Particuliere Woonbeleving
Olaf Gipser Architects

Stories

Het 45m hoge houten woongebouw Stories speelt in op de uitdagingen van een dichtbevolkt, collectief, duurzaam en gezond stadsleven. Het zelfbouwproject combineert human en non-human habitats, is grotendeels gebouwd met biobased materialen en gebruikt 'open building'-principes voor een flexibele indeling, aan te passen naar toekomstige behoeften.

Juryrapport

Stories is het verhaal van een groep betrokken particuliere opdrachtgevers die samen met architect Olaf Gipser hun krachten bundelden om een bijzonder woongebouw te realiseren in de nieuwe wijk Buiksloterham in Amsterdam Noord. Het gebouw omvat 27 appartementen en een grote gezamenlijke ruimte (momenteel in gebruik om een Oekraïens gezin op te vangen), met wintertuinen en balkons met ingebouwde plantenbakken. Bepalend voor de interieurs is de draagconstructie van kruislaminaathout rond een betonnen kern. Inspelend op de woonwensen en het budget van de bewoners, is elk appartement anders – klein, groot, open of met veel kamers, al dan niet met vide - terwijl het witte gebouw met zijn groene balkons juist eenheid uitstraalt. ‘Een prettig en mooi gebouw met een warme sfeer, en een sterk silhouet in de stad’, aldus de jury. Stories toont de potentie van collectief particulier opdrachtgeverschap, waarbij individuele vrijheid de ruimte krijgt en bijzondere woningen ontstaan, waarvoor de vrije markt nauwelijks ruimte biedt. Tegelijk laat de bewonersgroep zien dat individuele wensen heel goed samen kunnen gaan met de gezamenlijke inzet voor het grotere belang. Er is veel geïnvesteerd in de duurzame houten draagconstructie, zonnepanelen en het gevelbeeld met bomen die op de (privé)balkons zijn geplant. Zo is samenhang en algemene kwaliteit voor de buurt gecreëerd. Daar waar grote bouwbedrijven risicomijdend opereren, hebben de bewoners zeven jaar lang vastgehouden aan hun hoge ambities, zonder concessies te doen aan het ontwerp. Stories ademt energie, en biedt een particuliere woonbeleving die - als de bewoners eenmaal gesetteld zijn en de bomen volgroeid - nog hoger kan worden.

Toelichting categorie

De ontwerpkeuzes maken Stories sociaal duurzaam. Het woongebouw kenmerkt zich dan ook door een uitgebreid collectief programma. Het langlopende participatieve proces heeft gezorgd voor een sterke verbinding tussen de bewoners. Vanaf de selectiefase werd er intensief samengewerkt, tot en met de afwerking van de eigen appartementen. En nog steeds onderhouden de bewoners contact door samen activiteiten te ondernemen en elkaar te helpen. Ook de gemeenschappelijke ruimte met keuken, gym, sauna en de gezamenlijke daktuin voor stadslandbouw dragen bij aan de collectiviteit. In de plint komt een verhalencafé voor alle buurtbewoners, geïnitieerd door een van de bewoners. Het proces van ontwikkeling en het samen uitdenken en bouwen maakt mensen bewust van het belang van een gemeenschap, boven hun eigen behoeften. Met dit uitgangspunt zijn er bepaalde keuzes gemaakt zoals die voor de houten constructie, de variatie van planten en bomen in de gevel en de invulling van het gemeenschappelijke programma. Een aantal bewoners trekken dit door naar de buurt; samen met buurtgenoten zetten zij zich in om de omgeving op groene wijze te verbeteren en zo bij te dragen aan het woongenot van de gehele leefomgeving. Alle publieke en privé ruimtes in het pand zijn toegankelijk zonder drempels. Aansluitend op de ‘open building’ principes hebben de bewoners flexibele op maat gemaakte casco appartementen gekregen die aanpasbaar zijn naar toekomstige behoeften. De indeling werd door de bewoners zelf bepaald, naar hun persoonlijke woonwensen, smaak en budget. Het gebruik van de appartementen is daarmee multifunctioneel geworden. Het merendeel van de woningen heeft daarom bijvoorbeeld twee entrees, om de woon- en werkruimte te betreden en uiteindelijk te kunnen scheiden. De afwerking van de eigen woningen gebeurde naar persoonlijke smaak, wensen en budget. De variëteit die de bestaande plattegrond biedt maakt de woningen toekomstbestendig; vanwege de uitzonderlijke grootte is het ideaal voor gezinnen om te wonen en werken. Ook door human en non-human (vogels, vlinders, insecten) habitats te combineren wordt er bijgedragen aan het woongenot. De groene gevelnissen functioneren als privacyscherm tussen de woningen en leveren de infrastructuur voor een gezond microklimaat; verrijken de lokale stedelijke biodiversiteit en geven per seizoen wisselende expressie aan de eigen woonomgeving.

