Groenmarkt is een woningbouwproject aan de rand van Jordaan in Amsterdam. Buurtparticipatie, ambities in duurzaamheid, natuurinclusiviteit en sociale cohesie hebben geresulteerd in twee bijzondere woongebouwen rond een buurtplein en een gemeenschappelijk dak met een natuurzwembad. Het is een stadsreparatie voor gezond leven van mens, plant en dier.

Groenmarkt is gestart met brainstormsessies van betrokken partijen over de opgave in de breedste zin. De kernvraag blijft dan altijd wat het project toevoegt aan de buurt, wat het repareert dat tekortschiet, waaraan behoefte is. Wat is een goed stedelijk woonmileu, hoe kan een verdichtingsopgave de interactie tussen en de gezondheid van de bewoners in de buurt bevorderen?
Vanuit de interviews met de beoogde doelgroep en de buurtparticipatie bleek er behoefte te zijn aan een hoogstedelijk woonmilieu, een openbare ruimte met veel verblijfskwaliteiten en aandacht voor groen. Dit als herinnering aan de overslag van groenten van het ommeland naar de Jordaan, maar evenzeer met betrekking tot het welzijn van de bewoners. Het is bekend dat de bouw een grootvervuiler is, de biodiversiteit achteruit holt en het klimaat onder druk staat. Hoe natuurwaarden toegevoegd kunnen worden in een stedelijke context i.p.v. wegnemen is leidend geweest in het ontwerp. En daarmee het welzijn van de bewoners en de omwonenden verhogen.
De verdieping met sociale zorgwoningen voor ouderen heeft een brede gang met veel daglicht en twee royale collectieve ruimtes met buitenruimtes.
De structuur van het Singelgrachtgebouw is bepaald door de sociale zorgwoningen voor ouderen. Het moest mogelijk zijn om een tweepersoons bed te plaatsen met genoeg ruimte aan weerszijden (de realiteit is dat in veel zorgwoningen twee eenpersoonsbedden achter elkaar staan i.v.m. verzorging). Dit heeft de stramienmaat van het gebouw bepaald.
Door de grote variëteit aan woningen is de diversiteit van bewoners ook vanzelfsprekend. De beperkte schaal van het Singelgrachtgebouw in combinatie met het collectieve dak maakt dat alle bewoners elkaar kennen.
De openbare ruimte, de gevels en het dakvlak zijn opgevat als de dragers van het verhogen van de natuurwaarden in combinatie met de plek van verblijf en ontmoeten van de bewoners en de omwonenden. De woongebouwen zijn compact, maken ruimte voor een buurtplein, de buitengevels zijn alzijdig en de verspringingen in het buitenoppervlakte geven ruimte aan de vogelnestkasten en bestendig groen vanuit de volle grond. Het dak is vormgegeven als de collectieve ruimte met een duinlandschap en een natuurzwembad. Je bent hier boven de stad om lekker uit te waaien, te verpozen, te ontmoeten of te sporten.
Groenmarkt biedt een hoog stedelijk woonmilieu dat natuurwaarden toevoegt i.p.v. wegneemt en verbindend is voor de bewoners en de omwonenden.

Het project is tot stand gekomen via een tender die was uitgeschreven in 2015 door de Gemeente Amsterdam voor de locatie Groenmarkt. Oorspronkelijk werden hier de groenten van het ommeland overgeslagen naar de Jordaan. Middels buurtbijeenkomsten en interviews met de doelgroep van senioren uit de Jordaan is de opgave verkend. Van belang was een zorgvuldige reparatie van het negentiende-eeuwse stadsweefsel, het toevoegen van een openbare ruimte om de buurt te verbinden en aandacht voor natuur als onderdeel van de buurt en de gebouwen.
Het voorgeschreven programma van 39 woningen is opgedeeld in een woongebouw aan de Marnixstraat met een bedrijfsruimte op de begane grond, vier grondgebonden beneden- en bovenwoningen en een woongebouw aan de Singelgracht met twee bedrijfsruimten, dertien sociale huurwoningen voor senioren uit de Jordaan, tweeëntwintig koopappartementen en een ondergrondse parkeergarage voor auto’s en fietsen.
Het plein tussen het Marnixblok en Singelgracht verbindt de buurt met ruimte voor zitten, verpozen, bewegen en spelen.
Het woongebouw aan de Marnixstraat voegt zich in de negentiende-eeuwse gevelwand als onderdeel van de oorspronkelijke stadsboulevard. De gevel is een eigentijdse interpretatie van de rijke negentiende-eeuwse ornamentering door het toepassen van verschillende baksteenverbanden en de integratie van vogelnestkasten, als boetseerwerk met baksteen.
Het woongebouw aan Singelgracht voegt zich in de reeks van naoorlogse betonarchitectuur van het naastgelegen verdeelstation van Liander en de Europarking van Piet Zandstra enerzijds en negentiende-eeuwse woningbouw anderzijds. Het Singelgrachtblok is een Amsterdams grachtengordelblok binnenste buiten gekeerd: aan de binnenzijde bevindt zich een strakke midden gang met op de uiteinde daglicht en collectieve ruimten; de buitenzijde is weelderig en plastisch met ruimte voor erkers, balkonnetjes, lange zichtlijnen over het water en contact met de straat. Er is veel ruimte voor het gevelgroen dat groeit vanuit de volle grond en middels sparingen in de betonnen gevelbanden omhoog klimt. Een gemeenschappelijk dak met een duinlandschap en een natuurzwembad vormen de apotheose van het project; hier kun je uitwaaien, sporten en je buren ontmoeten te midden van wuivend helmgras, duinbloemen en scheefstaande naaldbomen met uitzicht over de historische binnenstad.