Inzichten van architecten van circulaire projecten

Samen Circulair Ontwerpen & Bouwen

Veel partijen in de sector willen aan de slag met circulair bouwen en zijn zoekende naar de manier waarop zij dat vaker kunnen doen. Gelukkig zijn er steeds meer projecten waar circulaire principes in worden toegepast. Tijdens het leernetwerk ‘Samen Circulair Ontwerpen & Bouwen’ met een tiental architecten die persoonlijk betrokken zijn (geweest) bij het ontwerp en de realisatie van een circulair project hebben we ervaringen opgehaald, ideeën uitgewisseld en samen gekeken hoe we als architectenbranche circulair ontwerpen en bouwen een stap verder kunnen brengen

Hierna volgt een overzicht van de belangrijkste inzichten en ervaringen die uit de groep naar voren zijn gekomen. Hiermee willen we zowel architectenbureaus als andere betrokkenen bij bouwprojecten inspireren en motiveren om met circulair ontwerpen en bouwen aan de slag te gaan.

Tijdelijke Rechtbank, Amsterdam

De belangrijkste conclusie van het behoeftenonderzoek ‘Samen circulair ontwerpen’ is dat het streven naar een circulaire economie een zoektocht is en niemand nog precies weet wat de input moet zijn om co2 te reduceren, grondstoffen in een kringloop te krijgen en nieuwe bestemmingen van het gebouwde te voorzien. En die zoektocht heeft handvatten en inzichten nodig om het proces richting de circulaire economie te ontwerpen.

De acht belangrijkste conclusies:
1. De circulaire economie is een gezamenlijke zoektocht vol complexiteit, obstakels en onzekerheden. Dat vraagt om een open houding, lef, vertrouwen en een goede verdeling van risico’s.

2. Architecten hebben meer circulaire opdrachten nodig om meters te maken en ervaringen met elkaar te delen. Dat laatste wordt door architecten erg belangrijk gevonden, ook de projecten die zijn vastgelopen.

3. De rol van architecten moet steviger, wat geadviseerd, bedacht en ontworpen wordt moet ook gemaakt, onderhouden en gerecycled kunnen worden.

4. Interdisciplinaire ketensamenwerking versterkt die rol en daar valt nog een hoop te leren; hoe zit de rest van de keten in de wedstrijd?

5. De regelgeving bedient renovatie en nieuwbouw en zelfs daar loopt de praktijk wel eens tegen regelgeving aan. Bij circulair ontwerpen loopt oud en nieuw naadloos door elkaar. Er is sprake van een ‘fusion’ tussen onder andere nieuwe plek, oud skelet, oud gebouw, nieuwe materialen, oude standaarden, nieuwe standaarden, nieuwe producten, oude grondstoffen.

6. Er is veel informatie beschikbaar, maar er mist een duidelijke curator, iets of iemand die het materiaal overzichtelijk ontsluit, samenhang aanbrengt, duiding geeft, doelgroepen bedient en kwaliteit bewaakt.

7. Het ontbreken van heldere richtlijnen en normen t.a.v. circulariteit belemmert een soepele doorontwikkeling.

8. Slimme toegankelijke leermiddelen om de stappen van circulair ontwerpen (met collega’s) te kunnen doorlopen zijn nodig.