Door middel van een maximale lobby proberen we de negatieve effecten van de coronacrisis op onze leden zoveel mogelijk te verkleinen. Onze lobby is gericht op continuïteit van architectenwerk op korte én middellange termijn en het maximaal toegankelijk maken van (nood-)regelingen voor liquiditeit en werktijdverkorting voor onze ondernemers. Dit doen we samen met onder meer MKB-Nederland en VNO-NCW. Deze dossierpagina biedt een up-to-date overzicht van de belangrijkste lobbyinspanningen en -resultaten.
Overzicht van belangrijkste acties en resultaten
10 mei
Wat betekent het vaccinatiebeleid voor bureaus?
Uit de laatste corona quickscan van de BNA blijkt dat bureaus nog grotendeels thuiswerken, maar dat veel bureaus en medewerkers eraan hechten om waar veilig mogelijk binnen de RIVM richtlijnen een deel van de tijd en met een deel van de mensen weer naar kantoor te gaan. Lees verder
19 april
Van alle architectenbureaus merkt 78% dat processen bij gemeenten, waaronder bestemmingsplannen, vergunningen en welstand vertragen als gevolg van de coronacrisis. Dit leidt tot moeilijkere besluitvorming bij opdrachtgevers en hollen of stilstaan bij bureaus. Dat blijkt uit de vierde corona-quickscan van de BNA onder alle aangesloten architectenbureaus. Lees verder
22 januari
De NOW-subsidie wordt verhoogd. De vergoeding gaat van 80 naar 85 procent van de loonsom. De loonsomvrijstelling blijft tien procent. Vanaf 15 februari kan de NOW worden aangevraagd voor de maanden januari, februari en maart. Lees Lees hier de nieuwe steunmaatregelen coronacrisis
8 januari 2021
BNA: 'Coronacrisis vraagt om goed opdrachtgeverschap
'De BNA roept op tot extra aandacht voor goed opdrachtgeverschap en solidariteit binnen de bouwketen tijdens de aanhoudende pandemie maar ook daarna. Architectenbureaus geven aan dat niet alle opdrachtgevers en ketenpartners bij contractvorming en -beheer voldoende oog hebben voor de impact van de coronacrisis. Dat leidt helaas geregeld tot een verslechterde betaalmoraal en onwerkbare voorwaarden. Lees hier verder.
7 januari 2021
Ondernemers in de bouwketen optimistischer, onzekerheid op lange termijn blijft
De omzetverwachting van de bedrijven in de bouwketen is na een daling direct na de start van de coronacrisis nu bijna neutraal. Gemiddeld nog maar 1% van de bedrijven in de bouwketen verwacht in de komende drie maanden een afname van de omzet. Een half jaar geleden verwachtte nog bijna 40% van de bedrijven een omzetdaling. Deze verbetering is opvallend, maar de onzekerheid voor de langere termijn blijft bestaan. Dat blijkt uit de Monitor Bouwketen najaar 2020 die het Economisch Instituut voor de Bouw heeft uitgevoerd in opdracht van de BNA, Bouwend Nederland, Koninklijke NLingenieurs en Techniek Nederland. Lees hier verder.
11 november
(Post)-corona scenario’s
BNA heeft nieuwe toekomstscenario’s ontwikkeld waarin de mogelijke gevolgen van de coronapandemie voor de architectenbranche en de architectenbureaus zijn verkend. Deze zijn in twee afzonderlijke publicaties uitgebracht. Catch Covid-19 zijn omgevingsscenario’s voor de branche als geheel, waarbij van buiten naar binnen wordt gedacht. Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen waar een organisatie zelf geen invloed op heeft maar die wel heel bepalend zijn? Countering Corona zijn doelscenario’s waarbij van binnen naar buiten wordt gedacht. Welke meest strategische keuzes kun je met je organisatie maken in een gegeven context? Scenario’s zijn geen voorspellingen, maar een strategisch instrument om mogelijke toekomsten in kaart te brengen en daarover in dialoog te gaan. Bekijk hier de scenario's.
5 november
Derde Corona Quickscan (oktober 2020)
Bijna 85% van de architectenbureaus verwacht geen gebruik te maken van de corona steunmaatregelen van de overheid. De verschillen tussen bureaus, bureaugroottes en deelmarkten blijven groot: van geen verschil of juist méér omzet tot substantieel omzetverlies. De gemiddelde omzetdaling ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar bedraagt ongeveer 10%. Voor de langere termijn verwachten bureaus gemiddeld een omzetdaling van 15%. De bureaus vinden de omzetontwikkeling momenteel moeilijk te voorspellen. Dat blijkt uit de derde Corona Quickscan, die de BNA in de tweede helft van oktober onder haar leden hield. Lees hier verder.
