Sociale woningbouwcorporatie Ymere vroeg Studioninedots om een woongebouw te ontwerpen in het ontwikkelgebied Overhoeks in Amsterdam-Noord. De opgave was een plek te creëren met een hoge architectonische kwaliteit die aansluit bij de behoeftes van de bewoners en de uitstraling van de wijk, en die toch binnen het scherpe budget voor sociale woningbouw gerealiseerd kon worden.

Door slim in te zetten op een prefab, zelfdragende gevel is De Jakoba in een zeer korte tijd gerealiseerd, waarmee niet alleen de bouwkosten sterk konden worden verlaagd, maar bewoners ook veel eerder hun woningen konden intrekken. Door de focus van de bouwplaats naar de fabriek te verschuiven, konden we vanaf het begin van het ontwerpproces de bijzonderheid en kwaliteit van de architectuur centraal stellen. Daarom is De Jakoba nu een zeer aantrekkelijke en comfortabele plek om te wonen: een gebouw waar de bewoners zich mee kunnen identificeren en voor willen zorgen.

De Jakoba omvat 135 studiowoningen van gemiddeld 46 m2 groot, die vanwege de sculpturale vorm van het gebouw elk een unieke vorm hebben. Verdiepinghoge ramen in alle appartementen en collectieve ruimtes brengen het licht rondom diep in het gebouw. In het hart ligt de entreepassage die de open gemeenschappelijke tuin met de straat verbindt. Doordat het gebouw naar binnen buigt, omarmt het de tuin en creëert het een gevoel van beschutting. De tuin en de hoge multifunctionele ruimtes op de begane grond brengen levendigheid op straatniveau. De entreeruimte is zorgvuldig vormgegeven om een gevoel van thuiskomst te creëren. De entree strekt zich uit als een glazen vide over de volle hoogte van het gebouw en voorziet vanaf alle verdiepingen een weids uitzicht op de gemeenschappelijke tuin en de nieuwe stadswijk aan het IJ.

De Jakoba is een krachtig antwoord op de woningbouwopgave waar Amsterdam voor staat. De hoeveelheid nieuwe woningen die in Amsterdam wordt verwacht is enorm: tot 2025 52.500. Daarom is verdichting de belangrijkste strategie binnen de stad, waarbij Amsterdam-Noord vooroploopt. Vooral door de toename van eenpersoonshuishoudens wordt ingezet op het aanbieden van studiowoningen. Architectonische kwaliteit is daarbij des te belangrijker om goede leefruimte te creëren die de community stimuleert. Juist voor sociale woningbouw hebben opdrachtgevers en architecten de verantwoordelijkheid om de sociale opdracht te vertalen in mooie plekken – in de eerste plaats voor de bewoners, en daarnaast de omgeving en de stad.

Binnen het rechtlijnige stedenbouwkundige plan voor Overhoeks – dat met zijn ‘campusachtige’ setting nogal on-Amsterdams is – hebben we een eigen interpretatie gegeven aan de gestelde regels. In het plan zijn voor de gebouwen setbacks gespecificeerd om de volumes vanaf het straatniveau te minimaliseren. We hebben van deze conditie gebruik gemaakt door het hele volume van De Jakoba naar binnen te buigen, waardoor het gebouw niet alleen op de bovenste verdiepingen, maar over de volledige hoogte en lengte verspringt en geleidelijk naar boven afbuigt. De vier verschillende gevels en de golvende balkons die zo ontstaan geven De Jakoba rondom haar herkenbare gezicht in de stadswijk.

De heldere architectuur wordt versterkt door de toepassing van één enkel materiaal: lichtgroen beton. Het lijnenspel tussen de horizontale banden en penanten van het zachtgroene materiaal onderscheidt De Jakoba verder van de omliggende gebouwen. Doordat de smalle uiteindes van de groene betonpanelen in één beweging konden worden gepolijst, hebben we op een eenvoudige manier de gevels de aantrekkelijke detaillering kunnen geven. De materialisatie wordt verrijkt met kozijnen en balustrades met een poedercoating in zilvergoud, die een warme gloed toevoegen. De subtiel gebogen pijlers creëren een wisselend spel van licht en schaduw gedurende de dag.