Zwethof ligt in het waterrijke slagenlandschap rondom Zoeterwoude. Het plan met landelijk wonen is ingebed in dit oer-Hollandse landschap met lange kavels, sloten, dijken en weidse uitzichten, waarbij het water de structuur vormt. De kleinschalige eilanden refereren aan de bestaande oude structuren van boerenerven welke door water zijn omsloten.

Zwethof is een kleinschalig project dat bestaat uit 41 woningen verdeeld over een negental compacte eilanden. Elk eiland fungeert als een erf met een hoofdhuis en één of meerdere schuurwoningen en bijgebouwen, die samen een klein buurtschap vormen.

De gemeenschappelijke erven aan de centrale laanstructuur zijn ontworpen om ontmoetingen tussen bewoners te faciliteren. De aanwezigheid van water als structuurelement nodigt uit tot gezamenlijke activiteiten, zoals varen, vissen, spelen, wat de onderlinge band versterkt. Tegelijkertijd maakt het water de compacte eilanden intiem en beschut. De erven nodigen uit tot veilige spelen en een praatje te maken. Hier ken je je buren.

Bovendien is er een bewonersprotocol opgesteld waarin richtlijnen zijn vastgelegd voor het gebruik, de aanleg en het onderhoud van tuinen, erfafscheidingen, uitbreidingen van de woningen en gemeenschappelijke ruimtes. Dit protocol zorgt voor een begrip voor de kwaliteit van het landschap en de woonomgeving en moedigt bewoners aan gezamenlijk verantwoordelijkheid te nemen voor hun leefomgeving.

De variatie in woningtypes en het gebruik van diverse materialen en kleuren zorgen ervoor dat alle woningen uniek zijn, terwijl ze toch een harmonieuze architectonisch eenheid vormen. Deze diversiteit draagt bij aan een gevarieerde bewonerssamenstelling en voorkomt eentonigheid. Zo zijn er levensbestendige woningen ontworpen waarin indien nodig de slaapkamer naar beneden verplaatst kan worden, zijn er extra ruimtes in te vullen voor werken aan huis en zijn er woningen bedoeld voor gezinnen.

De stevige landschappelijke hoofdstructuur zorgt ervoor dat iedereen die hier woont het landschap optimaal beleven kan. Vanuit de woning en de tuin is er altijd doorzicht op het waterrijke landschap. Ook aan de privacy van de bewoners is gedacht. Veranda’s zijn ingezet om een zachte overgang te maken tussen woning en tuin. Daa
aast zorgen brede hagen en rietkragen voor natuurlijke beschutting. Ook het bewonersprotocol zet daar op in.

Zwethof laat zien hoe doordachte architectuur, stedenbouw en landschap kunnen bijdragen aan zowel de fysieke kwaliteit van de leefomgeving als aan het versterken van sociale verbindingen tussen bewoners. Het project toont aan dat een integrale benadering, waarbij aandacht is voor zowel individuele woonwensen als gemeenschappelijke voorzieningen en duurzaamheid, leidt tot een leefbare en hechte gemeenschap.

De planopzet is gebaseerd op het slagenlandschap, waarin het water de basis vormt. Het zicht over de watergangen is kenmerkend. De afmetingen van de eilanden worden bepaald door de aangrenzende sloten en doorzichten.

Samen vormen de eilanden een klein buurtschap, geïnspireerd op dergelijke woonmilieus in Zoeterwoude-Dorp. De eilanden liggen aan een nieuwe laan, de bestaande verkaveling volgend en aansluitend op de Dr. Kortmannstraat. Door deze nieuwe toevoeging wordt de huidige ‘harde’ dorpsrand verzacht en gaat deze als vanzelfsprekend over in het karakteristieke landschap.

Zoals bij de vroegere lintdorpen, zijn de eilanden ingericht als boerenerven. Elk erfeiland heeft een hoofdhuis en één of enkele schuurwoningen en bijgebouwen. Ze vormen, samen met groene hagen, bomen en rietkragen een landschappelijk ensemble.
Het hoofdhuis is hoger en ligt dominanter op de kavel. Rode beukenhagen rondom en een solitaire boom in de voortuin versterken het beeld. De schuren staan direct aan het erf, zijn eenvoudiger vormgegeven en familie met de bijgebouwen. De erfafscheidingen bestaan uit een Veldesdoo
haag.

Er zijn twee type erfeilanden: De landschappelijke en de dorpse erfeilanden. Het landschappelijke erf is ruimer van opzet en kenmerkt zich door eenheid en rust. Vanuit het landschap gezien is het aanzicht van de schuren met lage goot terughoudend. Deze eilanden hebben rondom brede rietkragen die het natuurlijke aanzicht van de nieuwe dorpsrand versterken.
Het dorpse erf is compacter en heeft wat meer variatie in uitstraling. Deze eilanden hebben een duurzame beschoeiing, die aansluit bij het oude dorp.

Alle woningen hebben een natuurlijke uitstraling. De setting roept herinneringen op aan vroeger, maar architectonisch zijn de woningen duidelijk van deze tijd. Er is veel variatie en aandacht voor detail: hoofdhuizen hebben een rijkere detaillering door verbijzonderd metselwerk, schuurwoningen een (gedeeltelijk) houten gevel met luiken en een houten veranda met tuinkasten wordt op meerdere plekken toegepast. In deze ambachtelijke filosofie past ook de keuze voor rieten dakbedekking in een eigentijdse vormgeving.

De landschappelijke basis van het plan zorgt ervoor dat we volop ruimte geven aan het water en dieren en beplantingsoorten die daar van profiteren. Daarmee zorgen we voor een stevige verbetering van klimaatadaptatie, biodiversiteit en de ecologie ter plekke.