30 oktober
Architectenbureaus nu ook onder TVL-regeling voor vaste lasten
Samen met andere partijen heeft de BNA gelobbyd om ook door de coronacrisis getroffen architecten en ruimtelijk ontwerpers onder deze steunregeling te krijgen. Door het blijven lobbyen, samen met MKB-NL en de Federatie Creatieve Industrie is het kabinet nu ‘om’. Architectenbureaus en andere ruimtelijke ontwerpers die veel omzetverlies hebben en met vaste lasten zitten, kunnen nu compensatie krijgen. Jacco Vonhof, voorzitter MKB-NL hierover: ‘Samen met BNA en anderen hebben wij gestreden om deze onrechtvaardigheid voor jullie architect-ondernemers eruit te krijgen. Heel blij dat het gelukt is.’ Meer informatie
10 september
Derde corona-steunpakket per 1 oktober
De regering verlengt de belangrijkste steunregelingen voor bedrijven. Het 3e steunpakket gaat in op 1 oktober. Bureaus kunnen tot de zomer van 2021 steun aanvragen om door de coronacrisis te komen. Er gelden daarbij nieuwe voorwaarden. “We zijn blij dat het kabinet oor heeft gehad voor onze oproep om voor laat-cyclische branches als de bouw de regeling te verlengen. Daarmee voldoen we aan de oproep van onze leden, die vrezen voor een latere schokgolf.”, aldus directeur Fred Schoorl, die intensief betrokken was vanuit het hoofdbestuur van MKB-Nederland. Lees hier verder.
15 juli
Nieuwe geluidsregels leggen woningbouw stil
De Woningbouwalliantie, waarbinnen ook de BNA actief is, verwacht dat geluidsoverlast van vliegtuigen net als eerder de stikstofuitstoot van onder meer de agrarische sector de woningbouw in grote delen van het land gaat stilleggen. Via een brandbrief aan minister Ollongren roepen we het Rijk op om de geluidproblematiek met grote voortvarendheid bij de bron aan te pakken en nieuwe wetgeving aan te passen, teneinde de noodzakelijke bouw van 90.000 woningen per jaar tot 2030 mogelijk te maken.
Een maand geleden riep de Woningbouwalliantie de Tweede Kamer en het Kabinet op om miljarden euro’s vrij te maken om in de bouw van betaalbare en duurzame huizen te investeren. Hiermee kan de naderende economische crisis deels bezworen worden en kan een inhaalslag worden gemaakt om het immense woningtekort terug te dringen.
18 juni
Pleidooi om de crisis uit te investeren met toekomstbestendige woningbouw
Nederland moet zich de crisis uit investeren. De behoefte aan betaalbare, duurzame en comfortabele woningen is groot. Meer dan 300.000 woningen komen we tekort en de werkvoorraad is onvoldoende om dat tekort in de komende jaren in te lopen. De bouw van betaalbare woningen in duurzame woongebieden is daar bij uitstek het middel voor en biedt bovendien de kans belangrijke maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Dat staat in een brief van de Woningbouwcoalitie (waaronder de BNA) aan de leden van het Kabinet en de leden van de Tweede en Eerste Kamer.
6 juni
NOW-2 gepresenteerd en verlengd
De NOW-2 regeling is gepresenteerd door minister Koolmees en het kabinet. De week tevoren heeft Fred Schoorl met bestuur van MKB-NL en VNO-NCW in een online vergadering met Koolmees gepleit voor verlenging en verbreding. De verlenging is gelukt: de NOW-2 gaat 1 maand langer duren, tot 1 oktober. De verbreding van het noodpakket is maar deels gelukt, zo blijven veel sectoren (waaronder architecten en ontwerpers) uitgezonderd van de zogenaamde TOGS-regeling, omdat de SBI-branchecode er niet in staat.
