'Architecten, ga aan de slag met klimaatadaptatie'

De BNA roept architecten en andere ruimtelijk ontwerpers op aan de slag te gaan met ontwerpen voor klimaatadaptatie. Door het ontwerp-klimaatakkoord en het maatschappelijk debat hierover voelt de BNA zich gesterkt in haar focus op duurzaamheid en innovatie. Ruimtelijk ontwerp speelt immers een sleutelrol bij het opnieuw kijken naar onze leefomgeving in het licht van de gevolgen van klimaatverandering. “Sluit je aan bij ons manifest Wij Gaan Circulair en bij de klimaatcampagne van MVO-Nederland!”, aldus voorzitter De Vries en directeur Schoorl.

Standpunt klimaatverandering
Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) rapport dat eind 2018 verscheen bevestigt nogmaals de ernstige consequenties van klimaatverandering wanneer we geen effectieve maatregelen nemen. Gebouwen zijn verantwoordelijk voor ruim één derde van de uitstoot van broeikasgassen. BNA-voorzitter Nathalie de Vries: “Architecten, opdrachtgevers en bouwketenpartners kunnen bijdragen aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties door duurzame gebouwen te ontwerpen en het toekomstgericht retrofitten van de bestaande voorraad. Architecten en hun partners hebben samen een verantwoordelijkheid om te werken aan klimaatadaptatie en het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen door de bouw. Daarbij is de inzet nodig van alle bureaus en architecten. Met de aanpak in ons manifest met circulaire ontwerpprincipes hebben we dit al geprobeerd concreet te maken”

Veranderende weerpatronen
Klimaatwetenschappers zijn het er in overgrote meerderheid over eens: de aarde warmt op door de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van menselijke activiteiten. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor het menselijk leven, zeker ook in Nederland met zijn rivieren en gedeeltelijke ligging onder de zeespiegel. Klimaatverandering leidt tot veranderende weerpatronen, die invloed hebben op oogsten en de leefbaarheid van steden, dorpen en regio’s. Ook water en luchtkwaliteit zijn hierbij van belang. De BNA neemt deze onderwerpen zeer serieus en roept overheden, opdrachtgevers, bureaus en bouwpartners daarom op tot het nemen van effectieve maatregelen om te komen tot een meer klimaatneutrale bouwpraktijk.

Ontwerpend onderzoek en toekomstscenario’s
Met het programma circulaire architectuur en bouw, cursussen over energieneutraal en circulair bouwen, de grote ontwerpstudie Stad van de Toekomst, de aansluiting aan de Bouwagenda en de Actieagenda Circulaire Bouw en Architectuur heeft de BNA alvast kleine stappen gezet om verdere klimaatverandering tegen te gaan. Ook in het bredere ruimtelijk ontwerpveld worden er nieuwe initiatieven genomen, zoals de Regio van de Toekomst, Panorama Nederland, Fiks Nederland en Klimaatadaptatie, Energietransitie, Erfgoed en Ruimte (KEER). BNA-directeur Fred Schoorl: “Deze initiatieven laten een grote betrokkenheid zien, maar er moet nog veel meer gebeuren om van idee naar concrete uitvoering te komen. Het zou daarom goed zijn als we als ontwerpend Nederland samen met overheden, opdrachtgevers en bouwpartijen deze initiatieven verder brengen als concrete acties in het kader van het Klimaatakkoord. Die Bouwtafel mag wel een werkplaats worden”

Stad van de Toekomst: Team FIT keek naar mogelijkheden voor de oostelijke Utrechtse stadsrand open te houden voor sport en recreatie, in combinatie met waterberging. In dit plan is het idee om stellingen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie weer te gebruiken als inundatiegebied, waar overtollig water gebufferd kan worden.

Rol van architecten bij klimaatadaptatie
Het is voor duurzame gebouwen van belang om de belangrijke ontwerpbeslissingen meer naar voren te halen. Opdrachtgever, architect, leveranciers én aannemer moeten eerst samen het bouwproces in kaart te brengen. Hiermee kunnen zij duurzame systemen in het ontwerp integreren en de bouwkundige consequenties voor verwarmen, ventileren, koelen, adaptiviteit, licht en uitzicht, geluid, groen, water en slimme materialen vooraf samen vaststellen. BNA- directeur Fred Schoorl: “We roepen architecten daarom op om klimaatverandering op de agenda te zetten in hun gesprekken met opdrachtgevers, bouwpartners en wethouders. Architecten hebben unieke vaardigheden en verbeeldingskracht om de klimaatuitdaging aan een breed publiek uit te leggen. Zij kunnen hun ontwerpkennis benutten om de uitstoot van gebouwen te verminderen.” Architecten die zich willen inzetten voor klimaatneutrale architectuur en bouw kunnen het BNA manifest Wij Gaan Circulair ondertekenen en zich aansluiten bij de campagne van MVO Nederland in het kader van het klimaatakkoord.