Laboratorium- en ontmoetingsgebouw BioPartner5 is een assemblage van materialen met de laagst mogelijke CO2 voetafdruk. Een geschakeerd gebouw, rijk aan sferen en verhalen. Gebruikte bouwmaterialen zijn hier op een unieke, grote schaal opnieuw toegepast. Onder andere 165.000 kg gebruikt constructiestaal werd in dit gebouw opnieuw ingezet.

BioPartner5 (BP5) is een ‘stimulerende omgeving’ voor wetenschappelijke ondernemers. In BP5 huizen startende ondernemers onder hetzelfde dak als opschalende bedrijven met meer dan 100 werknemers.
‘He (Walter Orr Roberts, Astronoom) told another architect to avoid the “Hollywood-version laboratory” with its long corridors, and he rhapsodized about the human scale of Greek island towns, which gradually adapted to change over time. Scientists, he said would likely work in groups of three to ten people and would need easy access to blackboards,’ (uit: A Different Kind of Beauty, Stuart)
Omgevingen voor wetenschap gedijen bij ruimtelijke verscheidenheid. En dat is precies wat BP5 karakteriseert. Het gebouw ervaart als een dorp voor wetenschap. Enerzijds nodigt het gebouw uit tot actief gebruik. Anderzijds is er ruimte voor geconcentreerd onderzoekswerk. Centraal in het gebouw is de ruimte voor ontmoetingen en evenementen. Juist deze ontmoetingsruimte is een reden waarom gebruikers het gebouw omarmen. Wetenschap gedijt in een gemeenschap. En BP5 verschaft hiervoor de ruimtelijke voorwaarden.
Landschap is verstrengeld met het gebouw. Vanuit elke ruimte in het gebouw is het ontworpen landschap ervaarbaar. Telkens op een andere manier. Er is in het ontwerp gezocht naar manieren om het landschap zo dicht mogelijk bij de gebruikers te brengen. We weten uit wetenschappelijk onderzoek dat landschap en beplanting een positieve invloed op de gezondheid van gebruikers heeft.
Het landschap is natuurinclusief ontwikkeld. Meest in het oog springend resultaat is het onderste, aan het maaiveld aansluitende, geveldeel. Hier zijn schanskorven gevuld met kalkrijk baksteenpuin en plantzakken. Door de afwisselende maten van gaten tussen het materiaal is dit een vanzelfsprekende habitat voor dieren en planten. Net na oplevering spotte huurders enthousiast de eerst Roodstaart, een vogel, zich in de gevel had gevestigd van het gebouw.
Tenslotte, de hergebruikte materialen hebben geschiedenissen van andere gebouwen getransplanteerd naar BP5. Met de volledig hergebruikte staalconstructie uit het Gorlaeus Laboratorium (van de Universiteit Leiden), wordt het verleden van dit deel van BP5. Sommige gebruikers hebben eerst naast de toegepaste kolommen gestudeerd, en werken nu naast de zelfde kolommen slechts 750m verderop. Deze herinneringen voegen een laag toe aan het gebouw en dragen bij aan de mythe van de plek.

BP5 is een laboratorium- en ontmoetingsgebouw van de Leidse stichting BioPartner. Het gebouw is energieneutraal, als eerste lab in NL, en is gemaakt met de laagst gemeten materiaal voetafdruk van Nederland, waarmee het past binnen de eisen gesteld binnen het Parijse Klimaat Akkoord (#Paris Proof Embodied Carbon conform de protocollen van de DGBC).
Dat toch technische resultaten? Wat heeft dat met architectuur van doen? Maar het zijn technische resultaten ten gevolge van urgente opgaves. De CO2 voetafdruk moet naar beneden, bouwen is vervuilend. Dit is zo’n grote opgave dat de architectuur gaat veranderen. Alleen binnen de opgave kunnen we het over mooi of lelijk hebben.
Architectuur speelt zich altijd binnen kaders af. Dat deze kaders nu niet wetmatig worden opgelegd doet niet ter zake. En juist in het toe-eigenen en bewoonbaar maken van de technocratische kaders is de betekenis van de architectuur gelegen. Met de beperkingen van de opgave op zoek naar passende bewoonbare vormgeving.
‘Gemiddeld heeft de constructie een aandeel van 38 procent op de totale schaduwkosten. Dat maakt de constructie de grootste emissiebron van alle bouwdelen’ (bron: RVO)
Daarom hebben we ons ingezet het gehele constructieskelet uit een gesloopt naburig laboratoriumgebouw van de Universiteit Leiden te winnen. In totaal 165.000 kilo staal. Dit is hergebruik op grote schaal.
Mooi bijgevolg is dat de geschiedenis, de mythes, van de campus zo voort leven. Het is 1 van de vele getroffen maatregelen. Hergebruikte bestrating, binnenwanden, vloertegels, tapijten, meubels, veel toepassing van hout.
Een tapijt van hergebruikte bestrating leidt bezoekers het gebouw binnen naar een kas die dienst doet als ontvangsthal en hart van het gebouw. Rauwe materialen gecombineerd met weelderige beplanting. Via een theatrale trap vervolgt de route zich richting een presentatiezaal in een verfijnd vergaderpaviljoen, de toegangen tot het besloten huurders-deel en uitzicht op de verstilde binnentuin. Terug op de begane grond ligt de kantine met zonnig terras aan het entreeplein. BP5 zet in op het gevarieerde publieke deel als een zintuigelijke tegenhanger van het besloten laboratorium waar de vereiste klinische omgeving het onderzoekswerk faciliteert.
De combinatie van tegenstellingen is kenmerkend voor de architectuur van het gebouw. Hoogwaardige onderzoeksruimte met energie-neutrale gebouwinstallaties tegen een gevel van lokaal gevonden baksteenpuin en inheemse beplanting.