Een Tweefamiliehuis dat door het flexibele ontwerp organisch mee verandert met zijn veranderende bewoners. Gebouwd met natuurlijke materialen omdat je daar qua binnenklimaat enorm veel van cadeau krijgt. Geïsoleerd met kalkhennep en vlas. Gebruikmakend van de passieve zonne-energie. En met de kas lijkt het alsof je 1.000 km zuidelijker woont.

Lang voordat we bouwplannen hadden wisten we al dat het een uiterst comfortabel huis moest worden. Niet in de zin van luxe maar aangenaam, behaaglijk, prettig voor alle zintuigen.
Vertaling naar ontwerpeisen leverde het volgende lijstje op.
- Veel lichtinval, maar geen hinderlijke zoninstraling
- Behaaglijk warm in de winter, aangenaam koel in de zomer
- Besloten aan de straatzijde, open aan de achterzijde
- Ruime vertrekken, hoge plafonds
- Robuuste materialen, weinig onderhoud
- Goede ventilatie zonder tocht
- Constante temperatuur en luchtvochtigheid
- Aangename akoestiek
- Geen storend installatiegeluid
Voor mij stond vast dat voor een aangename beleving van temperatuur, luchtvochtigheid en akoestiek je vanzelf bij natuurlijke materialen uitkomt. Kalkhennep kwam daarbij als absolute kampioen uit de bus: het isoleert goed, houdt de warmte lang vast, is dampopen en vochtregulerend en zorgt voor een aangename akoestiek. Omdat kalkhennep niet dragend is heb je een draagstructuur nodig. We kozen voor een skelet van onbehandeld Frans eikenhout, een prachtig materiaal dat een grote bijdrage levert aan de sfeer in huis.
Met de kalkhennepblokken gingen we een behoorlijk experiment aan: geen aannemer in de verre omtrek had er ervaring mee. Om het niet nog spannender te maken heb ik het ontwerp van de woning zeer eenvoudig gehouden: zoals een kind een huis tekent, met een hap eruit voor de kas.
De ongeïsoleerde kas vormt in het koude seizoen een extra schil tegen weer en wind en op zonnige dagen kan het er al lente zijn. In de zomer gaan de glazen schuifwanden en het glasdak open en kan de warmte ontsnappen. Zonwering voor het glasdak en screens voor de ramen houden de zomerwarmte buiten. De houten gevelbekleding is gemaakt van de kerkbanken van de in 2017 gesloten St. Jozefkerk in Cuijk. De warme uitstraling van het hout (we dachten dat het eiken was maar het bleek mahonie te zijn) maakt de kas tot een bijzonder aangename ruimte met een verrassend prettige akoestiek.
We hebben veel tijd besteed aan het ontwerpen van een low-tech, tochtloos, geruisloos ventilatiesysteem. We zijn uitgekomen bij WTW-units waarvan de (op den duur stoffige) toevoerkanalen zijn weggelaten. Er zijn alleen afvoerkanalen. De lucht komt binnen op zolder, warmt daar nog wat op en verdeelt zich via roosters in de vlizotrappen, via de trappenhuizen naar de verschillende ruimtes waar de lucht wordt afgezogen. De luchtsnelheden zijn laag, je hoort niets en de zolder wordt stofvrij gehouden.

Woningen ontwerpen voor opdrachtgevers is het mooiste wat er is. Maar het ultieme is natuurlijk het ontwerpen van je eigen woning. Jarenlang heb ik daarover gedagdroomd, woningen ontworpen en bouwlocaties gezocht. Ja, in die volgorde. Mijn lief keek toe en liet mij begaan.
Hij was namelijk geenszins van plan te gaan bouwen. Tot dat in het noordelijkste puntje van Limburg, ingeklemd tussen de stuwwal en een oude Maasarm, een leegstaande bouwvallige boerderij te koop stond op een totaal overwoekerd terrein. Ogenschijnlijk een waardeloos geheel, maar bij nader inzien een woonlocatie met veel potentie:
• Aan de voorkant uitzicht op de on-Nederlands mooie Jansberg en een met bomen omzoomd weiland aan de achterkant;
• prachtig zuidligging;
• niet ergens achteraf maar in een landelijk woonstraatje;
• ruime bouwmogelijkheden
• en een vreemde bouwaanduiding in het bestemmingsplan: twee-onder-een-kap.

In die vreemde bouwaanduiding (er stond immers één boerderij) zagen wij mogelijkheden om ons Tweefamiliehuis te realiseren: een meergeneratie-woning waar twee naast elkaar wonende generaties in wisselende samenstelling kunnen wonen en voor elkaar zorgen. Mijn man was om.
De bouwvallige boerderij werd gesloopt, het terrein opgeschoond en omdat de gemeente dat graag wilde hebben we weer een boerderij terug gebouwd.

Het ontwerp is simpel: het gebouw is verdeeld in 5 traveeën: 5 woonruimtes op de begane grond en 5 op de verdieping, die allemaal op de kas uitkomen. De trappenhuizen en de sanitaire en technische ruimtes bevinden zich in noord-west en noord-oost hoek. Wij bewonen 4 traveeën, mijn hulpbehoevende schoonvader trekt volgende week in de 5e. Als hij er niet meer is komt een van onze kinderen er wonen. En als het jonge gezin groeit leveren wij ruimte in, op den duur wisselen we om en eindigen wij in de 5e travee. Zo geven we invulling aan ‘zo lang mogelijk thuis blijven wonen’.
Alle ruimtes zijn met grote aluminium puien gericht op het vrije uitzicht aan de zuidzijde. Zelfs vanuit het bad op de verdieping kun je van het landschap genieten. De noord-, oost- en westgevels zijn meer gesloten met kleine ramen, m.u.v. een grote pui in het midden van de voorgevel die contact met de straat geeft.
De 50 cm dikke massieve kalkhennep muren zijn met ademende kalk gestuukt en daarom levendig van kleur. Ze geven afhankelijk van het weer steeds een ander beeld. Omdat de gevels niet geschilderd werden is er ouderwets gestuukt zonder stucprofielen.