Met de collecties van vier toonaangevende musea in één depot wordt het Collectie Centrum Nederland met recht het fysieke geheugen van Nederland genoemd. De samenwerking is verregaand, want de objecten worden niet per instelling opgeslagen en gerubriceerd, maar meer naar bijvoorbeeld aard, type en datering. Dat is functioneel en werkt prettig.

Op loopafstand van station Amersfoort Vathorst, pal naast snelweg A28, ter hoogte van het Hoevelakense bos en ruim boven NAP ligt het Collectie Centrum Nederland. De locatie is uitstekend bereikbaar voor de 30 medewerkers van de vier instellingen, alsook voor het transport van collecties. CC NL wil namelijk het bruikleenverkeer stimuleren.
Ook houdt het gebouw rekening met de omgeving. Duurzaamheid en natuurontwikkeling waren leidend bij de inrichting van de patio tussen kop en hals en het terrein rondom het gebouw. Het terreinontwerp draagt maximaal bij aan de ontwikkeling van de lokale flora en fauna; zo zijn er al veelvuldig konijnen en vossen rond het gebouw gesignaleerd. Onderdeel van zowel het ecologische landschapsontwerp als de beveiligingsmaatregelen is een wadi, een natuurlijk waterbassin dat hemelwater opvangt en daarnaast functioneert als infiltratievoorziening voor de begroeiing rondom.
De medewerkers van de vier musea worden door de opzet van het depot – waarbij de collecties niet separaat, maar bij elkaar worden bewaard - verbonden. Zij kunnen hun eigen expertise breder toepassen en gebruik maken van elkaars kennis en kunde. Ook biedt het CC NL voor Nederland unieke faciliteiten die de hele cultuursector ten goede komen. Zo zijn er voor het eerst in ons land speciale quarantaineruimtes waarin museumstukken middels vrieskou of zuurstofonttrekking zijn te ontdoen van schadelijke insecten en schimmels. Daarnaast beschikt het gebouw onder meer over een fotostudio en een röntgenkamer. Ook bevat het twee grote restauratieateliers waarvan ook andere culturele instellingen gebruik kunnen maken. Het CC NL stimuleert onderzoek naar de collecties en bevordert de mobiliteit ervan. Collegamusea zijn van harte welkom voor bruiklenen en het gebouw is op afspraak toegankelijk voor onderzoek en onderwijs.
De medewerkers zijn enthousiast over de nieuwe werkplek. Restaurator Maranthe Lamers: “Om hier te mogen werken is echt een hele mooie ervaring. Het is hier hartstikke licht, het is ruim, het is groot opgezet en dat is heel leuk om hier te mogen werken.”
Qua samenhang is het CC NL een uiterst gebalanceerd gebouw, waarbij gecontroleerde opslag, veiligheid van de collecties, plezierige werkruimtes, onderlinge samenwerking en inpassing in de omgeving centraal staan. “Wat ik zo mooi vind aan CC NL is dat die vier collecties samen de geschiedenis van Nederland vormen. En die zie je hier heel goed”, aldus woordvoerder Udo Feitsma (Nederlands Openluchtmuseum).

cepezed heeft een slim, doelmatig gebouw ontworpen dat optimaal gebruik maakt van zijn locatie in Amersfoort. Het dak en de gevels van het depot vormen samen een sterk isolerende schil, terwijl de grondvloer juist ongeïsoleerd bleef. De vloer staat in direct contact met de onderliggende grond, die zo als een temperatuurbuffer werkt. Door de constante temperatuur tussen de 12 en 15 graden is voor de klimaatbeheersing slechts een absoluut minimum aan installatie nodig. Dit is energiezuinig én veilig voor de kunstcollecties. Er wordt gebruik gemaakt van een warmte- en koudeopslag, een grijswatersysteem om bijvoorbeeld de wc’s te spoelen en op het dak ligt ruim 3.600 m2 aan zonnepanelen. Oplossingen als deze hebben ervoor gezorgd dat het opgeleverde gebouw BREEAM Outstanding gecertificeerd is. Het is één van de meest duurzame gebouwen in Nederland.
Veel aandacht is besteed om het CC NL een zowel aangename als functionele werkplek te laten zijn. Het gebouw is helder en overzichtelijk ingedeeld, de transportzones zijn ruim en ondersteunen een efficiënte logistiek, terwijl de ateliers overvloedig daglicht ontvangen via de patio en op het noorden gerichte sheddaken. De ruimtes zijn drempelvrij gehouden, transportrails zijn in de vloer gefreesd zodat objecten zonder kans op hobbels en beschadigingen verplaats kunnen worden.
Functioneel bestaat het gebouw uit drie geschakelde bouw delen: de ‘kop’, de hals’ en de ‘romp’. De kop is een transparant volume met de entree en kantoren. In de hals bevinden zich de ateliers waar objecten worden onderzocht en gerestaureerd. Hier zijn ook de röntgenkamer, fotostudio, vriescel, de quarantaine- en zuurstofvrije ruimtes en een ruimte voor transportvoorbereiding. De romp is een compact, gesloten volume van vier bouwlagen. Dit is het eigenlijke depot met grote overspanningen van 8,1 meter voor maximale indelingsflexibiliteit. Voor een optimale bescherming tegen brand zijn de brandcompartimenten klein en de scheidingen van een hoge classificatie.
Van kop tot romp worden de bouwdelen verbonden door twee evenwijdige, zeven meter brede assen die het gebouw over de volle lengte ontsluiten en daarmee de belangrijkste verkeersaders vormen. Eén van de assen verbindt de overdekte expeditieruimte aan de voorzijde met het depot in de romp. De gevels zijn bekleed met een strak vormgegeven aluminium huid.