Duurzame ambassadeurs en belang van kennisdeling
Recent zijn ook de duurzame ambassadeurs van de BNA weer bijeengekomen. Besproken is wat de actuele ontwikkelingen op de bureaus en in de verschillende duurzaamheidsplatforms zijn. Positief om te zien is dat juist koplopers het belang zien van het delen van kennis, zodat alle leden mee kunnen met de ontwerptransitie. En er is meer duurzaamheidsnieuws. Wij werken aan een vervolg op het manifest Wij gaan Circulair en de BNA Architectendag 2023 zal volledig in het teken staan van duurzaamheid. Zet donderdag 3 november daarom vast in je agenda!

Beleidsvoornemens Kabinet gericht op duurzaam bouwen
In de kamerbrief van 23 december 2022 maakte minister Hugo de Jonge zijn beleidsvoornemens ten aanzien van duurzaam bouwen bekend. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties betrekt bij de uitwerking van deze beleidsvoornemens belanghebbende partijen en deskundigen. De BNA waardeert dit streven om alle bouwketenpartners aan de voorkant actief te betrekken en steunt de drie door het Ministerie voorgenomen beleidslijnen:

• Aanscherpen en verbreden van de milieuprestatie-eis voor nieuwe gebouwen en verbreding van de eis naar verbouw;
• Introduceren van normering CO₂-emissies van het materiaalgebruik in gebouwen;
• Stimuleren van bouwen met biobased grondstoffen.

In dit kader laat de minister momenteel onderzoeken of de BENG en MPG-eisen kunnen worden aangescherpt en een nieuwe Global warming protection-eis (GWP) moet worden ingevoerd. De BNA neemt daarom samen met veel andere bouwketenpartners deel aan de begeleidingscommissie actualisatie BENG-eisen en de klankbordgroep over de Milieuprestatie-eis (MPG) en Global Warming Protection-eis (GWP).

Pleidooi voor een ambitieuze, integrale, praktijkgerichte aanpak
“De BNA bepleit ten aanzien van de voorgestelde aanscherpingen een ambitieuze, integrale praktijkgerichte aanpak in lijn met het akkoord van Parijs. Deze aanpak moet alle bouwketenpartners ondersteunen om samen versneld concrete stappen te zetten richting een duurzamere bouwpraktijk. De BNA wijst daarbij op het belang van het betrekken van de ontwerppartners bij de lopende voorbereidende beleidsstudies. Dit omdat tijdens de ontwerpfase belangrijke keuzes worden gemaakt, die de mate van duurzaamheid van een bouwproject grotendeels bepalen.” aldus Jurriaan de Bruijn, beleidsmedewerker ontwerpproces en techniek van de BNA.

Versnelling nodig: naar duurzaam bouwen als de nieuwe norm
Om duurzaam ontwerpen en bouwen verder te versnellen en stapsgewijs uit te laten groeien tot de nieuwe norm, pleit de BNA er in de klankbordgroep voor om duurzaamheid op de juiste wijze mee te nemen in inkoopprocessen en in bouwregelgeving. Aanscherping van deze bouwregelgeving zou de stok achter de deur moeten zijn om alle partijen te stimuleren duurzamer te bouwen, waardoor opdrachtgevers en bouwketenpartners hier nog meer prioriteit aan gaan geven.

Breed begrip nodig van het waarom en urgentie van de aanscherpingen
De BNA vindt een breed begrip van de relevantie van ontwerp, het waarom en de noodzaak van deze aanscherpingen belangrijk. Net als meetbare doelstellingen om samen resultaten te bereiken. Daarbij moet de overheid samen met marktpartijen actief blijven innoveren. Het ontwikkelen van algemeen geaccepteerde duurzame bouwprocessen, methoden, concepten en materialen is hard nodig. Dit vergt onderling vertrouwen en ketensamenwerking tussen alle betrokken partijen, waarbij digitalisering een krachtig hulpmiddel is. Dit lukt alleen door samen aan de slag te gaan en te investeren in gezamenlijke experimenten en de noodzakelijke systeemverandering.

