Meer circulaire projecten en ambitieuze opdrachtgevers nodig

Klimaat en grondstoffen
Om klimaatverandering en belasting van de aarde tegen te gaan, moeten gebouwen en infrastructuur zo ontwikkeld worden dat straks materialen en grondstoffen herbruikbaar zijn en we geen fossiele energiebronnen meer gebruiken. OneFuturePlay deed in opdracht van de BNA met steun van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland onderzoek naar de behoeften van architectenbureaus ten aanzien van circulair ontwerp en komt tot de volgende conclusies:

• Komen tot een circulaire architectuur en bouw is een bouwketen brede zoektocht vol complexiteit, obstakels en onzekerheden. Dat vraagt om een open houding, lef, vertrouwen en een goede verdeling van risico’s tussen partijen. De rol van architecten moet steviger, wat wordt geadviseerd, bedacht en ontworpen moet ook gemaakt, onderhouden en gerecycled kunnen worden.
• Bij circulair ontwerpen lopen oud en nieuw door elkaar. Er is sprake van een ‘fusion’ tussen nieuwe locatie, oud skelet, oud gebouw, nieuwe materialen, oude standaarden, nieuwe standaarden, nieuwe producten, oude grondstoffen. De bouwregelgeving of de interpretatie daarvan is daar nog niet altijd op afgestemd.
• Er is veel informatie beschikbaar maar er mist een duidelijke curator: een partij die het materiaal overzichtelijk ontsluit, samenhang aanbrengt, duiding geeft, doelgroepen bedient en de kwaliteit bewaakt. Het ontbreken van gemeenschappelijk vocabulaire, heldere richtlijnen en normen t.a.v. circulariteit belemmert een soepele doorontwikkeling. Slimme toegankelijke leermiddelen om de stappen van circulair ontwerpen met collega’s te kunnen doorlopen zijn nodig.

Concrete stappen vooruit
BNA-directeur Fred Schoorl: “Het BNA Manifest Wij gaan Circulair is al door 70 bureaus ondertekend. De Transitieagenda Circulaire Bouweconomie en de Bouwagenda zetten in op circulariteit. De overheid heeft een Rijksbreed programma Nederland Circulair in 2050. Er is dus een wil. Het gaat er nu om samen naar een meer circulaire praktijk te komen. De eerste stappen daartoe worden nu gezet. Dit onderzoek draagt hieraan bij. Net als de handreiking hefbomen voor circulair inkopen in bouw en GWW voor de overheid, de cursussen van de BNA Academie en veel andere circulaire initiatieven in het veld.”

Opdrachtgevers: doe mee
Thijs Struijk, OneFuturePlay: “Grootste uitdaging voor bureaus blijkt het overtuigen van opdrachtgevers door de voordelen van circulair bouwen duidelijk te maken. De architect kan een belangrijke rol spelen bij de projectvisie, het proces en het verhaal over langetermijnwaardecreatie. Ook de timing, kwaliteit, hoeveelheid en beschikbaarheid van grondstoffen, aansprakelijkheid, verzekeringen en financiën zijn vraagstukken, waarvoor samen met andere spelers een goed werkbare oplossing gezocht moet worden.”