Identiteit & Icoonwaarde

Parkeergebouw Berlijnplein

Introductie

Aan het Berlijnplein in Utrecht is een bijzonder parkeergebouw gerealiseerd dat met een opvallende toren een landmark toevoegt aan Leidsche Rijn Centrum. Het gebouw biedt plaats aan 620 voertuigen en heeft een publieke plint. De vormgeving van het gebouw doet eerder denken aan een woon- of kantoorgebouw dan een parkeergarage.

Toelichting categorie

Het Parkeergebouw ligt aan het Berlijnplein pal naast de tunnel van de A2, het spoor en vlakbij Station Leidsche Rijn, op een knooppunt van verschillende wegen en OV. Het is een locatie aan de rand van het nieuwe stadscentrum waar ook wonen en cultuur een belangrijke rol spelen. Stadslab RAUM startte hier vier jaar geleden met het organiseren van culturele activiteiten, en deze plek vervult voor Utrecht een belangrijke culturele functie. Het parkeergebouw staat op een prominente plek aan het plein en vormt het hoekpunt van verschillende bouwblokken. Voor de beleving van de publieke ruimte is het uiterlijk van het parkeergebouw erg belangrijk. Daarom is het ontworpen met een aansprekende identiteit die doet denken aan een kantoor- of schoolgebouw. De expressieve toren versterkt deze identiteit. Een lichtgevende pinakel vormt een herkenbaar hoogste punt. Ook vervult de toren voor deze plek een publieke functie, visueel vormt het de beÃĢindiging van de overdekte wandelroute van de Parijsboulevard. Leidsche Rijn Centrum miste herkenningspunten zoals vanzelfsprekend aanwezig zijn in een historische binnenstad. Bij het ontbreken van een kerktoren of stadhuis is hier een markering in het gebied toegevoegd. Leidsch Rijn is met een parkeerkathedraal verrijkt.
Het gebouw ligt op een centrale plek en is verbonden met omliggende wegen door twee inritten op maaiveldniveau en een derde toerit die zich bevindt op niveau -2. Zo is de parkeergarage goed toegankelijk vanuit Leidsche Rijn, de binnenstad en vanaf de verbindingsweg van de A2. Het parkeergebouw heeft twee ondergrondse en zes bovengrondse parkeerlagen en biedt ruimte aan 620 parkeerplekken. Waarvan 50 plekken zijn gereserveerd voor de P+R en 16 parkeerplaatsen voor gehandicapten.
Het dak heeft een bijzondere kwaliteit gekregen doordat het is verrijkt met het kunstwerk ‘Weidsheid’ van het kunstenaarsduo BROOS (Pietertje van Splunter en Zeger Reyers). Het groene daklandschap op borstwering van de parkeergarage verwijst naar het veenweidelandschap dat niet lang geleden op deze plek aanwezig was. Het brengt toeschouwers weer in contact met de oorsprong van het gebied. Deze groene strook is als een nieuwe horizon waarboven de hemel zich opnieuw met het land verbindt. De Snip op het dak van het trappenhuis geeft een accent aan de plek, zorgt voor verwondering en bewustwording. De grote weidevogel creÃĢert aandacht voor de kwetsbare nabije natuur en werkt mee aan het versterken van de identiteit van deze plek.

Toelichting ontwerp

Het ontwerp sluit aan op de stedelijke architectuur van Leidsche Rijn Centrum en vormt met de markante toren een sterk herkenningspunt in het gebied. Wat dit parkeergebouw zo bijzonder maakt is dat het niet lijkt op een parkeergarage. Het opvallende uiterlijk laat niet direct zijn functie raden. Dit komt mede doordat het alzijdig is ontworpen met een sterke gevelritmiek die qua indeling steeds op de context reageert. De gevel aan het Berlijnplein is het meest levendig met een hoge publieke plint waarin een commerciÃĢle functie is opgenomen. Hier wordt de verticaliteit benadrukt door het metselwerk en de gevelopeningen. De overige gevels hebben steeds een andere gevelcompositie en daarmee een afwisselend aanzicht. De gevelopeningen die dienen ten behoeve van ventilatie van de parkeergarage zijn afgewerkt met een geperforeerde, licht glanzende beplating met een decoratief patroon in een stalen frame en hebben een kozijnindeling die refereert aan een woon-werkgebouw. Ook het gebruik van baksteen doet eerder denken aan een verblijfsfunctie dan aan een utilitair gebouw.
Na binnenrijden is de functie van het parkeergebouw onmiskenbaar. Op de kolomvrije vloervelden kunnen op 8 verdiepingen auto’s parkeren. De signing (een ontwerp van bureau Braining the Future) van de parkeerdekken is erg opvallend. Elke verdieping is herkenbaar aan een eigen kleur en symbolen en pictogrammen zorgen voor oriÃĢntatie en bewegwijzering.
Op het vlak van duurzaamheid scoort het parkeergebouw hoog. Mede omdat het aanpasbaar is voor toekomstige functieverandering. Het is mogelijk dat het gebouw in de toekomst wordt getransformeerd tot woongebouw en het is bovendien voorbereid op twee extra bouwlagen. Maar ook andere toepassingen dragen bij aan een duurzaam gebouw. Op het dak wordt geparkeerd onder een grote ‘pergola’ van zonnepanelen waarmee elektrische auto’s kunnen worden opgeladen. De gebouwinstallaties zijn zoveel mogelijk beperkt door gebruik te maken van natuurlijke ventilatie en natuurlijke lichtinval. Ook is aandacht besteed aan biodiversiteit, in de toren zijn in het metselwerk nestgelegenheden opgenomen. In de zuidgevel is een grote vleermuizenkast in de toren ingebouwd en in de noordgevel kunnen gierzwaluwen zich nestelen.
De Snip op het dak van het trappenhuis geeft een accent aan de plek, zorgt voor verwondering en bewustwording. Het kunstwerk vormt samen met de iconische toren de bekroning van het complex en een baken voor de Leidsche Rijn.

BNA21-Zecc Architecten-Parkeergebouw Berlijnplein (1).jpg
Project Details

Download het volledige projectdossier met alle details en specificaties.

Download PDF

Gebouw specificaties

Categorie Identiteit & Icoonwaarde
Plaatsnaam project Utrecht
Functie gebouw Overige
Datum van ingebruikname 2020-12-18
Bouwperiode Van 2019-08-22 tot 2020-11-09
Opdrachtgever Gemeente Utrecht
Architecten Marnix van der Meer
Aannemers BAM Bouw en Techniek | Bunnik
Adviseurs Pim Peters (IMd Raadgevende Ingenieurs) Leo Verhoef (Verhoef Installatie Management) Erwin Aleman (bbn adviseurs) Chris Duisterwinkel (ABT)
Colofon

Architectenbureau Zecc Architecten
Website www.zecc.nl
Contact info@zecc.nl
Telefoonnummer 0302731289