Benutten van de kennis van architecten in innovatieve voorbeeldprojecten
De BNA heeft ten aanzien van de voorgestelde aanscherpingen een ambitieuze, integrale praktijkgerichte aanpak bepleit in lijn met het akkoord van Parijs, die betrokken bouwketenpartners kan ondersteunen om samen concrete stappen te zetten richting een duurzamere ontwerp- en bouwpraktijk. Om te beginnen zal door de BNA een enquête onder haar leden georganiseerd worden. Welke kansen en belemmeringen zien de architecten en wat hebben zij nodig van de overheid of ketenpartners om de belemmeringen weg te nemen en kansen te benutten?

Samenhang en dilemma’s bij het combineren van MPG, BENG en GWP-eisen
Bij het ministerie pleit de BNA voor het invoeren van een praktijktoets waarin aan de hand van casussen met de ontwerp- en bouwpartners in kaart gebracht wordt, welke consequenties de gelijktijdige aanscherping en invoering van de nieuwe regelgeving heeft. Deze praktijktoets kan goed aansluiten bij reeds uitgevoerde onderzoeken, waardoor de omvang de toets beperkt kan blijven en wordt voortgebouwd op reeds opgedane kennis. De praktijktoets zou zich via input en praktijkkennis van veel partijen moeten richten op de samenhang en dilemma’s bij het combineren van aangescherpte MPG, BENG en GWP-eisen en praktijkcases.

Naar een nieuw Manifest ter ondertekening door bureaus
In navolging van het Manifest Wij Gaan Circulair wil de BNA toewerken naar een vernieuwd Manifest gericht op een versnelling van duurzaam ontwerpen en bouwen. Net als bij het vorige Manifest zullen BNA-bureaus worden opgeroepen het als bureau te ondertekenen en actief uit te dragen. Bij het opstellen zullen meerdere duurzame koplopers onder de BNA leden actief worden betrokken. Het Manifest sluit daarmee aan op het nieuwe BNA beleidsplan 2023-2025 met de titel ‘Betrokken’, dat onlangs is vastgesteld door het BNA bestuur en de ledenraad.

BNA Architectendag 2023 in teken duurzame ontwerptransities
Het Manifest zal worden gepresenteerd in aanloop naar de BNA Architectendag op 3 november 2023 in Amsterdam. De Architectendag zal dit jaar geheel in het teken staan van de noodzakelijke ontwerptransities om samen met opdrachtgevers en bouwpartners duurzaam ontwerpen en bouwen te kunnen versnellen. Ontwerptransities mét ruimtelijke kwaliteit en een positieve footprint. Om bureaus daarbij te ondersteunen biedt de BNA Academie een uitgebreid aanbod met duurzame trainingen en is er binnen het Professional Experience Programme in het kader van de beroepservaring in meerdere modules aandacht voor de noodzaak van duurzaam ontwerpen en bouwen. Ook in diverse BNA netwerken is er duurzaam ontwerpen bouwen een speerpunt bij het uitwisselen van kennis en ervaringen.

BNA beleidsplan 2023-2025: Klimaat en verduurzaming één van de vijf speerpunten
De bouw levert een groot aandeel in de CO2-uitstoot en het grondstoffengebruik. De Europese Commissie ziet de architect als sleutelfiguur in een circulair bouwproces en is ervan overtuigd dat circulair ontwerpen de game changer voor de bouwsector gaat zijn. Dat sluit naadloos aan bij de visie van de BNA dat de architect vooraan in de keten een bepalende rol kan spelen. We roepen bureaus daarom al vanaf 2018 op om circulaire ontwerpprincipes toe te passen en om ons manifest Wij Gaan Circulair te ondertekenen. Duurzaam ontwerpen is een integraal onderdeel van het architectenvak.