Leveringsproblemen in bouwketen leiden tot andere keuzes in ontwerpfase, projectvoorbereiding en -uitvoering

Prijsstijgingen en leveringsprobleem leiden tot kopzorgen

Bedrijven in de bouwketen ervaren problemen vanwege prijsstijgingen en leveringsproblemen. Ten opzichte van de vorige meting in 2021 zijn brandstof en energiekosten een nieuwe kostenstijging voor ondernemingen. Algemeen gebruikte bouwmaterialen, specialistische bouwmaterialen zijn net als (componenten van) installaties schaars, waardoor problemen in de ontwerpfase, projectvoorbereiding of -uitvoering ontstaan.

De problemen door prijsstijgingen en leveringsproblemen worden met diverse maatregelen het hoofd geboden. De drie meest ingezette veranderingen door architecten zijn het aanpassen van materiaalgebruik in projecten, het uitstellen van projecten en het aanpassen van eerder afgeronde projecten. Voor ingenieursbureaus geldt dat zij prijsstijgingen en leveringsproblemen tegengaan door met name te kiezen voor het uitstellen van projecten, het aanpassen van eerder afgeronde projecten, het aanpassen van materiaalgebruik en het toevoegen van aanvullende voorwaarden aan offertes en contracten.

Bouwbedrijven en installatiebedrijven kiezen ook voor de genoemde maatregelen die architecten en ingenieursbureaus nemen. In aanvulling op de eerder genoemde veranderingen geldt voor deze bedrijven dat zij materiaal eerder hebben ingekocht of als voorraad hebben aangelegd. Ook is het vervroegen van de vervaldatum van offertes door hen een gekozen optie om met de leveringsproblemen om te gaan.

Werkgelegenheid

Ondernemers in de hele keten van de bouw zijn minder positief over de ontwikkeling van de werkgelegenheid dan een half jaar geleden. In het voorjaar verwachtte nog 41% van de ondernemers mensen aan te nemen, nu is dit nog ongeveer 35%. De installatiebranche is een uitzondering. Daar verwacht nog altijd driekwart van de ondernemers meer mensen aan te nemen.

Conjunctuur per schakel in de bouwketen

Architectenbureaus – Architectenbureaus melden een gemiddelde werkvoorraad van 4,7 maanden, een daling van 1,2 maanden ten opzichte van de voorjaarsmeting. Per saldo verwacht één van de vijf ondernemers een daling van de omzet, één op de vijftig ondernemers denkt het personeelsbestand te verkleinen.

Ingenieursbureaus – De werkvoorraad van de ingenieursbureaus bedraagt 6,5 maanden, een daling van 0,3 maand ten opzichte van de voorjaarsmeting. Bijna de helft van de ondernemers verwacht een positieve omzetontwikkeling, terwijl 11% van de bureaus de komende maanden een lagere omzet verwacht. ‘Per saldo verwacht 22% van de ingenieursbureaus meer personeel aan te nemen. Dit is een halvering ten opzichte van de voorjaarsmeting.

Bouwbedrijven – De gemiddelde werkvoorraad van bouwbedrijven is ten opzichte van de voorjaarsmeting met 0,1 maand gedaald tot 10,4 maanden. 17% van de bouwbedrijven verwacht een omzetafname in Q4, 25% verwacht een omzettoename in diezelfde periode.

Installatiebedrijven – De orderportefeuille van installatiebedrijven is met 2 maanden het hardst gedaald en komt uit op 10,5 maanden. Desondanks verwacht per saldo 45% van de installatiebedrijven een hogere omzet in het vierde kwartaal. De verwachting over het personeelsbestand is stabiel; net als in de voorjaarsmeting verwacht 70% van de installatiebedrijven meer personeel aan te nemen.

Over Monitor Bouwketen
Monitor Bouwketen is een gezamenlijk initiatief van de brancheverenigingen in de bouwketen: de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus, Bouwend Nederland, NLingenieurs en Techniek Nederland. De bouwketen beslaat circa 5% van het bruto binnenlands product (bbp) en is goed voor 450.000 arbeidsjaren aan werk in Nederland. De Monitor Bouwketen is gebaseerd op de gegevens van ongeveer 1.500 bedrijven en verschijnt twee keer per jaar.

Het Economisch Instituut voor de Bouw heeft de Monitor Bouwketen uitgevoerd in opdracht van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus, Bouwend Nederland, Koninklijke NLingenieurs en Techniek Nederland.