Leefbaarheid & Sociale Cohesie
Mei architects and planners
Fenix 1
Met 45.000m2 mixed-use programma is op Katendrecht een uniek gebouw verrezen. Bovenop de 100 jaar oude monumentale Fenixloods is een nieuw volume gebouwd met 212 loft woningen. Hiermee blinkt Fenix I uit op technisch vlak, het loft concept is in deze omvang exceptioneel en architectonisch gezien is Fenix I een beeldbepalend icoon voor Rotterdam.
Toelichting categorie
Katendrecht kampte met een zeer slecht imago, waarmee een duidelijke taak was weggelegd om tot een succesvolle gebiedsontwikkeling te komen. In de ontwikkeling van Katendrecht hebben culturele partijen een hoofdrol gespeeld, met name in het verlagen van de drempel voor bezoekers om Katendrecht te herontdekken. In de tijd tussen onderzoek, ontwerp en daadwerkelijk bouwen van Fenix I is met tijdelijke initiatieven levendigheid in het gebied gebracht, waardoor het gevaarlijke imago van lichte zeden en Chinatown plaats maakte voor hip vermaak en bezoekers en gebruikers van voorzichtige pioniers meer en meer ambassadeurs werden.
Naast vrij samen te stellen loft appartementen in uiteenlopende prijscategorieën, bevat de Fenix I nu Culturele, Culinaire en Creatieve gebruikers alsmede een Bed and Breakfast, waaronder Codarts (hogeschool voor circus artiesten), Rotjeknor (kindercircus met circa 340 actieve kinderen) en Conny Janssen Danst (wereldwijd bekend dansgezelschap voor moderne dans).
Toen in de plintruimte van Fenix I horeca werd gepland, werd in Fenix 2 ruimte gevonden voor tijdelijk ondernemen (de Fenix Food Factory). Dit heeft uiteindelijk ruim 5 jaar ondernemen opgeleverd. Zo groeide met de ontwikkeling van Fenix I Katendrecht in de afgelopen jaren uit van no-go area naar de populairste wijk van Nederland volgens het gerenommeerde Time-out magazine.
In het ontwerp van Mei is gekozen voor het ontsluitingsprincipe van de galerij, dat niet vaak meer gebruikt wordt vanwege de impopulariteit. In het geval van de Fenix heeft Mei de galerij daarentegen opnieuw uitgevonden. Door een aantal slimme ontwerpoplossingen is de kwaliteit van de galerij aanzienlijk verhoogd en is het negatieve imago volledig verdwenen. Voorbeelden van ingrepen in het ontwerp, die het concept van de galerij hebben verbeterd, zijn: de integratie van de kleine balkons; de bijzondere materialisatie en aandacht voor detaillering van de balustrades; de verlichting en het geïntegreerde groen.
Dankzij de keuze van de galerij wordt de flexibiliteit gemaximaliseerd (Open Bouwen). Bovendien heeft Mei bewust voor deze ontsluiting gekozen om het gemeenschappelijk gebruik van de Fenix als woongebouw te benadrukken en ontmoeting te stimuleren.
Hierdoor is een hechte community van bewoners ontstaan en bewijst Fenix dat zelfs in een gebouw waar huur- en koopwoningen gecombineerd worden de galerij ontsluiting kan slagen en kan bijdragen aan de kwaliteit van wonen.
Toelichting ontwerp
De monumentale Fenixloods uit 1922 van 140m lang en 40m diep is grotendeels hergebruikt en gerestaureerd en bevat een mixed-use programma met kadewoningen, kantoorruimten gebaseerd op de loft typologie, openbare parkeergarage, B&B, horeca en uitgebreid Cultuur Cluster.
Dwars door de loods loopt de Fenix passage: een nieuwe binnenstraat van 40 meter lang, die de stadszijde (Veerlaan) verbindt met de kade. Deze straat is een van de meest interessante ruimtes van Fenix, omdat het de verbinding tussen het verleden en heden het best tot uitdrukking brengt en de verschillende tijdlagen blootlegt. De dynamiek van Fenix wordt zichtbaar en voelbaar door de vele zichtlijnen, die de verschillende functies en activiteiten in de Fenix bij elkaar brengen.
Door de bestaande loods heen is een immense stalen tafelconstructie geplaatst van circa één miljoen kilo staal, waarin de technische uitdaging van Fenix I het meest tot uiting komt. Zo is de stalen constructie volledig in het werk gelast, en was de fundering van de tafel een zorgvuldige uitdaging.
Boven op de tafel is een nieuw gesloten bouwblok gebouwd, uitgevoerd in een flexibele betonnen constructie, met 212 nieuwe loftappartementen. Deze lofts, variërend van 40 tot 300 m2, zijn volledig naar wens van de kopers in grootte samengesteld, ingedeeld en in sommige gevallen middels een vide over twee woonlagen verdeeld. Dit loft concept (Open Bouwen) met grote mate van flexibiliteit draagt bij aan de circulariteit en toekomstbestendigheid van het gebouw. Het binnengebied van het bouwblok staat in contrast met de omgeving, is een oase van rust en natuurinclusief ontworpen met groene binnentuin, begroeide galerijen en vergroende daken.
In het ontwerp is niet gezocht naar contrast, maar versmelting van oud en nieuw.
Hierbij is nadrukkelijk gekozen om de loods terug te brengen in de originele staat, overeenkomstig de verschillende tijdlagen. Elementair uitgangspunt is het aansluiten van het gebouw op zijn directe omgeving. Derhalve is het gebouw aan de waterzijde hoger gemaakt, waarmee het past in de maat en schaal van de bebouwing rond de Rijnhaven. Aan de Veerlaanzijde is het nieuwbouw volume teruggebracht naar vier lagen om aan te sluiten op de lagere omringende bebouwing van Katendrecht.
De uitgesproken architectuur en het exceptioneel woonproduct dat Fenix I biedt trekt bewoners en gebruikers aan met eenzelfde mindset. De Fenix bewoners vormen een inclusieve community waar mensen samen wonen en samen levens delen.