Architectenbureau De Twee Snoeken heeft het ontwerp gemaakt voor de nieuwe huisvesting voor GGD Gelderland-Zuid in Nijmegen. De nieuwbouw biedt een veilige en beschermende omgeving voor de veelal kwetsbare bezoekers, met een doordachte combinatie van architectuur en interieur die rust en geborgenheid uitstraalt.

Een bezoek aan de GGD is voor veel mensen een precaire onde
eming. Voor een puber met een soa, een misbruikslachtoffer of een eenzame oudere is het een enorme stap om hulp te zoeken bij de GGD. Toen we werkten aan de aanbesteding zagen we dat als de grootste uitdaging. Het ontwerpen van een gebouw dat de drempel zo laag mogelijk maakt en waar de meest kwetsbare bezoeker toch naar binnen durft te gaan en zich veilig voelt.

Het ontwerpconcept draait dan ook vooral om de manier waarop kwetsbare bezoekers het gebouw ervaren. Dat begint bij het betreden van het gebouw. We maakten daarvoor gebruik van de lessen van de Bossche School. Daarin wordt uitgelegd hoe het binnenkomen trapsgewijs kan worden geënsceneerd; van het harde buiten naar het beschermde binnen. Door eerst een ‘domein’ te betreden, daa
a een ‘hof’ en dan pas de zogenaamde ‘cella’, het gebouw zelf. Op de GGD-locatie wordt het domein gevormd door het met bomen omzoomde perceel van de GGD met het parkeerterrein daarbij. We hebben aan twee zijden in de solide plint een entree met hof ontworpen. Vanuit daar gaan bezoekers het gebouw binnen.

Bezoekers moeten direct begrijpen waar ze moeten zijn. Het gebouw heeft meerdere balies, maar we hebben bewust één centrale balie ontworpen. Deze staat midden in de ontvangsthal, waar iedereen zich meldt, om doorverwezen te worden. De wachtgebieden zijn zodanig vormgegeven dat bezoekers kunnen kiezen of ze in de openheid willen zitten of juist meer privacy zoeken. Daarbij is om stigmatisering te voorkomen geen verschil gemaakt tussen de bezoekers van seksuele gezondheid, reisvaccinaties, Veilig Thuis of andere afdelingen. De vides zijn zodanig vormgegeven dat niemand van bovenaf op de rug wordt gekeken.

Via uitnodigende trappen bereiken medewerkers hun werkplek. De lift is juist een beetje verstopt, waardoor alle medewerkers van deze gezondheidsinstelling dagelijks de trappen gebruiken. We zijn enorm vereerd dat de GGD ons concept uit de aanbesteding heeft omarmd en uiteindelijk zelfs heeft gevraagd dit te vertalen in een kunstwerk. Er is daarom in een bijzondere glassoort een kunstwerk gemaakt van het Venetiaanse glas, dat de medewerkers dagelijks herinnert aan de schoonheid die schuilt in kwetsbaarheid.

We wilden de GGD-huisvesting niet kloek en onverschrokken laten ogen. Het mocht juist een zekere kwetsbaarheid uitstralen. Tegelijkertijd staat het in een harde omgeving die met zijn veelvormigheid, schreeuwende contrasten en gebrek aan groen meer doet denken aan een industrieterrein.

We stelden voor om het gebouw een solide plint te geven die als in elkaar gevouwen handen de kwetsbare ke
beschermt. De plint vormt een gemetseld volume met relatief gesloten gevels, met daarin de behandelkamers. De kwetsbare gebouwke
is vormgegeven met gevelpatronen gebaseerd op kunstwerken van Jan Schoonhoven, met daarop ranke bloemkozijnen in brons geanodiseerd aluminium. Noodoverstorten zijn letterlijk verbloemd met ontluikende klaverbladen als representatie van de GGD die mensen tot bloei laat komen.

Om binnen het beperkt budget van €2.550 per m2 een hoge kwaliteit te realiseren, hebben we een zeer compact gebouw ontworpen. Onder meer door een slimme constructie en efficiënte brandcompartimentering. Verder is in alle ontwerpbeslissingen de evidente oplossing gezocht. Zo ook in de indeling, waarbij alle publieke ruimten op de begane grond liggen. De semipublieke vergadervoorzieningen liggen op de eerste verdieping met daarboven alle private werkruimten in de bovenste drie verdiepingen. Vergadervoorzieningen bereiken we via een fraaie trapverbinding die al vanuit de publiekshal zichtbaar, maar niet direct toegankelijk is. Naast alle vergadervoorzieningen ligt ook het werklunchcafé op deze semipublieke eerste verdieping. Daar komen bezoekers en medewerkers samen en kunnen zij wat eten en drinken, maar ook met elkaar overleggen. Een kleine loggia geeft de mogelijkheid om buiten te lunchen. Vanaf de eerste verdieping is er prachtig uitzicht op de kruinen van de bomen die zijn behouden. Die groenbeleving is belangrijk, omdat groen in het gebouw binnen het budget niet mogelijk was.

In het werk-lunchcafé starten medewerkers de dag. Vanuit hier bereiken zij de trappenhal die de werkverdiepingen ontsluit. Deze ligt aan de noordzijde, omdat hier grote gevelopeningen mogelijk waren zonder hinder door opwarming. De verdiepingen hebben een heldere structuur met alle werkplekken aan de gevel, een ke
en een rondgaande verkeersruimte daartussen. Op de werkverdiepingen liggen gezamenlijke voorzieningen, zoals pantry’s en lockers, dicht bij de trap, voor communicatie tussen medewerkers in een dynamisch gebied. De werkplekken verder van de trap hebben een rustigere omgeving.