkplaats omringt. Met Wisselspoor hebben we ingezet op ons eigen Cityplot-concept, waarmee onverwachte locaties in een organische interactie met bewoners tot levendige stadsbuurten worden ontwikkeld. Het kernelement van een Cityplot-wijk is de kavel van 100 bij 100 meter. Aan de randen van het plot worden kleine en middelgrote gebouwen georganiseerd, zodat in het hart en tussen de bebouwing kansen voor echt hoogwaardige en groene leefruimte ontstaan. Cityplot-wijken zijn autoluw, waarmee de kwaliteit van de buitenruimte verder wordt beschermd.

Een uitsparing van de oude constructie in de kern van de Bovenbouwwerkplaats heeft ruimte gemaakt voor het volledig nieuwe volume, dat zowel binnen als buiten waarneembaar is. In dit object is een vijf verdiepingen hoge mobiliteitshub voor 175 (deel)auto’s en fietsen ondergebracht. Door alle mobiliteit op een slimme en compacte manier in het object te clusteren, blijft de buurt autovrij en ontstaan veel meer mogelijkheden om overal in de wijk groene plekken voor sociale interactie en beweging, en andere ruimtes die de leefbaarheid sterk vergroten te creëren.

In 1905 werd het imposante werkplaatsgebouw van de NS gerealiseerd, waarin zware elementen voor de Nederlandse spoorwegen werden gefabriceerd. Tot voor kort verloor het gebouw steeds meer van zijn originele architectonische kwaliteit en functies. Het onderhoud ging achteruit, nieuwe bebouwing rond het gebouw belemmerden het zicht op en vanuit de werkplaats en de constructie was aan vernieuwing toe.

Door de oorspronkelijke kwaliteiten van de plek opnieuw te interpreteren en tegelijkertijd een aantal eigentijdse elementen toe te voegen, hebben we het gebouw leven ingeblazen tot een verwonderende ruimte. Met één krachtig maar elegant gebaar – het ‘Gordijn’ – creëren we tegelijk de achterwand van rauwe, onafgewerkte werkruimtes in de Bovenbouwwerkplaats en een nieuw silhouette richting de stad. Het Gordijn is een abstracte en glanzende huid die het nieuwe object volledig omhult. Het geeft het volume een schaalloosheid, waardoor het van buitenaf lager en minder massief lijkt dan het in werkelijkheid is.

Relicten in het gebouw, zoals bestaande installaties, leidingen en zelfs beschadigingen, zijn behouden gebleven. We hebben de originele verticale raamopeningen ingevuld met transparant glas, die samen met de grote, gebogen glazen wanden rondom zorgen voor een maximale verbinding met de buurt. Via het transparante dak wordt gedurende de dag het volledige vloerveld overladen met natuurlijk licht. Door het vele licht in het gebouw is ook van buiten goed te zien dat het abstracte object in het gebouw doorloopt.

Met onze transformatie herstellen we alle industriële kwaliteiten van de oude werkplaats – het skelet, de daken, de buitengevel en de detaillering. Het Gordijn bestaat uit gebogen strekmetalen elementen die in een ritme van breedtes zijn toegepast en voorziet het gebouw gedurende de dag en de seizoenen constant van een nieuw aanzicht. De Bovenbouwwerkplaats is vanuit de wijde omgeving herkenbaar als het nieuwe icoon van Wisselspoor.