Het is niet zo dat Edward Schuurmans de opvolger is van bestuurslid Maarten Polkamp, of dat de BNA iemand zocht met eenzelfde profiel. Ze zijn verschillende types en werken voor heel verschillende bureaus: Schuurmans is partner bij het grote, internationaal opererende KCAP, Polkamp is oprichter en mede-eigenaar van het ‘compacte’ bureau Personal Architecture. Maar uit het tweegesprek komt ook een aantal overeenkomsten naar voren. Zo wonen en werken ze beiden in Rotterdam en leerden ze elkaar ooit kennen doordat ze bij een debat dezelfde trui droegen; een zwart-wit model van het merk Kenzo (Polkamp: ‘zullen we die anders aantrekken voor de foto?’).

Noblesse oblige
Ook de directe aanleiding om bestuurslid te worden was dezelfde. ‘Fred belde me’, vertelt Schuurmans, ‘en ik vind: als Fred je vraagt voor zo’n functie, dan moet je je verantwoordelijkheid nemen.’ Voor de duidelijkheid: Fred is Fred Schoorl, directeur van de BNA - waarvan KCAP lid is. Schuurmans’ standpunt is dat het lidmaatschap niet alleen allerlei voordelen biedt, maar er ook is om ‘iets terug te geven’, door je kennis en energie beschikbaar te stellen.

Besturen op basis van persoonlijke doelen
Polkamp werd destijds ook door Schoorl benaderd. ‘Ik was net begonnen als bestuurslid van de toenmalige BNA-kring Rijnmond toen ik gevraagd werd voor het landelijk bestuur. In eerste instantie voelde ik me bezwaard om al zo snel weer af te zwaaien bij het kringbestuur en ik vroeg me af of de tijdsbesteding van deze functie te combineren viel met mijn bureauwerkzaamheden. Tegelijk zag ik het als een mooie kans en woog dat zwaarder. Aan de start heb ik mezelf wel drie doelen gesteld, die ik elk jaar opnieuw heb geëvalueerd. Een: het leveren van een bijdrage aan de professionalisering van de branche. Twee: de opgedane kennis terugbrengen naar mijn eigen bureau. Drie: dat de bestuurservaring zou bijdragen aan mijn persoonlijke ontwikkeling.’

Leerzaam, ook in crisistijd
Naast bestuurslid was Polkamp anderhalf jaar vice-voorzitter en voorzitter van de financiële commissie. ‘Juist door die combinatie van rollen heb ik ontzettend veel geleerd.’ Het laatste jaar stond hij voor een extra uitdaging, toen in maart de coronacrisis begon. ‘Niemand wist in de eerste maanden van de crisis wat er zou gebeuren; werd dit een herhaling van de crash in 2008? Komt de bouwsector met piepende remmen tot stilstand en worden architectenopdrachten massaal stilgelegd? Uiteindelijk hebben we het hoofd koel gehouden. Met een uitgekiend maatregelenpakket hebben we de organisatie en de begroting ingericht voor een toekomst die op dat moment nog ongewis was.’

Of en hoe de coronacrisis onze leefomgeving en de architectuur gaat veranderen, is moeilijk te zeggen; we zitten er nog midden in. Schuurmans ziet het niet als een kwestie voor het bestuur. ‘Voor mij is de BNA een branchevereniging, die er aan bijdraagt dat wij ons werk goed kunnen doen.’

Meer kennis delen
Als bestuurslid heeft hij twee zaken voor ogen: bureaus moeten meer kennis delen én daarmee naar buiten treden. ‘Ik vind het belangrijk om in contact te blijven met collega’s, te zien hoe andere bureaus inhoudelijk en zakelijk te werk gaan. Ik zeg altijd tegen medewerkers: ga naar buiten, kijk, praat met elkaar! Architecten zitten veel te veel achter hun bureau, puzzelend aan ontwerpen. Maar het vak is zo veel meer. De BNA biedt de kans om samen problemen te benoemen en vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Daarnaast mogen we meer laten zien wat we kunnen: waarde creëren die meer is dan geld. Op het gebied van cultuur, comfort - leefgeluk.’

Polkamp: ‘Daar ik ben het helemaal mee eens. Dit raakt aan mijn doel om het vak te professionaliseren, de architect te positioneren als keyplayer in de Ruimtelijke Ordening in Nederland, en onze waardevolle adviezen beter te vermarkten, in plaats van bij het aannemen van opdrachten nog iets verder onder de prijs van een collega-architect te duiken.’

Collectieve kracht
Op die sleutelpositie zit de architect nog niet, constateert Schuurmans. ‘Kijk naar de ruimte die we krijgen in het nationale debat – bijna niks! Je hoort nauwelijks architecten in de media.’ De roep die nu vanuit de politiek klinkt om een minister van Ruimte aan te stellen, ziet hij als ‘een eerste stap om serieus genomen te worden.’ ‘Maar alleen als je je als branche verenigt, kun je een vuist maken, zegt Polkamp, ‘en jezelf een plek aan tafel verwerven om mee te praten over grote maatschappelijk vragen.’

Schuurmans: ‘We moeten bureaus verleiden om mee te doen.’ Polkamp: ‘Ik vind het leuk wat je zei over dat je gevraagd werd door Fred, en vervolgens je verantwoordelijkheid neemt. Dat is mijn boodschap aan andere collega’s: neem een actieve rol in bij de BNA, sluit je aan bij een van de netwerken of beleidsadviescommissies. Er is veel werk te verzetten en bovendien heel inspirerend om betrokken te zijn bij de discussie over de toekomst van ons vak.'