Q&A met Fred Schoorl en Onno Dwars over #GebouwdGeluk

Tijdens Building Holland organiseerden we op 19 april een programma over de sociale impact van architectuur. Op het programma stond onder meer een gesprek tussen Onno Dwars van Ballast Nedam Development en onze Fred Schoorl over #GebouwdGeluk. “Niet energie maar gebouwd geluk gaat een belangrijke rol spelen in de bouwopgaves van morgen.”

Onno Dwars is directeur Ballast Nedam Development en staat bekend als voorloper in duurzaam bouwen (o.m. 2e plaats ABN AMRO Duurzame 50 / 2018). Zo heeft hij namens Ballast Nedam de 17 Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties ondertekend, en bouwt het bedrijf enkel nog gasloze projecten. Tevens heeft Dwars de ambities van alle lopende projecten flink verhoogd door ecologie, duurzame energie, circulariteit, duurzame mobiliteit en gezondheid standaard onderdeel te maken van de opgaves. Dwars: “We werken aan energieleverende wijken, met succes, want zowel consumenten als beleggers blijken in toenemende mate interesse te hebben voor de duurzame ontwikkelingen.”

Fred: “Dat sluit mooi aan op wat wij graag zichtbaar willen maken via #gebouwdgeluk: de meerwaarde die architecten en bouwers kunnen bieden om mensen gelukkiger te maken. Nu het goed gaat met de bouwsector, is de tijd rijp om van gebouwd geld een beweging te maken naar gebouwd geluk voor de eindgebruiker, waarbij zachte waarden als gezondheid. leefbaarheid en sociale cohesie net zo hard meetellen als vierkante meters en prijs. Jij als ontwikkelaar, hoe doe jij aan gebouwd geluk?

Onno: “Wij maken gebouwen die een positieve invloed hebben op de gebouwde omgeving. Bijvoorbeeld in Maastricht waar we de Groene Loper boven en rondom de A2-tunnel gaan ontwikkelen tot een geliefd woongebied, met groen, een goede luchtkwaliteit en een mix van woningen voor uiteenlopende inkomensgroepen. Het pakt duurder uit, maar het gebied wordt zo ook waardevoller.”

Fred: “Je hebt weleens gezegd: gezonde architectuur kan dienen als preventieve maatschappelijke tool die de zorgkosten enorm kan drukken.”

Onno: “Ja, daar geloof ik heilig in, je kunt het gezondheidseffect van goede gebouwen en huizen ook steeds beter meten en dus aan bewijsvoering doen. Niet energie maar gebouwd geluk gaat daarom een belangrijke rol spelen in de bouwopgaves van morgen. Door bijvoorbeeld ook wijken te mengen met de juiste speelplaatsen op de juiste plekken, waardoor ze het gevoel van veiligheid en geborgenheid vergroten, en ontmoetingen stimuleren.”

Fred: “Je lijkt vooralsnog een roepende in de woestijn, de huidige bouwwoede lijkt nog steeds gestoeld op business as usual.”

Onno: “Ja, dat spijt me zeer, de discussie over de betekenis van gebouwen wordt nog veel te weinig gevoerd in onze sector. Terwijl alle voorwaarden aanwezig zijn om gebouwd geluk te vertalen naar een goed businessmodel. Waar ik hoop uit put, is dat er steeds meer bedrijven opstaan die voorop willen lopen. Wat niet helpt, is dat het Bouwbesluit is gericht op ‘minder slecht’ bouwen, en dat de focus ligt op gasloos. Wat mij betreft wordt onze sector – bijvoorbeeld via De Bouwagenda – veel strenger aangesproken op zijn verantwoordelijkheid.”

Fred: “Hoe?”

Onno: “Begin, praktisch en haalbaar, met meten. Wij kunnen inmiddels bij sommige gebouwen aantonen dat ze leiden tot een lager ziekteverzuim, daardoor kunnen we prima uitleggen waarom we – bij wijze van spreken – 200 euro per vierkante meter vragen in plaats van 160 euro. Het Madaster materialenpaspoort vind ik ook een interessant initiatief, daar zijn wij nu ook ingedoken. Op die manier je materiaalgebruik en -hergebruik in kaart brengen, leidt tot nieuwe inzichten.”

Fred: “Waar valt, naast meten, nog meer winst te behalen?

Onno: “We moeten leren de omgeving mee te nemen in onze opgaves, de mensen erbij betrekken. Simpelweg omdat dat de impact vergroot van de manier waarop zij er zullen werken en wonen. Het is zo logisch, maar het vergt gedragsverandering bij iedereen die actief is in de bouwsector. We werken samen met stedenbouwkundigen, zoals momenteel West 8, bij de publieke ruimtes rondom onze gebouwen, waardoor de relatie tussen die twee verbetert. Waar nog winst valt te behalen, is het samen optrekken met eindgebruikers. En wellicht is het ook een idee om zaken als ecologie en duurzame mobiliteit via een nieuwe vorm van welstand-toetsing te laten plaatsvinden.”