Particuliere Woonbeleving

Stolpboerderij Hoogkarspel

Introductie

De stolpboerderij stamt uit 1891 en is aan de voorkant rijkelijk versierd. Wanneer je de buitenkant van dit rijksmonument ziet, verwacht je vanbinnen een traditioneel huis, maar niets is minder waar. Samen met de bewoners zijn er eigentijdse ‘boomhutten’ in gebouwd waardoor de ruimte volledig is getransformeerd met doorkijkjes en platformen

Toelichting categorie

Veranderingen in gebruik zijn een belangrijk thema in ons werk. De rijksmonumentale boerderij in Hoogkarspel is nu een woonhuis. Maar tot in het midden van de jaren zeventig van de vorige eeuw was het een boerderij. Toen Patrick Fransen het huis 10 jaar geleden kocht vroeg hij zich af wat hij zou doen met al die ruimte (3300 m3) onder de enorme kap. Zijn kinderen bouwden hutten en dat bracht ons op het idee om zo ook met het huis om te gaan, er een soort hutten in te bouwen. Patrick vroeg zijn kinderen om mee te denken over hun nieuwe huis. Zijn zoon Castor maakte een maquette van zijn kamer, met een platform erin en een plek voor zijn tweelingzusje Meike. Ook de andere kinderen werd gevraagd hun eigen kamer te ontwerpen en mee te denken over het hele huis. Zo ontstond langzaam een idee dat het beste omschreven kan worden als ‘constante vrijheid’. Een voortdurend verder werken aan het ideale huis waarbij ook de kinderen meegroeiden van kind naar jonge volwassenen en regelmatig met nieuwe verzoeken kwamen vanuit een belevingswereld die steeds veranderde.
Tussen de vierkantsbalken maakten we steeds weer nieuwe hutten en platforms van multiplex. Dat is makkelijk te bewerken materiaal. We haalden alle oude oneigenlijke toevoegingen weg en bouwden er een transformeerbare invulling voor terug, met respect voor het originele karkas, als een gast in het huis. Regelmatig veranderen we weer wat. We bouwen er wat bij en breken soms ook weer wat af. Een huis zonder einde dus. Niet alleen het huis is nooit af, ook de thuisbases van alle bewoners veranderen regelmatig. Wonen, werken, slapen wordt regelmatig geruild en gewisseld.
Het nieuwe interieur gaat uit van een veelvormige invulling, waarbij de ene ruimte in de andere overgaat. Er zijn geen deuren in het nieuwe deel. De vraag of de ruimte onder de kap ÊÊn kamer is of meerdere is niet zomaar te beantwoorden. Dat maakt het juist interessant. Plekken die verbonden zijn met touwladders en bruggetjes; plekken die werken als open platforms zonder harde grenzen. Dochter Meike klaagt er soms over dat ze geen deur heeft in haar domein, haar vriendinnen hebben immers wel een deur in hun kamer. Tegelijk is ze zich bewust van het verschil: haar vriendinnen hebben een huis opgedeeld in een gang met kleine kamers; in dit huis is overzicht en ruimte die je op je eigen manier invulling kunt geven. Haar kamer is geen kamer maar een domein als minihuis in het geheel zonder harde grenzen.

Toelichting ontwerp

Monumentale Details
De stolpboerderij aan de Streekweg in Hoogkarspel is een Rijksmonument en was tot de jaren 70 van de vorige eeuw in gebruik als boerderij. Volgens de gevelsteen dateert de boerderij uit 1891. Op de originele tekening uit 1891 van het huis zie je nog de koeienstal, de dars, de bedsteden en het voorhuis. Het monument is vanuit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt van belang als gaaf bewaard voorbeeld van laat 19e-eeuwse landelijke bouwkunst. De boerderij heeft een footprint van maar liefst 19,5 x 21,0 meter (exclusief staartstuk) en een nokhoogte van 15,7 meter. Transformatie en opdeling is vaak de enige mogelijkheid deze grote panden in stand te houden. Tegelijk mag het aanzien en het karakter niet verloren gaan. De monumentale details in het voorhuis en achterhuis alsmede elementen uit een eerder op deze plek gebouwde boerderij zijn zorgvuldig bewaard gebleven.
Architectonische ingreep
De ‘guest-host” aanpak vond de monumentencommissie gelijk een fantastisch idee en zo is het ook uitgevoerd. Alle oude, oneigenlijke toevoegingen zijn verwijderd waardoor de imposante, karakteristieke vierkants-constructie van de stolpboerderij weer geheel zichtbaar werd. Er kwam een transformeerbare invulling voor terug. Met respect voor het originele casco – het interieur als een gast in het huis. Alle toevoegingen zijn gerealiseerd in multiplex, waarmee het ‘hutten karakter’ extra versterkt wordt. De vraag of de ruimte onder de kap ÊÊn kamer is of een verzameling kamers, is niet zomaar te beantwoorden. Dat maakt het juist interessant. Het zijn plekken die verbonden zijn met touwladders en bruggetjes; open plekken zonder harde grenzen. Het nieuwe interieur gaat uit van een veelvormige invulling, waarbij de ene ruimte in de andere overgaat. Tegelijk is het interieur een tijdreis, door de gelaagdheid van ingrepen ervaar je de oorspronkelijke bouw, de latere toevoegingen uit de jaren zeventig en het heden.
De architectonische ingreep bestond uit het verwijderen van alle oneigenlijke latere toevoegingen en constructies die de oorspronkelijke indeling van de boerderij te kort deden. Hiermee werd de imposante, karakteristieke vierkants-constructie van deze stolpboerderij weer geheel zichtbaar. Het monumentale voorhuis is geheel gerestaureerd. Oorspronkelijke details en karakteristieke wandschilderingen zijn weer zichtbaar gemaakt.

Project Details

Download het volledige projectdossier met alle details en specificaties.

Download PDF

Gebouw specificaties

Categorie Particuliere Woonbeleving
Plaatsnaam project Hoogkarspel
Functie gebouw Woongebouw
Datum van ingebruikname 2024-07-14
Bouwperiode Van 2015-07-14 tot 2024-07-14
Opdrachtgever Familie Fransen
Architecten Patrick Fransen
Aannemers Burgmeijers bouwbedrijf | Hoogkarspel
Adviseurs Paul Vis
Colofon

Architectenbureau NOAHH | Network Oriented Architecture
Website www.noahh.nl
Contact office@noahh.nl
Telefoonnummer 0203090250