“Sinds de verhuizing is het aantal incidenten met leerlingen gehalveerd!”
We zijn trots op de architectonische en stedenbouwkundige kwaliteiten van dit project; we zijn ook trots op het realiseren van deze kwaliteiten binnen een bescheiden scholenbouwbudget – maar dit feit blijft het grootste compliment die we voor dit gebouw hebben gekregen.

Het Orion College Amstel is een school voor kinderen met e
stige gedragsproblemen. De relatie tussen de ruimtelijke kwaliteiten en het gedrag en welbevinden van de leerlingen is hier uiterst belangrijk.
Ook voor het presteren van de staf zijn de kwaliteiten van het gebouw van groot belang. Werken op zo’n school kan behoorlijk stressvol zijn en als het ontwerp de veiligheid, overzichtelijkheid en controle borgt – dan kunnen ze met minder stress toeleggen op het intensief contact met de leerlingen.
Vanaf het begin is door een inte
e projectgroep meegedacht aan aspecten als veiligheid, overzichtelijkheid, kleurstellingen etc. Ook zijn recente onderzoeken over de relatie tussen de omgeving en het gedrag van kinderen in het speciaal onderwijs meegewogen. Ontwerpkeuzes zijn kritisch besproken waarbij gezocht werd naar een balans tussen stimulering en rust in de ruimte, en tussen de ruimtelijke compositie en de extra eisen op het gebied van veiligheid en controle.
Het bestaande gebouw hebben we cadeau gekregen. Met een heldere opzet rondom een atrium. De belangrijkste ingreep in het gebouw was ook het versterken van het atrium door veel meer daglicht (via het dak) toe te laten. Het gebouw komt hierdoor tot leven en verandert gedurende de dag en de seizoenen. Binnen de ‘spelregels’ van het oorspronkelijk ontwerp werden de hoeken ‘open gewerkt’ voor meer toezicht en transparantie.
De nieuwbouw is op een vanzelfsprekende manier verbonden met het atrium. Waar het bestaande gebouw horizontaal georganiseerd is, is de nieuwbouw verticaal. Ook hier speelt daglicht en helderheid een sleutel rol. De buitenruimten zijn evenveel ontworpen vanuit de gedachte aan verblijfkwaliteit, veiligheid en controle.
In de kleurstelling is gezocht naar een herkenbaar palet per gebouwdeel dat niet al te prikkelend is en bij de toegepaste materialen past.
Bijzonder is de zoektocht naar vandalismebestendigheid. Als alles zwaar, lomp en onverwoestbaar is werkt het stigmatiserend en ontstaat onverschilligheid. De school pleitte voor robuuste kwaliteit waar de leerlingen trots op zouden kunnen zijn.
Bij het ontwerpen van het interieur werd bewust niet gekozen voor de standaard hufterproef elementen die in veel schoolgebouwen worden neergelegd – maar voor Top (Dutch) Design dat bijvoorbeeld ook in het MOMA staat. De kleurstelling ervan is afgestemd op het gerestaureerde fresco. De boodschap is helder: de leerlingen en staf van deze school verdienen het aller beste!

Energieke uitbreiding van een jong monument
Hoe breid je een alzijdig gebouw uit? Het volume van de oude Berkhoffschool in Amsterdam is verdubbeld met respect voor zijn autonome karakter en met een krachtig stedenbouwkundig gebaar.
Het bescheiden gebouw van de oude bakkersschool aan de Wibautsstraat staat niet voor niets op de Monumentenlijst van de gemeente Amsterdam. Het naoorlogse schoolgebouw is gepositioneerd als een scha
ierpunt tussen de Wibaut-as en de ringvaart. De oorspronkelijke architecten Ulrich en Kemphuis hebben deze eigenschap op een ve
uftige wijze vertaald in hun ontwerp.
Het gebouw is geschikt gemaakt worden voor de huisvesting van het Orioncollege Amstel: een school voor speciaal voortgezet onderwijs. De ruimtelijke behoefte van het Orioncollege, waaronder ook een gymzaal, pastte niet in het bestaande gebouw. De L-vormige uitbreiding naast en boven het gebouw vormt een krachtig gebaar dat de oriëntatie van het gebouw versterkt en het oude gebouw in zijn waarde laat. De uitbreiding bakent ook 2 schoolpleinen af en past in de schaalvergroting langs de Wibaut-as.
Het bestaande gebouw is georganiseerd rondom een indrukwekkende centrale hal. De voor de renovatie benodigde ingrepen zijn afgestemd op een zorgvuldige analyse van het gebouw in relatie tot de hedendaagse normen en het specifieke karakter van de nieuwe gebruikers. Het dak van het atrium is vervangen door een glazen dak, en de strakke mode
e balustrade rondom is aangevuld met een aparte doorvalbeveiliging. In de hal is, achter een voorzetwand, een monumentale muurschildering ontdekt van Cor Dik. De restauratie van dit unieke fresco maakt deel uit van het project en de gekozen inrichting is zorgvuldig afgestemd op de kleuren ervan.
De nieuwbouw heeft een haakvorm die over een hoek van het gebouw uitkraagt. Het is een stoer volume met een ribbenstructuur dat de oriëntatie, parallel aan de Wibautstraat, benadrukt. Het donkere, doffe uiterlijk van de ribben van gerecycled kunststof contrasteert met de glanzing van de metallic stroken ertussen. Het roept de associatie van een schrift met tabbladen op – en gaat een dialoog aan met de repetitieve verticale raamdetaillering van het bestaande gebouw.
De verbinding tussen nieuw en bestaand is minimalistisch vormgegeven. Het vormt ook de logistieke ruggengraat van de school. Met de nieuwbouw is de school volledig toegankelijk gemaakt voor mindervalide gebruikers en voldoet aan de eisen voor Frisse scholen en duurzaamheid.