De BNA heeft met scenario’s en projecten de afgelopen jaren sterk ingezet op het belang van technologische ontwikkeling voor de branche. Veel was gericht op de impact van technologische ontwikkeling voor de branche: hoe werken we op bureaus, hoe werken we samen en – tamelijk cruciaal – wat wil de klant of opdrachtgever in de toekomst? Tech heeft denkelijk een enorme impact op mens en samenleving, dus ook op onze ruimte. De roep om ‘menselijke maat’ is geen toeval.

Juist nu de wereld bijna onnavolgbaar doordendert met individualisering en popularisering en tweedeling, is het zaak om ook onze omgeving weer humaan te maken. Dat vraagt een dienstbare architectuur die individuele verlangens en collectieve waarden en verbanden ondersteunt. En daarmee de aarde leefbaar houdt en maakt. De tech-omgeving van de toekomst moet ook een omgeving van mensen worden, waarin menselijke waarden en idealen tot bloei kunnen komen. Van een op computeronderwijs gebaseerde basisschool tot een hoofdkantoor van een techgigant.

Het aardige is dat in de oogst van het BNA Beste Gebouw van het Jaar 2019 al iets van deze ontwikkeling doorsijpelt. Van een winnaar die mensen als reizigers moet begeleiden en verbinden – de Noord-Zuidlijn van Amsterdam – tot de publieksprijs van de Lochal in Tilburg: bij uitstek interventies in de ruimte die de menselijke maat in zich dragen. De Lochal die nù al een super ontmoetingsplaats geworden is, met die fraaie zittrap, een meubel dat groots uitnodigt tot lezen, studeren, chillen en ontmoeten. Ontmoeting staat centraal. Sowieso is het tekenend dat de Beste Gebouw-categorie Leefbaarheid & Sociale Cohesie is uitgegroeid tot een zeer populaire categorie voor opdrachtgevers en architectenbureaus.

Omdat architectuur juist nu meer over menselijke maat kan gaan, vinden wij het als BNA ook belangrijk om tussen de mensen te staan, niet ernaast of erboven. We moeten leren van de manier waarop architecten werden weggezet bij het drama van de renovatie van Het Binnenhof. Er is nog een wereld te winnen en veel beeldvorming op zijn minst te nuanceren. Wakker Nederland zou deze branche niet zo makkelijk moeten kunnen afserveren als ‘elite’. De architect is aan zet, moet juist de dialoog aangaan vanuit een open houding.

De verdere humanisering, het opnieuw agenderen van de menselijke maat is een geweldige uitdaging voor onze samenleving en voor architecten. Me dunkt dat we met elkaar gaan genieten van de komende edities van het Beste gebouw waarin dit alleen maar duidelijker wordt. Met dank aan gebruiker, opdrachtgever en een weerbare samenleving. De Vitruviusman mag een mens van vlees en bloed worden. Tussen heel veel andere mensen.

Beeld: Ossip van Duivenbode