Branded content – In Amsterdam Noord, pal aan het IJ wordt begin 2022 de tachtig meter hoge woontoren BOLD opgeleverd. Dankzij de gevel van zonnepanelen is de nieuwste eyecatcher aan de hoofdstedelijke skyline één van de duurzaamste woongebouwen van ons land, aldus BNA-lid OZ Architecten.

Tijdens de pitch in 2017 legde het Amsterdamse bureau de lat bewust zo hoog mogelijk. “Vooraf hebben we gezegd: we maken hier met een EPC-norm van min 0,13 de meest duurzame woontoren van Nederland, misschien wel van Europa”, zegt architect en partner Chris Zwiers. “Ik weet, dat is nogal wat. Gezien het kleine dakoppervlak in relatie tot de massa is een toren bepaald niet de meest ideale vorm om dat doel te realiseren.”

Al snel werd duidelijk dat de volledige gevel van zonnepanelen moest worden voorzien. “Om genoeg duurzame energie op te wekken hadden we elke vierkante centimeter nodig. Maar we wisten ook dat gewone zonnepanelen niet mooi zijn. We moesten dus eerst een concept hebben.”

Experimenteren
Voor dat concept liet OZ zich inspireren door de Hollandse meesters. “Gek genoeg hebben we de zonnepanelen in eerste instantie niet gekozen om de efficiency, maar om te experimenteren met de esthetische kwaliteit. We wilden het glasoppervlak kunnen bewerken, zodat we niet de uitstraling zouden krijgen van een zonnepaneel.”

OZ vond een bedrijf dat de panelen bijna fluweelachtig maakt, met een zachtere uitstraling tot gevolg. “Door de zonnepanelen te integreren met het glas zagen we dat er verschillende soorten zwart ontstaan, waar ook de schilders van toen zo goed in waren. Spiegelend zwart, zwartbruin en blauwzwart en met diepte- en schaduwwerking. Glimmend, glad of juist heel erg grof. Daarnaast creëerde het glas samen met de zonnecellen mooie interferentiepatronen. Prachtige effecten die we alle hebben ingezet. Naarmate je dichter bij het gebouw komt, zie je steeds meer de levendigheid die je mist bij de normale panelen. Op de zuid- en westgevel hebben we aanvullend Power Windows van Physee toegepast. Veel mensen zien niet eens dat de gevel volledig uit zonnepanelen bestaat, maar feitelijk is BOLD één grote batterij.”

De slimme combinatie met het glas geeft BOLD zijn krachtige, hightech uitstraling. De technische look wordt slechts subtiel onderbroken door de houten nissen met transparante borstelontwerpen die de buitenruimtes vormen. In de 143 luxe appartementen met vele technische snufjes zorgt het energiezuinige klimaatsysteem voor de verwarming, koeling en ventilatie. Er zijn warmtepompen, warmteterugwinnings-units en oplaadpunten voor elektrische auto’s. Zwiers: “De ontwikkelingen gaan snel en ik durf geen uitspraken te doen voor Europa, maar als woontoren is BOLD in elk geval één van de duurzaamste van Nederland.”

Toevallige ontmoetingen
OZ Architecten werkt in binnensteden volgens het adagium ‘van stoel tot stad’: van de allergrootste schaal tot het kleinste detail, in ontwerpen waar verschillende functies op natuurlijke wijze samenvloeien en mensen elkaar kunnen ontmoeten. In BOLD vormen de gangen, verbindingen en ontmoetingsruimten samen een buurtje, waardoor het veel meer wordt dan een verzameling appartementen. Verder zijn er een gezamenlijke fitnessruimte met sauna, loungeruimte, hobbyruimtes, gastenkamers en wijnopslag. Zwiers: “In de gemeenschappelijke ruimtes ontstaan toevallige ontmoetingen en gaan mensen het gesprek aan. Het is ontzettend belangrijk om je gezien en gehoord te voelen, zeker in een tijd waarin we onszelf steeds vaker verliezen in de koude contacten van de digitale wereld. Mensen zijn wanhopig op zoek naar contacten terwijl die gewoon om ons heen kunnen plaatsvinden, mits goed gefaciliteerd natuurlijk.”

In het gebouw is zelfs een bioscoopzaal voorzien van een uitschuifbare tribune voor dertig personen. “De programmering? Die bepalen de bewoners zelf. Als iemand een favoriete film heeft is dat weer aanleiding voor een leuk gesprek. En met het Eye Filmmuseum voor de deur is er tevens de mogelijkheid voor een samenwerking, waardoor ook weer relaties ontstaan.”

Verbindende rol
BOLD biedt niet alleen de faciliteiten voor een warm onderling contact tussen bewoners. Door de open entree en het nog aan te leggen Schegpark zal de woontoren ook voor de omgeving een belangrijke verbindende rol vervullen. De torenplint is zo transparant mogelijk gemaakt met functies die bijdragen aan het openbare leven. Op de begane grond komt een Albert Heijn, smaakvol ingeleid door een ontmoetingsruimte met zitjes. Eén trap omhoog en men komt in de vestiging van een grote fitnessketen. Aan de parkzijde wordt huisvesting voor studenten gerealiseerd. Zwiers: “Het is leuk en aardig om hier een hele nieuwe stadswijk te bouwen. Maar wat je toevoegt moet ook een positieve bijdrage leveren aan de gebieden die ertegenaan grenzen. We proberen met onze ontwerpen altijd een verschil te maken en een plek vanuit maatschappelijk of cultureel oogpunt een bepaalde meerwaarde te geven. We werken veel met het open city- en het soft city-concept. Van buiten zie je mensen trainen. Je ziet mensen naar binnen gaan om boodschappen te doen. In het park kun je sporten en spelen, of samen reflecteren. Mensen trekken mensen, dat is mijn overtuiging. BOLD is niet alleen het gebouw, maar ook de community.”

BRISwarenhuis
De complexe uitdagingen die OZ Architecten aangaat vergen een solide technische onderbouwing. Bouwtechnisch ontwerper Jacko Laan werkt met BRISwarenhuis om ervoor te zorgen dat het volledige ontwerp aan alle wetten en regels voldoet. “Waarom BRIS? Het werkt heel plezierig omdat alles op één plek staat. Het helpt ook ontzettend dat BRIS het onderhoud doet van alle regelgeving, zoals het Bouwbesluit, de NEN-normen en de SBR-Referentiedetails en -publicaties. Daar veranderen regelmatig zaken in. Je hebt er bijna een dagtaak aan om het zelf bij te houden en in de organisatie rond te brengen. We zijn momenteel druk bezig om ons met interne trainingen voor te bereiden op de nieuwe Omgevingswet. Aan de hand van BRISwarenhuis kan ik de nieuwste regelgeving gemakkelijk vinden.”

Voordeel BNA-leden
Als BNA-lid krijg je 10% korting op de jaarlijkse licentiekosten voor zowel BRISwarenhuis als BRIStoets. Lees meer over BOLD op www.ozarchitect.nl. Het project wordt gerealiseerd in opdracht van VORM.