Gastblog Vincent Bijlo

Ik mocht, tijdens de prijsuitreiking voor Het Beste Gebouw van het Jaar, mijn licht laten schijnen over toegankelijk bouwen, integraal toegankelijk bouwen, inclusief bouwen, bouwen voor iedereen. Voor slechtzienden, kleurenblinden, nachtblinden, echte blinden, doven, dove kleurenblinden, dove nachtblinden, doofblinden, rolstoelers, blinde rolstoelers, dove rolstoelers, dooflinde rolstoelers, scootmobielers, dyslectici, autisten, spasten, ADHD’ers, PDDNOS’ers, mensen met spierziektes, Alzheimerpatiënten, Parkinsonpatiënten, mensen met het syndroom van Halbe Zijlstra, dat is dat je zegt dat je in een gebouw bent geweest maar intussen gewoon thuiszat, kleine mensen, lange mensen, mensen zonder armen, ouden van dagen, ouden van morgen, pubers die constant verdwalen, moeders met buggy’s, vaders met buggy’s, kortom: bouwen voor het hele scala van mensen dat de evolutie, of de schepping, zoals sommige mensen zeggen, heeft voortgebrach

‘Niemand is gehandicapt, betoogde ik, het gebouw waar men zich in bevindt, dat is gehandicapt’

Ik heb daartoe een aantal bouwvoorschriften op tafel gelegd, die alle aanwezige architecten en hun opdrachtgevers keurig hebben opgeschreven, althans, ze verzekerden mij ervan dat ze dat deden.

Niemand is gehandicapt, betoogde ik, het gebouw waar men zich in bevindt, dat is gehandicapt. Stel je je maar eens voor, je rijdt op de A2. Prachtige snelweg, vijfbaansasfaltloper van Amsterdam naar Utrecht. Opeens, midden in het traject, ter hoogte van Vinkeveen, stuit je op een trap. Een trap van 30 treden, midden in de snelweg. Hoe ga je die nemen, met je auto? Er zit niets anders op dan omkeren en illegaal over de vluchtstrook terugrijden. Die weg, dat weet je zeker, daar ga je nooit meer gebruik van maken.

Zoals jij je voelde toen je met je auto voor die trap stond, zo voelen rolstoelers zich vaak in een ontoegankelijk gebouw.

Toegankelijk bouwen voor iedereen is verschrikkelijk moeilijk. Sommige bouwvoorschriften zijn met elkaar in tegenspraak, en wat voor de ene groep goed en handig is, kan voor de andere groep weer heel vervelend zijn.

k ben zelf, ik mag dat eigenlijk niet zeggen als pleitbezorger van toegankelijkheid, ik ben, als blinde zijnde dan he, een enorme fan van ontoegankelijke gebouwen. Van gebouwen die je moet ontdekken, gebouwen met geheimen, waarin ik op den duur blindelings mijn weg kan vinden, maar niet nadat ik vaak mijn kop gestoten heb en op microniveau verdwaald ben geraakt.

Integraal toegankelijk bouwen bestaat misschien niet, maar als architecten en opdrachtgevers het aspect toegankelijkheid tijdens het ontwerpen en bouwen altijd goed in hun hoofd houden, kunnen we een heel eind komen. Denk er over na, laat het vanzelfsprekend zijn, want weet: Goede aanpassingen maken voor iedereen het zijn in een gebouw prettiger.

Vincent Bijlo is cabaretier, schrijver en columnist

Meer over toegankelijkheid

Vakkundig(er) worden in inclusieve architectuur? Meld je dan aan voor de MasterClass Toegankelijkheid van de BNA Academie