Van kerk tot dorpshuis. Eind 2022 werd het dorpshuis van Son en Breugel in gebruik genomen. Naar ontwerp van INBO transformeerde de voormalige Sint-Petrus'-Bandenkerk tot het Dommelhuis, waarin functies zoals de bibliotheek, een theater en de lokale harmonie zijn opgenomen. Door te kiezen voor behoud is het gebouw weer van waarde.

Het Dommelhuis wordt sinds de opening eind 2022 druk bezocht. De transformatie van de voormalige Sint Petrus Bandenkerk tot cultureel dorpscentrum is daarmee een groot succes. Waar de gesloten kerk eerder een hoofdpijndossier vormde voor Son en Breugel, weet het Dommelhuis nu juist te verbinden.

“Een meisje beent met drie vuistdikke pillen onder haar arm langs de vele tafeltjes in de foyer van het Dommelhuis richting de bibliotheek. De zitplekken zijn donderdagmiddag al volop bezet en er wordt aan een van de tafels fanatiek geklaverjast. Een spontaan optreden volgt als een jongen plaatsneemt achter de publiekspiano bij het raam. Het dorp weet het Dommelhuis goed te vinden.” – Eindhovens Dagblad

Het Dommelhuis brengt een mix van functies samen die de vitaliteit van het dorp ondersteunen, zoals een theater, een bibliotheek en buurtorganisaties. De transparante plint maakt deze functies veel beter zichtbaar. Hierdoor is de drempel om binnen te lopen veel lager geworden. En dat merk je. Bewoners weten de gevestigde partijen te vinden en veel dorpsbewoners lopen binnen voor een kopje koffie, een spelletje kaart of om te lezen. Het Dommelhuis wordt omarmd en vormt een belangrijke spil binnen het dorpshart van Son en Breugel. Het succes van het Dommelhuis komt juist door de nauwe samenwerking met de bewoners en de partijen.

Het voormalige kerkgebouw hield de gemoederen hoog. Moest het gesloopt worden voor nieuwbouw of behouden blijven voor transformatie? Uiteindelijk koos men voor behoud en transformatie. De bewoners en de gemeente kozen voor het ontwerp van INBO.

We braken het introverte kerkgebouw open voor de dorpsgemeenschap. We realiseerden het gebouw echt met Son en Breugel en de verschillende gebruikers. Na de selectie gingen we met de gebruikers, waaronder de plaatselijke harmonie, de bibliotheek en het Vestzaktheater om de tafel zitten. Omdat er geen PvE was ontwierpen we samen de ruimte vanuit functies, meubilair en gebruik (denk aan rijen boekenkasten voor de bibliotheek, sociale werkplekken en een geluidsdichte oefenruimte voor de harmonie). Daa
a werkten we het interieur tot en met de details uit. Hierdoor voelt het Dommelhuis als één geheel en als onderdeel van het dorp.

Transparant en toegankelijk
De voormalige kerk had een gesloten in zichzelf gekeerde uitstraling. De opgave was om deze centrale plek in het dorp weer te verbinden met de directe omgeving en met de gemeenschap.

Het gebouw uit de jaren zestig had veel bijzondere elementen die we wilden behouden. Dat werd een uitgangspunt voor het ontwerp. Om er een open en toegankelijk dorpshuis van te maken, braken we de gevel op de eerste verdieping zoveel mogelijk open. Van buitenaf kan iedereen naar binnen kijken en zien wat er gebeurt. Dat maakt de drempel om naar binnen te gaan laag. In het dak maakten we een lichtstraat, die voor nog meer daglicht zorgt.

Welke elementen zijn behouden?
Het meest fantastische in het gebouw is de enorme overspanning van het dak. De betonschalen elementen waren voor die tijd al indrukwekkend. Die open structuur benutten we zoveel mogelijk.

Het baksteenrelief met het vijfluik van Petrus blijft ook bewaard. We voegden er een zesde paneel aan toe in de vorm van een lichtkunstwerk met de plattegrond van Son en Breugel. De verticale ramen aan de zijkant van het gebouw zorgen voor een mooie theatrale lichtinval.

Kerkattributen zoals de doopvont en de biechthokjes zijn ook behouden en gaven we een nieuwe plek. Zo komen de biechthokjes terug in de vorm van kleine werk- en overlegruimtes.

Een nieuw dorpshuis
Licht, ruimte en cohesie. Zoals beschreven braken we de gevel open en voegden we een lichtstraat toe. Zo komt er meer licht binnen en worden binnen en buiten beter met elkaar verbonden. Die openheid zetten we binnen voort. Dit bleek een puzzel met het aantal m2 dat de partijen nodig hadden. Als antwoord voegden we aan de achterzijde een laag toe bovenop een bestaande uitbouw. Dit geeft lucht en biedt binnen de overspanning de mogelijkheid om een flexibele constructie in een open ruimte te plaatsen. En maakt ook de indeling van de ruimte aanpasbaar voor verschillende gebruiksmogelijkheden in de toekomst.

INBO is ook verantwoordelijk voor het interieurontwerp. We versterkten door de materiaalkeuze het contrast tussen oud en nieuw. Binnen zorgen de bibliotheek, theaterzaal, bar en een foyer voor dynamiek. Op de centrale trap kunnen kinderen zitten en lezen. Boven is het rustiger, waar werkruimtes en de oefenruimtes voor de harmonie zich bevinden. De kleuren en het meubilair stemden we samen met de gebruikers af op het gebruik, van reuring tot rust.