Toelichting ontwerp

De multifunctionele woontoren Stories is gepositioneerd in een belangrijke kruisstraat met nieuwbouw in de voormalige haven van Buiksloterham, Amsterdam-Noord. Dit komt terug in de industriële uitstraling van het gebouw, met het stalen frame dat de houten constructie omhult. De karakteristieke bekleding wordt versterkt door de zichtbare vegetatie in de gevelnissen, de wintertuinen en op de balkons. Samen vormen ze een driedimensionale groene schil. De gemeente sprak de ambitie uit om van Buiksloterham de meest circulaire buurt te maken van de stad. Dit uitgangspunt komt terug in de esthetische kwaliteiten en materialisatie van het ontwerp. Door de architect, aannemer, adviseurs en zelfbouwgroep is dan ook zeer bewust gekozen voor hernieuwbare, biobased materialen en in samenwerking met een landschapsarchitect is invulling gegeven aan het ecologische concept. Ook het verticale groen in de gevel is geïnspireerd op het landschap van het havengebied en achterland. De gevelnissen (57 dubbelhoge vegetatie-eenheden) bieden ruimte aan planten, vogels en insecten. Uitgestrekte buitenruimtes in de vorm van privé balkons en wintertuinen fungeren tegelijkertijd als architecturale schaduw elementen. Het groen in de gevels is verbonden met een groen, waterbergende dak. Om tegemoet te komen aan toekomstige behoeften zijn ‘open building’ principes toegepast. De 26 appartementen die Stories telt variëren in grootte van 43 tot 185 m2 met plafondhoogtes van 2,87m tot 6,12m. De woningen bestaan deels uit dubbelhoge ‘lofts’. Vele units zijn gecombineerd met werkruimtes die woon-werkcombinaties mogelijk maken, waardoor 10 verschillende appartement typologieën worden gevormd. De gevel bestaat uit prefab-HSB modules met houten kozijnen en bekleding die aan de esthetiek van het ontwerp bijdraagt. De toren is gemaakt van CLT (770m3 hout) met de betonnen plint als basis. De massieve houten constructie bepaalt de beukmaat van 4,80 meter, wat leidt tot plattegronden van 6 beuken. Grote openingen in de portalen zorgen voor een ruimtelijke verbinding tussen de beuken, waardoor een flexibele indeling van één tot zes afzonderlijke eenheden per verdieping mogelijk is. De wanden zijn bekleed met brandwerende en geluiddempende gipskartonplaten. De vloeren zijn eveneens gemaakt van CLT, zichtbaar als houten plafonds op de verdiepingen eronder en afgedekt met schuimbeton voor akoestische isolatie.

Ja! Ik sluit mij aan bij de BNA omdat ik ...

  • Gebruik wil maken van gratis modelcontracten, online kennisbank en juridisch advies
  • Mezelf wil ontwikkelen en/of mijn bureau om te kunnen onderscheiden en het collectief voordeel te benutten
  • Mijn kennis en netwerk wil vergroten en gebruik wil maken van de belangenbehartiging voor de architectenbranche