4 juni
Convenant Betalingen
Op initiatief van Bouwend Nederland is er een ‘Convenant Vuistregels betalingen en liquiditeit’ opgesteld, die bedoeld is om de ‘betalingshygiëne’ tussen opdrachtgevers en – nemers te verbeteren, cruciaal in tijden waarin liquiditeit voor bedrijven ‘key’ is om overeind te blijven. Vanuit de BNA heeft Michel Geertse bijgedragen om het ook voor ons acceptabel te krijgen. Zeker ook omdat een aantal leden in de belrondes laten weten met betalingen problemen te ondervinden.
2 juni
Cao in coronatijd - bemiddelende rol BNA en bonden
Goed overleg over passende maatregelen op bureauniveau is het devies. De belangen van werkgevers en werknemers zijn in veel gevallen gelijk als het om de continuïteit van hun bureau gaat. Bij het nemen van noodzakelijke maatregelen op bureauniveau kunnen de belangen van werkgevers en werknemers echter ook verschillen. Cao-partijen (BNA, FNV, CNV, De Unie) hebben afgesproken dat zij gedurende coronatijd kunnen bemiddelen, waarbij de SFA vanuit een neutrale rol ondersteunt.
1 juni
Advies Taskforce Cultuur en Creatieve Industrie
Ter voorbereiding op het debat inzake ‘Noodpakket banen en economie’ in de Tweede Kamer heeft de taskforce cultuur en creatieve industrie, waaronder de BNA, niet alleen aandacht gevraagd voor de noden voor ondernemers in de culturele en creatieve sector en de uitdagingen waar zij vanwege de corona crisis voor staan, maar ook voor hoe zij kunnen bijdragen aan het oplossen ervan. Lees hier de brief.
14 mei
Ingelast cao overleg
De BNA heeft het initiatief genomen tot een extra cao overleg met de vakbonden (FNV, CNV, De Unie) in onze branche. Op 20 mei gaan we met elkaar praten over hoe we deze uitzonderlijke periode zo goed mogelijk door kunnen komen. Welke maatregelen zijn er op bureau- en brancheniveau denkbaar?
Pleidooi voor deel- en omscholings-NOW
Samen met andere bouw gerelateerde branches heeft de BNA de Minister van SZW een voorstel gedaan om de laat-cyclische effecten in de branches op te vangen met steunmaatregelen (na de zogenaamde fase 2) om nieuw perspectief te bieden door de introductie van een deel-NOW, een omscholings-NOW.
13 mei
Overleg met Minister Koolmees
Tijdens de vergadering met de minister heeft de BNA aandacht gevraagd voor o.m. het verlengen van de NOW-regeling en het geschikter maken voor start-ups of snelgroeiende (architecten)bureaus en anderen uit creatieve industrie. Ook de noodkreet om de TOGS ook voor onze beroepsgroepen geschikt te maken, is met klem herhaald. Daarnaast heeft BNA kabinet verzocht om net als in 2013 een BTW-verlaging voor renovaties/ verbouwingen door te voeren. MKB-NL heeft dit opgepikt. De minister deed op verschillende dossiers geen toezeggingen, wél is hem duidelijk waar het voor mkb-ers knelt.
Brief van Taskforce Cultuur en Creatieve Industrie
Mede op verzoek van BNA is op maandag 11 mei jl. door deze taskforce een brief aan bewindspersonen en Tweede Kamer gestuurd over een aantal knelpunten voor de culturele en creatieve sector. Onze punten zijn daarin meegenomen.
Brief BNA aan bewindspersonen EZK en SoZaWe
In een brief van BNA-voorzitter Francesco Veenstra van 8 mei jl. aan staatssecretaris Keijser (EZK) en minister Koolmees van SOZaWe heeft de BNA twee urgenties verwoord vanuit de branche. Enerzijds de verlenging en noodzakelijke aanpassingen in (de uitvoering van) het noodpakket van het kabinet. Dit omdat ook architectenbureaus en zakelijke dienstverleners hier een beroep op kunnen doen, ook in een later stadium. Anderzijds concrete maatregelen voor het stimuleren van bouwplannen. Bied perspectief aan de bouw als cruciale sector in de economie door investeringen in planvorming voor de bouw overeind houden en te stimuleren. De brief met suggesties is ook verstuurd naar de Vaste Kamercommissies voor EZK en SoZaWe.
