De nieuwe eigenaren van De Utrecht vroegen een grafisch ontwerper, kunstenaar en architect een visie te ontwikkelen voor de komende 100 jaar van dit matig onderhouden en voor het publiek amper zichtbaar rijksmonument. De hamvraag; hoe zorgen we ervoor dat De Utrecht structureel zal bijdragen aan alles wat Leeuwarden al te bieden heeft.

De initiatiefnemers van het project hebben een heldere missie. In 2017 kruiste het rijksmonument bij toeval het pad van een onde
emend Leeuwarder stel. Vanuit een persoonlijke belangstelling voor cultuurhistorie, kunst en architectuur ontstond het ambitieuze plan de uitdaging aan te gaan om het monument een flinke duw in de goede richting te geven. Door het te conserveren en te koesteren en het met hoogwaardige eigentijdse toevoegingen naar een volgend niveau te tillen. Opnieuw een eeuw vooruit! De Utrecht openstellen voor publiek was het doel. Een ideëel project, ontstaan vanuit de wens deze unieke historie te koesteren en te delen.
De Utrecht bevindt zich in de historische binnenstad van Leeuwarden, De Utrecht is ‘van zichzelf’ een vrij gesloten en weinig uitnodigend gebouw. Het is niet groot en wordt zowel letterlijk als figuurlijk overschaduwd door het naastgelegen pakhuis. Door de deuren te openen en het binnenterrein toegankelijk te maken is een stukje Leeuwarden weer tot leven geroepen.
De uitbreiding van dit rijksmonument is vanaf de straatzijde amper waa
eembaar. De passant die kritisch om zich heen kijkt wordt verleidt het binnenterrein te betreden en zal verrast zijn door de buitengewone vorm met de even zo buitengewone dak- en gevelafwerking.
Door kunstprofessionals uit te nodigen hun artistieke licht te laten schijnen op De Utrecht worden nieuwe invalshoeken zichtbaar. Het gebouw wil een bescheiden podium zijn voor kunstenaars, ontwerpers en schrijvers. Ieder half jaar krijgt een andere kunstenaar de opdracht nieuw werk te maken voor De Utrecht. Zij worden uitgedaagd een dialoog aan te gaan met het gebouw.
In samenwerking met andere culturele organisaties in Friesland wil De Utrecht ruimte bieden voor inspirerende uitspattingen. Dit kan gebeuren in de vorm van film, muziek, lezingen en debat. Verder is De Utrecht te gebruiken door bedrijven en instellingen die er kunnen vergaderen en of hun gasten kunnen ontvangen. Een team van vrijwilligers verzorgen iedere vrijdag en zaterdag rondleidingen door De Utrecht.
Uiteindelijk zal de liefde en aandacht die ruim 100 jaar geleden én de afgelopen jaren, door opdrachtgevers, ontwerpers en uitvoerende partijen aan dit gebouw geschonken is, worden ervaren en daarmee bijdragen aan de leefbaarheid van omgeving en maatschappij. Door De Utrecht te transformeren tot een publiek toegankelijk podium wordt interactie gestimuleerd en daarmee sociale cohesie versterkt.

Hoofdopzet
De ke
van dit rijksmonument is een monumentale zaal die ooit functioneerde als kantoortuin. Een kantoortuin anno 1904! De klant vervoegde zich aan een loket in een kleine maar chique hal. Voor de ‘belangrijke’ klant was een loket in een aparte ruimte beschikbaar. Op zolder, slechts via een stalen laddertje bereikbaar, bevond zich het archief.
Het monument is gerestaureerd en uitgebreid tot een bescheiden mixed-use gebouw. Alle uitbreidingen uit de 20e eeuw zijn gesloopt. Op de oude muren van de oorspronkelijke onregelmatige aanbouw is een nieuw volume gerealiseerd. Een nieuw volume geconstrueerd uit driehoeken biedt ruimte aan een royale trap die de begane grond met de zolder verbindt. Behalve de verbinding is nu een derde grote ruimte in dit kleine monument beschikbaar. Door een viertal grote ramen functioneert de uitbreiding ook als ‘lichthapper’ waardoor het monumentale glas-in-lood raam aan de kopgevel weer tot leven komt. Vanuit de ramen heeft men zicht op het mooie historische binnenterrein en ook de straat is nét zichtbaar. De bezoeker kan zich oriënteren.
De ietwat duistere steeg aan de zuidzijde vormt een spannende tweede entree van dit gebouw. Hoewel amper waa
eembaar wordt aan de aandacht die in 1903 aan deze gevel besteed werd enig recht gedaan.
De driehoeken refereren aan het veelhoekige dak van het monument. Het nieuwe volume helt aan alle kanten enigszins over waardoor het vanaf de straat, voor de oplettende passant, nét zichtbaar is. Het mág gezien worden.
Materialisatie
De dak- en gevelvlakken van de nieuwbouw zijn afgewerkt met driehoekige keramische ‘bakjes’. Keramisch materiaal in aansluiting op het gedetailleerde metselwerk en de dakpannen op het veelvormige dak van De Utrecht. Keramisch en geglazuurd materiaal, robuust en bedoeld om dit gebouwtje weer 100 jaar toekomst te bieden. Er zijn vijf verschillende bakjes ontworpen, met deze bakjes zijn voor de 15 verschillende driehoeken patronen ontworpen.
Bronskleurig geglazuurd dat continue varieert in kleur; van zwart tot bruin, van brons tot goud. Het sluit aan op ‘patina’ van de vier pelikanen, het oude metselwerk, de dakpannen en de vergulde details verwerkt in exterieur en interieur.
Duurzaamheid
Dit gebouw wordt middels luchtwarmtepompen op temperatuur gehouden. Een ve
uftig installatiesysteem maakte de toepassing van dikke isolatiepakketten en isolatieglas overbodig. Alle details binnen en buiten bleven in het zicht. Ook het karakter van de zolder werd behouden.