Hoe kan biobased telen en bouwen bijdragen aan het versnellen en verduurzamen van bouwprocessen, nieuwe architectuur en een gezond landschap? Woensdagavond 13 december 2023 organiseerde het BNA netwerk De Rotterdamse Cirkel in Het nieuwe Instituut een bijeenkomst over biobased telen en bouwen. (Ver)bouwen dus. In de thema-avond ‘Van land tot pand’ kregen de deelnemers onder leiding van moderator Mats Bartels een overzicht van hoe verschillende partijen vanuit andere invalshoeken omgaan met biobased bouwen.
Hoe kom je van land tot pand?
Onder het motto: gewoon gaan doen! maakte Nicolaas van Everdingen van Building Balance inzichtelijk hoe hij bouwt aan de keten van boer tot ontwikkelaar, bouwer en architect. Building Balance is een landelijk transitieprogramma met als doel het gebruik van biogrondstoffen in de bouw versneld op te schalen. Ze leveren daarmee een actieve bijdrage aan de transitie van de landbouw- en grondstoffentransitie. Ze richten zich voornamelijk op het toepassen van teelten en reststromen van Nederlandse bodem voor de productie van biobased bouwproducten. Op dit moment wordt er volop gewerkt aan het regelen van de juiste certificaten zodat deze gewassen toe gepast mogen worden binnen de Nederlandse bouwregelgeving. Deze producten hebben de potentie om op grote schaal bij te dragen aan de klimaatdoelen, circulaire doelen en de doelstellingen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Door de eigenschappen van biobased isolatie te volle te benutten kan iedere bestaande woning van het gas af.
Duurzaam projectontwikkelaar Luc de Wit (Bouwboeren, Biobased Factory, Biobased Housing Solutions) nam de aanwezigen mee in wat biobased telen en bouwen in de praktijk betekent. BouwBoeren sluit regionale teeltovereenkomsten met boeren. In onderling overleg met de betreffende boer wordt er gekozen voor een bepaald vezelrijk gewas. De boer maakt z’n land in het voorjaar klaar en zaait vervolgens het vezelgewas in. BouwBoeren organiseert vervolgens de oogst. Zo zorgen ze ervoor dat iedere oogst op eenzelfde manier plaatsvindt, zodat het goed kan worden verwerkt. Luc houdt zich echter niet alleen met het telen bezig, hij heeft, samen met zijn partners, een bedrijf opgezet om de verwerking goed te laten verlopen. Deze ‘Biobased Factory’ heeft een mobiele machine ontwikkeld die geplaatst wordt bij de boer zodat de verwerking van gewas tot zo soepel mogelijk gaat met zo min mogelijk impact op het klimaat. Als het gewas eenmaal verwerkt is kan Luc het weer toepassen in zijn 3e bedrijf ‘BioBased Housing Solutions’. Dit bedrijf ontwerpt en bouwt geprefabriceerde energiezuinige passieve woningen van biobased materiaal. Daarmee sluiten ze de cirkel van teelt naar gebouw oftewel: ‘Van Land tot Pand’. https://www.bouwboeren.nl/
Hanna Lára Pálsdóttir (ministerie van BZK en programmaleider Biobased Bouwen bij Mooi NL, Bouwen met de boer) vertelde over de Nationale Aanpak Biobased Bouwen. Zij ziet kansen om biobased teelt in te zetten voor de ruimtelijke kwaliteit van ons landschap. Het betreft een grootschalig plan van 4 ministeries om de markt voor biobased bouwmaterialen op te schalen. Dit plan is opgesteld in samenwerking met een groot aantal marktpartijen en overheidsinstanties. Op drie hoofdthema’s zijn praktische handreikingen geformuleerd: verweven landbouw en natuur, iconische cultuurlandschappen en een landschap met biobased materialen. Deze handreikingen bevatten o.a. een toolbox van bouwstenen als basis voor de inrichtingsconcepten, ontwerprichtlijnen en het noodzakelijke instrumentarium voor de realisatie van de inrichtingsconcepten. https://www.mooinederland.nu/
Philomene van der Vliet (BOOM landscape ) liet aan de hand van haar onderzoek zien dat biobased (ver)bouwen niet alleen bijdraagt aan schoner en circulair bouwen en het behalen van de klimaatdoelen van Parijs maar dat het ook een kwaliteitsimpuls kan geven aan onze verschillende landschappen. De teken- en rekenmethodiek die ze heeft toegepast bestond uit een gebiedsanalyse en daaruit voortvloeiende kwaliteitsimpuls die via een business- en value case werden doorgerekend. Daarbij heeft zij aanlegkosten en opbrengsten naast de winst op het gebied van CO2, stikstof, waterkwaliteit, klimaatadaptatie en landschapskwaliteit gezet. In haar onderzoek naar het veenlandschap van Nieuwkoop toont ze aan hoe een eindig productiesysteem met monocultuur kan worden omgebogen naar een circulair en klimaatrobuust biobased mozaïeklandschap met een hoge waarde voor biodiversiteit, recreatie en landschappelijke kwaliteit.
Oproep voor deelnemers en input voor programma Rotterdamse Cirkel
Heb jij suggesties voor een leuk en interessant Rotterdams event of een goede spreker die jij graag terug zou zien op een volgend event? Geef deze input door aan De Rotterdamse Cirkel via: rotterdamsecirkel@lokaal.bna.nl.
Wil je ook lid worden van het Rotterdamse BNA-netwerk en op de hoogte blijven van de activiteiten meld je dan aan bij De Rotterdamse Cirkel. The more the merrier!