Naar BTW-verlaging voor verbouwingen en renovatie
De BNA is samen met de bouwketen in gesprek om de BTW-verlaging bij het kabinet onder de aandacht te krijgen. Dit naar analogie van de vorige crisis toen deze maatregel leidde tot stimulering van particulier opdrachtgeverschap. In deze crisis kan ditzelfde wapen weer werken. Ook architectendiensten moeten hier dan onder vallen (wat vorige keer door BNA net op tijd is gecorrigeerd)! Met algemeen directeur Fries Heinis van BouwendNL is afgesproken om dit bouwbreed voor elkaar te krijgen. De minister van Financiën Wopke Hoekstra zal duidelijk nog overtuigd moeten worden, is de eerste indruk. Als BNA gaan we er niettemin voor. Het punt is nu mede op instigatie van de BNA ook door MKB-NL/VNO-NCW bij het kabinet aangekaart.
29 april
Publiekprivaat Statement ‘Doorbouwen aan Nederland’
Samen met ministers Ollongren (BZK) en Van Nieuwenhuizen (IenW), publieke partijen en partners uit de keten heeft de BNA een verklaring medeondertekend voor wat wij als hoge urgentie zien: doorgaan met planvoorbereiding en bouwen. De gemeenschappelijke verklaring is met veel instemming ontvangen en is een impuls om solidair met elkaar aan herstel te werken. De verklaring vind je hier
Startbijeenkomst Ketenberaad Voorbereiding Bouw
Op donderdag 23 april jl. is o.l.v. Fred Schoorl de eerste bijeenkomst van dit ketenberaad geweest (een initiatief van de BNA). Samen met directeuren van de belangrijkste branches uit de planvoorbereiding (van NVTB en Neprom tot IVBN en Aedes) is met Directeur-Generaal van BZK/Rijksvastgoedbedrijf gesproken over hoe we samen kunnen werken aan het op peil houden van werkvoorraden. Er is gedeelde zorg en ook behoefte aan een vertrouwenwekkend perspectief en anticyclisch investeren, naast naar voren halen van opdrachten. Eerste oplossingsrichtingen zijn verkend. Er is bewustzijn dat er van alle partijen iets gevraagd wordt, ook in gedrag. Vervolg over twee weken.
Toch TOGS voor creatieve industrie?
Samen met MKB-NL-voorzitter Jacco Vonhof, en diverse partijen uit de creatieve industrie, heeft de BNA bij staatssecretaris Keijzer (EZK) opnieuw gepleit voor uitbreiding van de TOGS met ontwerpende beroepen en architecten. De hele regeling – die in acute steun van 4000 euro voorziet – is omstreden, door discutabele keuzen voor zgn. SBI-codes. De BNA bepleit niettemin dat onterecht kleine ondernemers uit onze branche nog niet zijn toegelaten.
--
Overleg Keten Voorbereiding Bouw&Ontwikkeling met (publieke) opdrachtgevers
De BNA heeft in samenspraak met enkele branchegenoten in de keten het initiatief genomen om met het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) een (twee) wekelijks online overlegmoment te creëren om de situatie ten aanzien van de betrokken branches en het opdrachtgeverschap in Corona-tijd te monitoren en noodzakelijke initiatieven te nemen. Het initiatief is met de Directeur-Generaal Annet Bertram (BZK) besproken en zal waarschijnlijk op korte termijn starten.
Topoverleg Bouwketen
Met een veertiental grote partijen uit de bouwketen – van BouwendNL en Neprom, tot Aedes en NLingenieurs – is door de BNA op directeursniveau overlegd over de ontstane situatie en een gezamenlijke aanpak. Er is gesproken over de klemmende situatie in branches (materiaaltekorten, veilig werken, etc) en over problemen en kansen bij publieke en private opdrachten. Er is op een aantal punten al tot gezamenlijke acties besloten. Ook dit overleg wordt voorlopig tweewekelijks gehouden, om situatie en acties af te stemmen.
MKB-Nederland en VNO-NCW
De BNA heeft contact gehad op hoogste niveau om noden uit bouw en architectuur inzichtelijk te maken en maatregelen voor te stellen. Zo moet de toegankelijkheid van de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW) voor ons type bedrijven beter. Het aantonen van minimaal 20% omzetverlies – ook met gesplitste bedrijven – vraagt aandacht, anders helpt maatregel niet op korte termijn en is straks geld op., of is het te laat. De maatregel moet ook langer gelden, in ieder geval tot einde 2020. Verder is door contact van BNA met voorzitter Jacco Vonhoff en algemeen directeur MKB-NL met klem verzocht in politieke top te melden dat (overheids)opdrachten moeten doorgaan.
