Het Bosbad is gelegen in park Bosrijk in Eindhoven en is geinspireerd op het Japanse Shinrin-yoku (‘bosbaden’). Met de evenwichtige vormgeving, natuurlijk materiaalgebruik, mens- en milieuvriendelijke duurzaamheidsprincipes en de sterke verbinding tussen bewoner, gebouw en landschap is het een mode
woongebouw geworden in balans met zijn omgeving.

Het realiseren van een bijzondere woonomgeving met thema’s als rust, harmonie, natuurbeleving, bijzondere routing en ontmoeting was een van de redenen waarom dit project in 2019 de open prijsvraag heeft gewonnen. Het ontwerp is geïnspireerd op het Japanse gebruik Shinrin-yoku, waarbij je jezelf met al je zintuigen ‘onderdompelt’ in het bos om zo je lichaam en hoofd tot rust te brengen.

Het vierkante gebouw ligt in een glooiend landschap op een open plek tussen de bomen. Midden door het gebouw heen voert een doorgang als een bospad door een bos. Wandelroutes vanuit het park sluiten aan op deze groene passage, waar de bodem bedekt is met varens en hemelwater in een beekje richting wadi stroomt. Het licht wordt gefilterd door bloeiende en geurende klimplanten die de hoogte inschieten en de bruggen van het op de ‘street in the sky’ gebaseerde ontsluitingssysteem. De trap, lift en voordeuren komen allemaal uit op deze luchtige binnenstraat die uitzicht biedt op het gras, de wolken en de bomen rondom het gebouw. Hier kunnen bewoners elkaar ontmoeten, de woningen geventileerd worden via de koele en beschutte buitenruimte en flora en fauna een plek in het gebouw krijgen.

Een kraag van balkons gedragen door een colonnade van boomstammen omvatten het gebouw. De balkons en colonnade benadrukken de alzijdige opzet van het gebouw. Het beeld van de boomstamkolommen raakt vervlochten met het beeld van de bomen in het park. Door te kiezen voor echte boomstammen als kolommen ervaar je de natuur vanaf je eigen buitenruimte, het gebouw leeft. De geborgen ligging van de woningen achter de kraag zorgt voor een comfortabele afstand tussen de parkbezoekers en de bewoners.

De colonnade en balkons benadrukken ook de grens tussen het openbare park en de collectieve binnenstraat waar bezoekers dus welkom zijn, maar wel met respect voor de privacy van bewoners. Kortom, een geleidelijke maar heldere overgang tussen privé en openbaar zorgt ervoor dat het gebruik van de ruimte in en rond het gebouw voor iedereen begrijpelijk en aangenaam is.

Vanwege het gehanteerde ‘open building’ concept is het gebouw flexibel en aanpasbaar naar de toekomst toe zonder dat ingrijpende structurele veranderingen nodig zijn. Ook in de projectontwikkeling bood dit concept veel mogelijkheden voor woningen op maat. Uiteindelijk zijn alle 20 woningen – in overleg met bewoners - uniek geworden qua plattegrond en indeling.

Naast het realiseren van een unieke woon- en natuurbeleving en woningen op maat is ‘het Bosbad’ ook bijzonder vanwege de hoge mate van circulariteit en het experimentele karakter. Daarbij is gestreefd naar maximale synergie en harmonie tussen architectuur en techniek.

Het project is GAAGA's 2e woongebouw in een reeks van circulaire en adaptieve ontwerpen, gebaseerd op John Habraken's concept van "open building". Omdat installaties niet zijn ingestort en er grote kolomvrije ruimten zijn gerealiseerd, zijn plattegronden flexibel indeelbaar en is het gebouw aanpasbaar naar de toekomst toe zonder dat ingrijpende structurele veranderingen nodig zijn. Meestal is het bouwproces lineair: materialen worden ingekocht, verwerkt, getransporteerd en geïnstalleerd in gebouwen, om later te worden gedowncycled of ve
ietigd. In het Bosbad is echter in alle ontwerpstadia een circulaire aanpak gehanteerd. Het resultaat is een ontwerp met een hoog demontabel en adaptief karakter, onconventionele, experimentele bouwtechnieken zoals de remontabele draagconstructie, de dragende boomstammen en toepassing van hergebruikt hout in de gevel afkomstig van oude oever beschoeiingen. Meer dan 85% van de gebruikte materialen kan eenvoudig worden hergebruikt of gerecycled bij sloop. Daa
aast kon vanwege materiaal efficiënte constructies en grote overspanningen tot 40-45 % aan materiaal en gewicht worden bespaard. Verder is het gebouw energieneutraal en is er veel aandacht besteed aan landschap en biodiversiteit.

De gedraaide positie van het gebouw op het terrein deelt het omliggende park op in verschillende driehoekige gebieden waardoor rondom het gebouw vier landschappen met elk een eigen sfeer ontstaan: de bosrand, de wadi, de bomenlaan en de bloemen en kruidenweide. Het gebouw is zo gepositioneerd dat alle bomen op de locatie konden worden behouden. Het gebouw blijft, dankzij de beperkte bouwhoogte, ondergeschikt aan de omliggende bomenrijen. Door het halfverdiept parkeren ligt het gebouw enigszins verhoogd in het landschap. Een natuurlijk glooiend grondtalud overbrugt het niveauverschil en onttrekt het parkeren aan het zicht.

De passage is groen ingericht met een grote variatie in planten. Uniek is verder het waterafvoersysteem, waarbij via regenkettingen regenwater zichtbaar vanaf de balkons naar het maaiveld wordt geleid. Regenwater op het groendak wordt afgevoerd naar een ondergrondse wateropslag in de passage, en indien vol, vertraagd afgevoerd naar wadi’s buiten het gebouw.