De Koningin






Introductie
Het daklandschap van Zwolle is verrijkt met een opmerkelijk silhouet. De Koningin siert het Kraanbolwerk, een schiereiland op steenworp afstand van de historische binnenstad. Met De Koningin en achterliggende stadswoningen is een gevarieerd woonprogramma aan dit nieuwe stadsdeel van Zwolle toegevoegd.
Toelichting categorie
Op het Kraanbolwerk dicht bij het centrum van Zwolle is een bijzonder stedelijk woonmilieu tot stand gekomen. Zecc heeft er De Koningin, een appartementengebouw, en acht stadswoningen ontworpen. Daarmee heeft de binnenstedelijke ontwikkeling op deze bijzondere locatie letterlijk haar hoog(s)te punt bereikt. De Koningin is met haar kenmerkende silhouet de blikvanger van het schiereiland en vormt een nieuw herkenningspunt voor de stad.
De koning telt 9 verdiepingen en 28 verschillende appartementen. Samen met de daarachter gelegen stadswoningen is divers woonprogramma gerealiseerd. De woningen variÃĢren van compacte studioâs (35m²) voor starters, huurwoningen (75m²), appartementen (80m² â 160m²) en dubbel hoge penthouses (190m²) in de kap. Een programma dat wonen in De Koningin voor een brede doelgroep mogelijk maakt.
Het Kraanbolwerk, omringd door het Zwarte Water, is onderdeel van de âstadskroonâ, de noordelijke versterking van de stad. De gunstige ligging in de binnenstad zorgde vanouds voor ideale condities om er handel te drijven. Dit noordelijke deel van de stad was een ruw havengebied geworden, een ondoordringbaar gebied aan de rand van de stad. Maar met de sloop van de oude fabriekshallen en pakhuizen ontstond ruimte voor een divers woonprogramma.
De bestaande bebouwing van het Kraanbolwerk borduurt voort op het binnenstedelijk karakter van Zwolle, de panden staan dicht op elkaar, vormen een bijzonder daklandschap en er zijn grote schaalverschillen. De Thorbeckegracht kenmerkte zich door een menging van koopmanshuizen en luxe grachtenpanden en aan de Friesewal stonden pakhuizen. De Koningin past in deze historische context maar onderscheidt zich tegelijkertijd van de omliggende bebouwing. Geïnspireerd op het industriÃĢle verleden staat zij als pakhuis-paleis met een gouden bekroning stevig aan de kade van het Zwarte Water en heeft haar plek gevonden in het daklandschap van Zwolle.
Aan de voeten van De Koningin liggen acht stadswoningen â âDe Hofdamesâ, tussen twee pleintjes aan intieme straatjes met doorzichten naar het water. De acht gezinswoningen zijn voorzien van een tuin en optioneel een dakterras. Een smalle privÊ-zone voor woningen met bankjes en luifels geeft de bewoners hun eigen plek. Ook de drie studiowoningen hebben een privÊ buitenruimte aan de straat, waardoor een levendig straatbeeld ontstaat. De Koningin vormt samen met haar hofdames een goed afgestemde mix tussen warme kleinschaligheid en grootstedelijk wonen.
Toelichting ontwerp
De Koningin is ontworpen als kruising tussen een pakhuis en een paleis: sierlijk, statig Ên stoer. Een gebouw met een rijke vormentaal dat zich voegt in het binnenstedelijke karakter en tegelijk onderscheidend is. De pilasters geven het gebouw een statige geleding en verwijzen naar het industriÃĢle karakter van het gebied. Zoals een pakhuis heeft De Koningin vrij gesloten zijkanten en is geopend naar de zuid- en noordkant. Het gebouw heeft een streng verticaal grid, dat op enkele plaatsen wordt doorbroken zoals bij de dubbelhoge penthouses in de kap. De hoge Mansarde-kappen met dubbele dakkapellen refereren aan een paleis. Met de goudglanzende dakbekleding en doorlopende penanten is De Koningin voorzien van haar bekroning. Door deze bekroning wordt er een nieuw silhouet toegevoegd aan de binnenstad van Zwolle naast bijvoorbeeld de Peperbus.
De appartementen in de Koningin variÃĢren in grootte. Van kleine startersappartementen in de onderste lagen tot grote penthouses bovenin met een leefruimte die meer dan vijf keer zo groot is. Het ontwerp houdt goed rekening met de positie van buitenruimtes met oog op privacy en oriÃĢntatie, uitzicht, daglichttoetreding en indelingsflexibiliteit. Zo zijn de onderste balkons aan de zuidkant van het gebouw gesloten voor meer privacy en verder naar boven worden deze steeds meer open.
Een âKoninginâ kan niet zonder haar âhofdamesâ. Zo is de relatie ontstaan tussen de acht stadswoningen en De Koningin. De twee bouwwerken zijn van elkaar afgeleid. Beiden voorzien van een goudkleurige metalen kap en verticale geleding in het metselwerk, echter maken de hofdames een schaalsprong ten opzichte van De Koningin. Ze hebben een enkele dakkapel en geen mansarde kap. Door de schuine kap is er ook meer licht in de smalle tussenstraatjes.
Naast de industriÃĢle verwijzing spelen toekomstbestendig bouwen en duurzaamheid een belangrijke rol in dit project. Zo zijn de entrees voorzien van natuursteen. Dit materiaal verandert in de loop der jaren, waardoor het pand mooier wordt naarmate de tijd verstrijkt. De Koningin is klimaatbestendig en rainproof gebouwd doordat in de peilmaten van de woningen rekening is gehouden met de mogelijkheid van een verhoging van de waterstand in de toekomst. Voor het Kraanbolwerk vervult De Koningin tevens een poortfunctie doordat de entree van de parkeergarage van het hele schiereiland zich hier bevindt. Dit maakte de bouw van De Koningin extra complex.