Koningin Maxima voor MKB
In een online spoedvergadering hoofdbestuur MKB-NL - in aanwezigheid van Koningin Maxima - heeft Fred Schoorl namens de BNA het belang van voortgang processen/plannen bij overheden benadrukt. Doorgaan, ook met nieuwe acquisities, voorkomt vraaguitval veroorzaakt door overheden. In dezelfde vergadering is het hele pakket van noodmaatregelen besproken en zijn door ons de springende punten voor de architectenbranche ingebracht.
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties / Rijksvastgoedbedrijf
De BNA heeft contact gehad met het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Het RVB heeft een nieuwsbericht gepubliceerd waarin zij marktpartijen, inclusief BNA bureaus, informeert hoe zij omgaat met de impact van het coronavirus. Lopende opdrachten en tenders gaan zoveel mogelijk door, voor zover de gezondheid en veiligheid van alle betrokkenen dat toestaat. RVB roept bureaus op om problemen bij aanbestedingen en opdrachten zo spoedig mogelijk te melden, zodat er een oplossing gezocht kan worden.
Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Tijdens gesprek met Topteam Creatieve Industrie heeft de BNA rechtstreeks bij EZK gemeld dat wij merken dat bij overheden – gemeenten, maar ook rijk – opdrachten worden opgehouden of vertraagd. Dit signaal is opgepakt.
Brieven naar VNG, Grote gemeenten (G-26) en Ontwikkelbedrijven
Voorzitter Francesco Veenstra heeft een brief gestuurd naar de VNG en de grote gemeenten over de voortgang en start van projecten. Onze zorgen over de voortgang en de wens om zaken naar voren te halen is daar neergelegd. Houd de communicatie op gang en benut moderne middelen om de besluitvorming op gang te brengen. zorg dat fysieke schouwen van projecten doorgaan.
Overleg met vakbonden, pensioenbestuur en anderen (o.a. Stichting Fonds Architectenbureaus)
De BNA heeft een klemmend beroep gedaan op het pensioenbestuur om mee te werken aan uitstel van premiebetaling vanwege de liquiditeitspositie van de branche op korte en middellange termijn. De coulance-regeling wordt ook door andere partijen bepleit.
Belrondes en quickscan gevolgen coronacrisis voor de architectenbranche
Verder houdt de BNA door inzet van het gehele bestuur en het BNA Team belrondes langs leden om te delen, ervaringen op te halen en informatie te verstrekken. De informatie uit deze gesprekken en uit een quickscan door onderzoeksbureau Panteia worden ingezet voor de lobby.
Onze belangrijkste lobbypunten
- Doorzetten van werk voor korte, middellange en lange termijn
- Werk naar voren halen, met name ook voorbereidend werk en ontwerpwerk. Les uit vorige crisis!
- Lopende aanbestedingen door laten gaan en nieuw werk niet ophouden, juist nu! Ook gemeenteraden en andere beslisfora – ook bij private partijen en corporaties – moeten desnoods online kunnen beslissen
- Bij vertragingen als gevolg van coronacrisis coulant omgaan met boeteclausules
- Maatregelen om liquiditeitspositie van bedrijven niet onnodig onder druk te zetten. Zoals het niet onnodig vragen van bankgaranties, en als je het dan vraagt doe het dan proportioneel (bijvoorbeeld 5%) en het uitstellen van (decentrale) heffingen en lasten.
- Overheden en opdrachtgevers vragen om betaaltermijnen te versnellen en een sectorspecifieke aanpassing te maken in de NOW voor bouw- en ontwerpwereld.
- Omdat onze sector laatcyclisch is, pleit BNA ervoor dat ook de noodmaatregelen van het kabinet voor langere tijd door blijven lopen. Anders komt sector alsnog in hele grote problemen.
- In de bouw liggen soms nieuwe plannen grotendeels stil omdat er geen capaciteit is bij opdrachtgevers. We roepen opdrachtgevers op om capaciteit maximaal in te zetten en de gesprekken over nieuwe (bouw)plannen gewoon digitaal voort te zetten en bereikbaar te blijven, zodat geen onnodige vertraging optreedt. Met name richten we ons op overheden, als gemeenten en rijk.
- Voortgang van besluitvorming en bijvoorbeeld Welstandscommissies is cruciaal om een nog grotere dip in de branche te voorkomen.