Architecten zien opdrachten afnemen

De groei en bloei in de architectenbranche is even passé. De werkvoorraad van de bureaus lag in november 2019 lager dan in april, zo blijkt uit de halfjaarlijkse conjunctuurmeting van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA). De leden klagen over onvoldoende opdrachten, de effecten van de stikstofproblematiek en de hoge bouwprijzen waardoor er minder werk is. Bij voorgaande metingen repten de architecten vooral dat ze niet genoeg medewerkers konden vinden.

Werkvoorraad van 4,7 maanden
'Het gaat wat minder', zegt BNA-directeur Fred Schoorl. 'Niet dat er een nieuwe crisis aankomt, maar er is wel duidelijk sprake van een trendbreuk.' BNA deed de meting onder 217 bureaus. Conjunctuurbewegingen bij de architectenbureaus zijn vaak een voorbode voor de rest van de bouwsector. De architectenbranche zit met haar ontwerpactiviteit vooraan in de bouwketen. 'Wij zijn de spreekwoordelijke kanarie in de kolenmijn', zegt Schoorl.

‘In 2019 bedroeg de omzet in de branche net iets meer dan €1 mrd

De financieel-economische crisis van 2008 tot 2014 staat Schoorl nog vers in het geheugen. Die heeft de architecten flink geraakt. Op het dieptepunt in 2013 was de werkvoorraad per bureau geslonken tot gemiddeld 3,3 maanden, de totale omzet bedroeg dat jaar €0,7 mrd. Voor de crisis, in 2008, boekten de architecten nog een totale omzet van €1,8 mrd. Dat niveau bereiken architecten nog steeds niet. In 2019 bedroeg de omzet in de branche net boven de €1 mrd. 'Ik vrees dat we dit jaar onder de €1 mrd uitkomen', aldus Schoorl.

Stikstofcrisis
Vooral de stikstofcrisis en de daardoor optredende stagnatie in de vergunningverlening doen pijn in de sector. 'Het brengt veel onzekerheid in de markt. Opdrachtgevers kiezen eerder om bestaande projecten door te zetten dan om nieuwe te beginnen', aldus Schoorl. Ook de onzekerheid rond de invoeringsdatum van 1 juli voor de energieverbruiksregels ('Bijna Energie Neutrale Gebouwen-regels) heeft een drukkend effect.

De werkvoorraad bedroeg in november vorig jaar gemiddeld 4,7 maanden tegen 5,0 maanden in dezelfde periode 2018 en 5,4 maanden in april 2019’

Circa 40% van de bureaus 'ervaart op het moment vertragingen in projecten door de stikstofproblematiek en 50% verwacht dat deze nog zullen komen. Van de bureaus verwacht 68% binnen 4 maanden vertragingen door de stikstofproblematiek. De vertragingen zullen vooral optreden in de woningbouw en vooral bij projecten waarvoor de vergunningen nog moeten worden aangevraagd.

De werkvoorraad bedroeg in november vorig jaar gemiddeld 4,7 maanden tegen 5,0 maanden in dezelfde periode 2018 en 5,4 maanden in april 2019, aldus de BNA. De werkvoorraad bij de architectenbureaus is doorgaans in het najaar iets kleiner dan in het voorjaar. Verder is het percentage ondernemers dat de werkvoorraad als 'normaal tot goed' beoordeelt, vorig jaar gezakt van 80 in april tot 73 in november.

Bron: Financieel Dagblad