Tijdens de BNA Ledenraadbijeenkomst op 20 maart in het Waterliniemuseum (Bunnik) werden nieuwe leden verwelkomd en vertrekkende leden bedankt. Er werd terug- en vooruitgeblikt, kritisch gekeken naar de rol van de Ledenraad en naar de uitdagingen die de sector te wachten staan.

Als aan het begin van de bijeenkomst aanvankelijk nog scheidend voorzitter Jeroen de Willigen (“ik ben het nog een half uur”) na een stemronde met honderd procent wordt herkozen, is hij vereerd. En trots op wat er de afgelopen jaren door de ledenraad en BNA is bereikt. “Met de ledenraad tonen we aan dat architecten het met elkaar eens zijn. En met de BNA weten we ons steeds beter te positioneren. Zo kunnen we meewerken aan de problematieken van vandaag, antwoorden geven op de vraagstukken van alledag. We laten zien dat we als architecten de oplossing zijn, niet het probleem.”

Stoelendans
Jeroens herverkiezing vormt deze lentemiddag de prelude van een stoelendans: van de vierentwintig leden zeggen er dertien de ledenraad vandaag vaarwel – waarmee er ruimte is voor dertien nieuwe raadsleden. Alle BNA-leden konden begin maart hun stem uitbrengen; de door de stemcommissie vastgestelde uitslag laat volgens stemcommissielid Gert Kwekkeboom zien dat de ledenraad ermee “in balans” is en dat “het gebruik van gewogen zetels een verstandige keuze is geweest.” Een conclusie die BNA-directeur Anne Schroën onderschrijft als ze de nieuwe en herkozen ledenraadsleden feliciteert: “Jullie zijn allemaal met volle overtuiging gekozen, achter jullie staan honderden leden. En dat is belangrijk. Want als je krachtig bent als Ledenraad, heb je een krachtige vereniging. En dat maakt onze positie alleen maar beter.”

Positie
Dat die positie van de architect sommige ledenraadsleden zorgen baart, blijkt als hen gevraagd wordt naar onderwerpen die de BNA Ledenraad – en daarmee dus zijzelf – graag zouden oppikken. “We moeten werken aan verbetering van ons imago. En dat kan alleen als we ons blijven afvragen wat we daar zelf aan kunnen doen, samen. Meer zelfreflectie dus. En meer verbinding, solidariteit”, oppert Moon Brader. “Maar we zullen ook onze rol in Den Haag moeten opeisen. En bij de bouwers, de ontwikkelaars en alles ertussen”, vult Hans van Daal aan. “Laten we daarbij dan ook de bredere waarde van onze ontwerpkracht tonen”, vindt Geert Bosch. “Want wij kunnen veel meer dan mooie gebouwen ontwerpen.” Maarten Castelijns maakt zich zorgen over de tendercultuur: “Dat blijft een gokkast. We moeten blijven streven naar eerlijker aanbesteden.” En bij dat alles dient de positie van de vrouwelijke architect niet te worden vergeten, constateert Annemiek Braspenning: “Vijftig procent van de architecten is vrouw, maar ik zie dat nog niet terug in de organisaties en overlegorganen. Ook niet in de ledenraad. BNA moet ook daar positie innemen.”

We laten zien dat we als architecten de oplossing zijn, niet het probleem

Uitdagingen
Volop uitdagingen dus voor de ververste ledenraad. Maar er is ook een breed gedeeld besef dat er de afgelopen jaren grote, essentiële stappen zijn gezet. Vertrekkend lid Bart Mispelblom Beyer: “We hebben moeten sturen in woelige tijden maar zitten nu op de goede weg. Daar is met z’n allen heel hard aan gewerkt. Ik heb het volste vertrouwen in bestuur, ledenraad en directeur.”

Ook Jeroen de Willigen schetst een hoopgevend parcours: “Er gebeurt ontzettend veel in ons domein. Neem zoiets als dat STOER-plan van Mona Keijzer; daar vonden wij van alles van, maar we hadden nog geen positie aan tafel om onze stem te laten horen. Je ziet nu dat onze lobby wat gaat betekenen: de minister heeft zich verdiept in de materie en is gaan inzien hoe belangrijk onze rol is. Nederland zit op slot en Mona Keijzer is gaan beseffen dat wij weleens de sleutel kunnen zijn.”

Nederland zit op slot en Mona Keijzer is gaan beseffen dat wij weleens de sleutel kunnen zijn

Geniet ervan!
Ivan Pouwels is expert op het gebied van verenigingen en beschrijft deze middag hoe belangrijk de ledenraad is voor BNA, hoe die zich verhoudt tot bestuur en commissies en waar de Ledenraadsleden zich wel en niet over horen te ontfermen. Ivan legt uit dat de BNA Ledenraad “kaderstellend en toezichthoudend” is en zich bezighoudt met de strategische agenda en instemming of goedkeuring van beleid – en dus niet met de uitvoering ervan. “De ledenraad voedt het bestuur en denkt mee over het wát, niet over het hóe.” Hij adviseert de ledenraadsleden dan ook altijd eigen afwegingen te maken; autonoom, maar immer vanuit een breder perspectief dan het eigen bureau en met besef van wat er speelt in de markt.

Die aanpak beaamt oud-ledenraadslid Inger Kammeraat: “Maak en vind tijd om met elkaar over de inhoud te praten. Laat je stem horen en stimuleer anderen daarin. Als je stukken niet snapt: vraag het bestuur om duidelijkheid. En ken je rol: lees de statuten en weet waar de grenzen liggen. Je gaat met vierentwintigen deze klus aan; je doet het dus nooit in je eentje, maar samen. En dat is heel inspirerend.” Inger’s voornaamste advies aan de nieuwe ledenraadsleden is dan ook een positieve: “Geniet ervan! Het is zo leuk om met je vakgenoten kennis en ervaringen uit te wisselen.”