ATELIERFRONT realiseerde op een prachtige locatie in ARTIS een verblijf voor gibbons en een horecapunt. Het paviljoen past in de monumentale context van het park en bij de progressieve ideeën van ARTIS, waarin dierenwelzijn en duurzaamheid centraal staan. Het gebouw creëert een habitat voor deze mensapen, waar ze al hun natuurlijke gedrag vertonen.

Het Gibbonpaviljoen draagt bij aan de identiteit van Artis, waar de progressieve ideeën over dierenwelzijn en duurzaamheid centraal staan; Natura Artis Magistra, de natuur is de leermeester van de kunsten.

Het paviljoen is een bescheiden, maar toch opvallend gebouw, dat het verhaal vertelt van de gebruikers en de plek.

Je ziet in ARTIS aan de buitenkant stedelijke randbebouwing en in het midden een landschappelijk park met elegante paviljoenachtige structuren. Het gibbonpaviljoen past goed in deze monumentale context, maar heeft wel een sterk eigen en eigentijds karakter. De kolommen en liggers zijn van hout, de bodem en het dak zijn groen. Het is een gebouw dat verrast en tegelijkertijd de vanzelfsprekendheid heeft van iets dat er altijd al was.

De gibbon is een tropische mensaap, die in de natuur hoog in de bomen leeft. Het is een speels dier met enorm lange armen, dat veel slingert, een karakteristiek loopje heeft en zingt als het gelukkig is. Ons belangrijkste doel was om een zo comfortabel en natuurlijk mogelijke woning te maken voor de gibbons. Door een zo hoog en lang mogelijk gebouw te maken, dat uitgezet is op de reikwijdte van de gibbons, en veel beplanting toe te passen, lukte het om een fijne nieuw habitat te creëren waar het dier al zijn natuurlijke gedrag vertoont en de omwonende van Artis de dieren ‘s ochtends horen zingen.

De bezoekers kunnen zich verwonderen over deze prachtige dieren, maar worden ook uitgenodigd tot reflectie. Het paviljoen stelt de relatie aan de orde tussen mens en dier, tussen natuur en cultuur. Het was onze ambitie om de overgang tussen binnen en buiten zoveel mogelijk te vervagen. De nachtverblijven hebben kijkgaten die onopvallend in de gevel zijn verwerkt, waardoor het mogelijk is naar binnen te gluren en een kijkje achter de schermen te nemen van een dierentuin. Doordat mensen onder de overstekken kunnen staan en het gebouw zo transparant is, lijkt het vanuit verschillende hoeken alsof er mensen ín het verblijf staan. Zo kijk je niet alleen naar de mensaap, maar ook naar de ‘aapjeskijkende’ mens. Je ziet hoeveel we op elkaar lijken, maar ook hoe we kijken.

“Elke keer dat ik in Artis ben geweest, begrijp ik de menschen weer zooveel beter.” J.H. Leopold. 1922

Het paviljoen staat in het stedelijke deel van ARTIS en herstelt de symmetrie aan het einde van de monumentale Papegaaienlaan en de zichtas naar de zuidelijke parkroute. Het paviljoen past stilistisch bij de overige bebouwing van ARTIS. De doorlopende beplanting vervaagt de grens tussen binnen en buiten. Doorkijkjes creëren zichtlijnen door het paviljoen en tonen de oude bomen rondom het gebouw.

Het ontwerp heeft een structuur die gebaseerd is op de typologie van een boomgaard. Een boomgaard is een inclusieve plek waar verschillende functies met elkaar zijn verweven. In een boomgaard komen het leven van mens, dier en plant in harmonie samen.

Veertig houten kolommen reiken omhoog en vertakken op verschillende hoogtes. Het grid van de houten ‘boomgaard’ is uitgezet op de reikwijdte van de slingerende gibbon. We hebben gebruik gemaakt van geknikte liggers die zich als boomtakken uitstrekken. Plateaus op verschillende hoogtes bieden beschutting. De luchtige houten structuur laat ruimte voor doorkijkjes, creëert zichtlijnen in het park en toont de bestaande monumentale bomen rondom het gebouw vanuit verrassende hoeken.

Voor de verzorger staat in de boomgaard goed bruikbare werkomgeving. Aan de achterzijde zit een horeca punt verbonden aan een terras. De bezoekers van ARTIS kunnen de boomgaard ‘inlopen’ door onder de overstekkken te staan.

De elegante houten constructie is modulair opgebouwd en afgewerkt met een ecologische beits. Door te zorgen dat het daglicht ruimschoots naar binnen kan treden via alle ramen en het daklicht, in combinatie met speciaal ontspiegeld glas, lijkt het alsof er geen barrière is tussen bezoeker en dier. Door middel van een elegante stalen luchtbrug is het paviljoen verbonden met het buitenverblijf. De groene daken dragen bij aan biodiversiteit en opslag van regenwater. Door het te openen dak wordt natuurlijk geventileerd. In het verblijf zorgen planten voor een prettige leefomgeving. De ambitie van Artis is om als park energie neutraal te worden, door de gebouwen te laten samen werken. Het paviljoen Is CO2 neutraal in gebruik. De installatiekelder van het gibbonpaviljoen biedt ruimte voor installaties van de omliggende gebouwen.

Met de overige adviseurs is nauw samengewerkt om een ranke structuur te maken, zonder visuele ruis. Het gebouw is minutieus gedetailleerd om een abstract beeld te creëren. Vanuit ARTIS werd vanuit verschillende disciplines meegedacht over dierenwelzijn, beplanting en educatie.