BNA: ‘Coronacrisis vraagt om goed opdrachtgeverschap’

Betaalgedrag
In tijden van crisis heeft voldoende liquiditeit topprioriteit. Juist daarom is het belangrijk dat facturen voortvarend betaald worden. Volgens BNA-directeur Fred Schoorl gebeurt dat onvoldoende. “Bureaus geven aan dat het nu veel langer duurt voordat facturen worden betaald. Het gaat vooral om de zakelijke markt. Deze ontwikkeling onderschrijft het belang van nieuwe wetgeving in de maak die de betaalmoraal van grote bedrijven moet verbeteren. Wij begrijpen dat ook private partijen hun voorfinanciering willen beperken en het liefste hun architect pas betalen nadat zij zelf betaald zijn. De lasten van voorfinanciering moeten echter wel eerlijk verdeeld worden. Daarom pleit de BNA voor échte ketenbrede solidariteit in lijn met de gemeenschappelijke verklaring ‘Samen doorbouwen aan Nederland’. Wat ons betreft blijft het niet bij mooie woorden, maar wordt die solidariteit ook daadwerkelijk toegepast door alle ketenpartners op projectniveau. Deze problematiek speelt minder bij overheden en particulieren. Meerdere overheden zetten zich zelfs actief in om betaaltermijnen waar mogelijk te verkorten.”

Debiteurentermijn en werken met startfacturen
De debiteurentermijn bedraagt in de gehele branche gemiddeld bijna 40 dagen. Bij grote projecten bureaus loopt dat echter op tot gemiddeld 90 dagen. Sinds de coronacrisis neemt het aantal dagen toe. Bijna 60% van de betalingen wordt betaald voorbij de gestelde betaaltermijn. Daarvan staat bij sommige bureaus ca. 15% 100 tot 200 dagen facturen open en nog eens 15% 60 tot 100 dagen. Schoorl: “Gelukkig zijn er ook opdrachtgevers die keurig binnen 30 dagen en waar mogelijk nog sneller betalen. Soms is een voorschot ook bespreekbaar. Dat laatste heeft de voorkeur van bureaus. Dan wordt de voorfinanciering beperkt en is er vooraf duidelijkheid over de facturatie wat betreft de tenaamstelling en opdrachtnummers. Een win-win situatie, die veel vaker toegepast zou kunnen worden.”

Onwerkbare voorwaarden
Eerder meldde de BNA al op basis van jaarlijks onderzoek dat de navolging van de DNR onder druk staat in de hedendaagse contractpraktijk. In coronatijd kunnen disproportionele afwijkingen extra vervelend uitpakken. “Dan praten we vooral over scheve risicoallocatie. Sommige opdrachtgevers hebben de neiging om alle risico’s bij de architect neer te leggen. Terwijl de architect die risico’s lang niet altijd kan beïnvloeden. Zo vloeit projectvertraging vaak voort uit vertraging in de besluitvormingsprocessen bij opdrachtgevers en de vergunningsverlening door het bevoegd gezag al dan niet onder invloed van de coronamaatregelen. Juist in deze tijd is het belangrijk dat partijen evenwichtige en werkbare contractafspraken maken. Bij voorbeeld door meer zekerheid te geven over de op te dragen fasen van een volwaardige architectenopdracht of aan de hand van de coronaclausules.”

Publiekprivaat Statement ‘Samen Doorbouwen aan Nederland’
Samen met ministers Ollongren (BZK) en Van Nieuwenhuizen (IenW) hebben alle relevante stakeholders in de bouwketen, publiek en privaat, gezamenlijk een verklaring opgesteld en ondertekend waarin zij hun topprioriteit benoemen: het continueren van planvoorbereiding, ontwerpen en bouwen. Deze gemeenschappelijke verklaring is met veel instemming ontvangen en dient als impuls om solidair met elkaar aan herstel te werken. Fred Schoorl: “Belangrijk te noemen dat er veel goede opdrachtgevers zijn, maar de gesignaleerde problemen vragen om beter gedrag van alle bouwpartners. Alleen zo komen we samen sterker uit deze crisis en werken we samen met opdrachtgevers aan belangrijke toekomstgerichte bouwopgaven in Nederland en daarbuiten.”